عقبگرد جدید در بازار جهانی سنگ‌‌‌آهن

سیگنالهای متعددی بر بازار جهانی سنگآهن اثرگذار شدهاند که برآورد آنها به عقبگرد مجدد قیمتی در بازارهای سنگآهن چین ظرف هفته اخیر منجر شده است. کاهش سرعت رشد اقتصادی چین، استمرار بحران انرژی در دنیا، تلاش دولت چین برای کنترل بهای زغالسنگ، برنامه محدودیت تولید فولاد در چین، تورم جهانی و نوسان شاخص دلار آمریکا و البته پدیده جوی لانینا مجموعهای از مهمترین پارامترهای اثرگذار بر بازار سنگآهن دنیا با محوریت چین ظرف هفته گذشته بود.

سنگآهن ظرف هفته گذشته نوسانات رفتوبرگشتی قیمتی را در بازارهای جهانی پشت سر گذاشت. در روزهای ابتدایی هفته، سنگآهن به رشد نرخ تمایل داشت؛ به نحوی که بهای معامله هر تن سنگآهن عیار ۶۲درصد استرالیا تحویل بنادر شمالی چین در دومین روز هفته با رشد قیمتی روزانه ۳دلاری روبهرو شد و با نرخ ۱۲۲دلار و ۷۵سنت مورد معامله قرار گرفت، اما سیگنالهای صعودی اثرگذار بر بازار این محصول چندان قوی نبودند؛ همین موضوع باعث شد تا روند نوسان قیمتی سنگآهن در بازارهای چین معکوس شود و بهای هر تن سنگآهن عیار ۶۲درصد استرالیا تحویل بنادر شمالی چین روز جمعه ۲۹اکتبر با کاهش ۱۳درصدی هفتگی به ۱۰۶دلار و ۷۵سنت سقوط کند.

واردات سنگآهن چین ۷ درصد کاهش مییابد

انتشار دادههای اقتصادی چین و کاهش سرعت رشد اقتصادی این کشور در سهماه سوم سالجاری میلادی زنگ خطری برای بازارهای کالایی بود و زمینه افت قیمت را در بازارهای مختلف، ازجمله سنگآهن و فولاد، رقم زد.

بر اساس آمار منتشرشده از سوی اداره ملی آمار چین، میزان تولید ناخالص داخلی این کشور در سهماهه سوم سالجاری میلادی (جولای تا سپتامبر) با رشد ۹/ ۴درصدی همراه بود که این میزان رشد بدون در نظر گرفتن میزان سرعت رشد اقتصادی چین در سهماه اول و دوم سال ۲۰۲۰ (درگیری چین با پیامدهای شیوع کرونا)، کمترین میزان سرعت رشد تولید ناخالص داخلی چین به شمار میرود.

محدودیتهای اعمالشده از سوی دولت پکن بر بخش صنایع این کشور بهمنظور کاهش انتشار آلایندههای کربنی و کمبود برق به افت تولیدات صنعتی در این کشور ظرف سهماه سوم سالجاری میلادی و بهخصوص ماه سپتامبر منجر شده که این موضوع تاثیر مستقیمی بر کاهش سرعت رشد اقتصادی چین در این بازه زمانی داشته است.

افت تولید فولاد در چین که ظرف هفتههای اخیر نیز شدت بیشتری پیدا کرده است، باعث شد تا میزان تقاضا برای این محصول از سوی چین، بهعنوان بزرگترین بازار مصرف این محصول، کاسته شود و همین موضوع زمینه عقبگرد محسوس قیمتی در این بازار را فراهم کرده است.

