بحران صنعت دو تریلیون دلاری پالایش نفت

پاتریک پویانه، مدیرعامل گروه توتال فرانسه ماه گذشته به سرمایه گذاران اعلام کرد که حاشیه سود پالایش کاملا فاجعه آمیز است. سایر مدیران، معامله گران و تحلیلگران هم نظر مشابهی در این خصوص دارند.

آنچه که در مقطع فعلی برای صنعت پالایش نفت به وقوع پیوسته، انعکاس زنجیرهای در سایر بخشهای صنعت انرژی خواهد داشت. پالایشگاههای چند میلیارد دلاری برای هزاران نفر اشتغال ایجاد کردهاند و موج تعطیلیها و ورشکستگیهای آنها در راه است.

نیخیل بهانداری، تحلیلگر پالایش در گروه مالی گلدمن ساکس در این باره به بلومبرگ گفت: ما بر این باوریم که صنعت پالایش وارد دوره تحکیم شده است. نامهای بزرگ این صنعت که سال گذشته نفت به ارزش بیش از دو تریلیون دلار را پالایش کردند شامل غولهایی مانند اکسون موبیل و رویال داچ شل هستند. همچنین غولهای آسیایی مانند سینوپک چین و ایندین اویل هند و شرکتهای مستقلی مانند ماراتون پترولیوم و والرو انرژی از دیگر فعالان بزرگ این صنعت هستند که جایگاههای سوخت فراوانی دارند.

آنچه که باعث نجات صنعت نفت شده، در حال از بین بردن صنعت پالایش نفت است.

زمانی که دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا در آوریل توافق کاهش بی سابقه نفت میان عربستان سعودی و روسیه و سایر تولیدکنندگان گروه اوپک پلاس را مهندسی کرد، با این اقدامش صنعت نفت شیل در تگزاس، اوکلاهاما و داکوتای شمالی را نجات داد اما پالایشگاهها را در منگنه گذاشت.

اقتصاد پالایشگاهها ساده و به این ترتیب است که بر اساس اختلاف قیمت میان نفت خام و سوختهایی مانند بنزین رونق پیدا می کند.

توافق کاهش تولید اوپک پلاس که ترامپ واسطه آن بود، باعث شد قیمت نفت برنت از ۱۶ دلار در مدت چند ماه به ۴۲ دلار در هر بشکه صعود کند اما در شرایطی که تقاضا در دوران شیوع ویروس کرونا ضعیف مانده است، قیمت بنزین و سایر فرآورده های پالایش شده بهبود قابل ملاحظه ای پیدا نکرده و این موضوع به پالایشگاهها آسیب زده است.

تا چند هفته پیش به نظر می رسید دورنمای بزرگترین مصرف کنندگان نفت جهان رو به بهبود است و تقاضا در چین تقریبا به سطح دوران پیش از شیوع ویروس کرونا رسیده بود و مصرف در آمریکا هم به تدریج در حال بهبود بود اما اکنون موج دوم شیوع ویروس کرونا باعث شده است پکن به قرنطینه صدها هزار نفر از ساکنانش بپردازد. موارد ابتلا به کووید ۱۹ در آمریکای لاتین و نقاط دیگر هم رو به افزایش گذاشته است.

اکنون که تقاضا برای سوخت در مناطق مصرف کننده بزرگ بنزین در آمریکا مانند تگزاس، فلوریدا و کالیفرنیا همزمان با افزایش موارد ابتلا به ویروس کرونا دوباره نشانه های کاهش را نشان می دهد، حاشیه سود پالایش در قاره آمریکا که تقریبا منبع تولید دو بشکه از ۱۰ بشکه نفت پالایش شده در جهان است، ممکن است وخیمتر شود.

به گفته اندرو لیپو، رییس لیپو اویل آسوشیتس در هیوستون، بدترین ترس پالایشگاهها، افزایش مجدد شیوع ویروس کرونا و یک دور دیگر قرنطینه در جهان است که روی تقاضا برای سوختها به شدت تاثیر منفی خواهد گذاشت.

بر اساس گزارش بلومبرگ، مشکل دیگر صنعت پالایش این است که اگرچه تقاضا برای سوختها بهبود داشته اما این بهبود به شکل برابر روی نداده و دردسرهای قابل توجهی را برای مدیران به وجود آورده که باید بهترین نفت را برای پالایش و تولید سوختهای پرتقاضا را انتخاب کنند. مصرف بنزین و دیزل تقریبا تا ۹۰ درصد بهبود یافته اما بازار سوخت جت همچنان راکد است و در برخی از کشورهای اروپایی به اندازه ۱۰ تا ۲۰ درصد سطح عادی است.