مایکل توکاس در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا اظهار داشت که تهدیدهای آمریکا علیه ایران تا حد زیادی بزرگنمایی شده و شرکت های آلمانی از هم اکنون برای استفاده از سازوکار مالی اروپا موسوم به «اینستکس» لحظه‌شماری می‌کنند.
اینستکس یا «سازوکار حمایت از مبادلات تجاری ایران و اروپا» یک ابزار ویژه مالی است که در 31 ژانویه 2019 (11 بهمن 1397) توسط آلمان، فرانسه و انگلیس، برای تسهیل تجارت غیر دلاری با ایران ایجاد شد. هدف اصلی از ایجاد این کانال مالی ویژه، دادن امکانات به شرکت‌های کوچک و متوسط اروپایی است تا بتوانند مجاری متعارف مالی خود با ایران را حفظ کنند.
توکاس همچنین درباره تصمیم جدید آمریکا برای پایان دادن به معافیت‌های خریداران نفت ایران می‌گوید مطمئن نیست که کشورهای واردکننده نفت از ایران، حداقل به دلایل فنی، بتوانند به‌سرعت پالایشگاه‌های خود را با نفت دیگری تنظیم کنند.
مشروح این مصاحبه به شرح زیر است.
ارزیابی شما از تصمیم جدید آمریکا درباره تمدید نکردن معافیت برای خریداران نفت ایران چیست؟
این نمونه دیگری است از رفتار آمریکا که با هیچ‌کس درباره‌اش هماهنگی نکرده و هیچ سازمان بین‌المللی هم از آن پشتیبانی نمی‌کند. آنها اکنون در مرحله تلاش برای واردکردن بیشترین فشار بر ایران هستند، با پذیرفتن این ریسک که ایران ممکن است نسبت به این کار واکنش نشان بدهد.
من مطمئن نیستم کشورهای واردکننده نفت از ایران واردات خود را قطع کنند. موضوع فقط نخریدن نفت ایران نیست بلکه موضوع فنی در میان است. اینکه این کشورها پالایشگاه‌های خود را بر روی نفت ایران تنظیم کرده‌اند و به همین سادگی که در رسانه‌ها گفته می‌شود نیست که عربستان سعودی بتواند تولید خود را افزایش بدهد. این نشان‌دهنده این است که آمریکا با ایران مشکل و ضدیت دارد.
به نظر شما این رفتارها چه اثری روی تجارت بین ایران و آلمان گذاشته است؟
تجارت بین ایران و آلمان به‌طور چشمگیری قوی است. با توجه به فشارهای آمریکا، در سال گذشته ما فقط شاهد یک کاهش 9 درصدی در صادرات به ایران بوده‌ایم که خیلی زیاد نیست. همین حالا ما در تماس با بانک‌های ایرانی در هامبورگ هستیم و می‌دانیم که آنها فعال هستند.
از سویی شاهد گزارش‌های رسانه‌ها هستیم که تهدید آمریکا را با بزرگنمایی نمایش می‌دهند از سوی دیگر ما رابطه بسیار طولانی بین شرکت‌های متوسط آلمانی با ایران راداریم که من می‌دانم بسیاری از آنها ادامه خواهد یافت.
حجم تجارت بین ایران و آلمان چقدر است؟
ما در حدود 200 تا 250 میلیون یورو در ماه تجارت داریم. این حجم تجارت ماست و می‌تواند زیادتر شود و برای آن ما نیازمند حمایت بیشتر از طرف دولت آلمان و ایران هستیم.
ارزیابی شما از سازوکار ویژه مالی اروپا و ایران (اینستکس) چیست و چقدر می‌تواند تجارت ایران با شرکت‌های اروپایی را تسهیل کند؟
باید توجه کنید که این سازوکار یک پیام قوی سیاسی است. نشان دادن اینکه کشورهای اروپایی در مخالفت با آمریکا قدم برمی‌دارند، در حد خودش باارزش است. در عمل (ولی) این سازوکار هنوز در حال شکل‌گیری است. من می‌دانم که افرادی در حال فعالیت برای راه انداختن آن هستند ولی هنوز نتیجه عملی نداشته و طبیعتاً مقداری زمان می‌برد.
چقدر رفتار آمریکا می‌تواند اجرایی شدن سازوکار مالی را تحت تأثیر قرار دهد؟
در حال حاضر من هیچ واکنشی از سوی دولت‌های اروپایی در مورد (تأثیر قطع معافیت‌ها برنفت) اجرایی شدن سازوکار مالی نمی‌بینم. اینستکس اکنون یک ابزار کاملاً جدید برای کشورهای اروپایی است و آنها باید آن را راه بیندازند. من یکی دو نفر آدم اصلی در اینستکس می‌شناسم. فکر نمی‌کنم رفتارهای آمریکا روی آن تأثیر بگذارد. چون ارتباطی با آمریکا ندارد.
آیا شما هیچ بازخورد مثبتی از شرکت‌های آلمانی و علاقه‌مندی به همکاری با ایران ملاحظه کرده‌اید؟
ما شرکت‌های زیادی داریم که درباره اینستکس سؤال می‌کنند و خواستار آن هستند که بلافاصله از آن استفاده کنند. ولی ما به آنها می‌گوییم که اجرایی شدن این سازوکار مدتی طول می‌کشد. ولی علاقه شرکت‌ها زیاد است.
آینده روابط تجاری دو کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
شما می‌دانید که شرکت‌های آلمانی بیش از 130 سال است که در ایران فعال هستند. آنها به بقای خود و به تجارت با ایران در شرایط حساس ادامه خواهند داد. البته آنچه ما از دست می‌دهیم سرمایه‌گذاری‌های مشترک بزرگ با ایران خواهد بود. این اکنون امکان‌پذیر نیست. اما روابط تجاری ادامه خواهد یافت و حفظ خواهد شد.
در پایان باید بگویم که من از طرف شرکت‌های ایرانی می‌شنوم روال اداری برای انتقال پول و مجوز واردات این روزها سخت شده و سازمان‌های دولتی ایران باید سهم خودشان را (از کمک به تجارت) انجام بدهند.
ایرنا