انجمن آهن و فولاد چین برآورد میکند که چین از ماه سپتامبر تا دسامبر مجموعا ۳۴۲میلیون و ۶۷۰هزار تن سنگآهن وارد میکند. به این ترتیب در این بازه زمانی چهارماهه، واردات هر ماه بهطور میانگین ۸۵میلیون و ۶۷۰هزار تن است. بر اساس گزارش پلتس و طبق آمار گمرک چین، این کشور بهطور متوسط در سال گذشته میلادی (۲۰۲۰) ماهانه ۹۷میلیون و ۵۰۰هزار تن سنگآهن وارد کرده و به این ترتیب میزان واردات سنگآهن چین کاهش محسوسی داشته است. انجمن آهن و فولاد چین میگوید، چین تخمین میزند که میزان واردات سنگآهن این کشور در سالجاری میلادی به یکمیلیارد و ۹۰هزار تن برسد که این رقم ۹/ ۶درصد کمتر از میزان واردات سال قبل است.

انجمن آهن و فولاد چین بر این باور است که سیاست صرفهجویی در مصرف انرژی و کنترل انتشار گازهای گلخانهای توسط دولت چین میتواند در بلندمدت بر تولید فولاد این کشور اثرگذار شود. این انجمن میگوید در عین حال که چین بر کنترل آلایندههای کربنی تاکید دارد، همزمان قصد دارد معادن سنگآهن خود را نوسازی کند و میزان نیاز خود به واردات در این زمینه را کاهش دهد.

در چهاردهمین برنامه پنجساله صنعت آهن و فولاد چین (۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵) که توسط انجمن آهن و فولاد این کشور تبیین میشود، مقرر شده تا توسعه منابع سنگآهن داخلی این کشور تسریع شود و چین با افزایش برداشت از ذخایر داخلی و البته سرمایهگذاری روی معادن خارجی بر میزان خودکفایی در تولید سنگآهن خود بیفزاید. چین باید سهام خود را در معادن سنگآهن غرب آفریقا و غرب استرالیا افزایش دهد. تقویت منابع قراضه فولاد داخلی از دیگر اقداماتی است که باید اجرایی شود.

خودنمایی ریسک تغییرات آبوهوایی در بازارهای کالایی

پدیده جوی لانینا (La Nina) فاکتور دیگری است که بر بازار سنگآهن چین در هفته جاری اثرگذار شد. بروز این پدیده در روزهای ابتدایی هفته جاری به رشد قیمتی در بازارها منجر شد. لانینا یک پدیده آب و هوایی است که معمولا به بروز زمستانهای سرد منجر میشود. این پدیده جوی زمانی شکل میگیرد که بادهای استوایی تقویت میشوند و آبهای سردتر را از اعماق دریا تا کف دریا بالا میآورند. به نظر میرسد پدیده جوی لانینا در حال ظهور در اقیانوس آرام است. وقوع این پدیده جوی میتواند به دمای سردتر از حد معمول در نیمکرهشمالی منجر شود. در این شرایط سازمانهای هواشناسی کشورهای این مناطق شامل کرهجنوبی، ژاپن و حتی هند درخصوص وقوع زمستانی سرد هشدار دادهاند. تحقق این پیشبینی آبوهوایی، آن هم در شرایطی که دنیا از هماکنون با بحران انرژی روبهروست، میتواند بر چالشهای حوزه انرژی بیفزاید.

ایجاد چالش جدید در حوزه انرژی بدون شک بر بازارهای کالایی دنیا نیز اثرگذار میشود.

البته دولت چین توانسته با افزایش تولید زغالسنگ حرارتی از قیمت این محصول در بازارهای داخلی خود ظرف روزهای گذشته بکاهد، اما بسیاری از تحلیلگران به تثبیت کاهش نرخ در این کشور با توجه به بروز زمستان سرد و رشد تقاضا امیدوار نیستند.

خبر بروز پدیده جوی لانینا در فاز اول احتمال بروز این توفان توانست تا حدی بازارهای سنگآهن را افزایشی کند؛ چرا که برخی تجار با احتمال کاهش فعالیت تجاری در هفتههای پیشرو اقدام به خرید کردند. اما اثرگذاری این توفان بر بازار در میانمدت منفی است؛ چرا که این توفان به کاهش بیشتر در تولید صنعتی و تعدیل قیمتی منجر میشود.