ورود شورای رقابت به بازار فولاد؟

در حالی پشت پرده رکود بازار فولاد، چالش تعرفهگذاری مطرح است که فولادسازان توان خود را برای رقابت با محصولات چینی و روسیه به دلیل تعرفه پایین واردات از دست دادهاند. اما رکود پروژههای ساخت و ساز و کاهش تقاضا در بازار فولاد، تولیدکنندگان داخلی را با مشکلاتی مواجه کرده است که برای مقابله با آن اخیرا با پیگیریهای انجمن تولیدکنندگان فولاد تعرفه 40 درصدی برای محصولات فولادی تخت و 30 درصد برای میلگرد و 25 درصد برای شمش تعیین شده است.

این در حالی است که به نظر میرسد اخیرا شورای رقابت، رکود بازار فولاد را ناشی از انحصارگری این بازار دانسته و قصد دارد با ایجاد کارگروهی ابعاد این انحصار را در بازار فولاد بررسی کند. در شرایطی که مهدی کرباسیان معاون وزیر صنعت اخیرا با رد انحصاری بودن بازار فولاد ورود شورای رقابت را لازم ندید و عامل اصلی رکود را افزایش تعرفه واردات در برخی اقلام تولید داخلی دانست.

با این وجود ظاهرا تعلل برای افزایش تعرفهگذاری فولاد شورای رقابت را برای ورود به این بازار جدیتر از گذشته کرده است. این در حالی است که بررسیها نشان میدهد در سالهای گذشته نیز شورای رقابت قصد ورود به بازار فولاد را داشته اما پیش از آن سراغ بازار خودرو رفته است. این در حالی بوده که بسیاری از کارشناسان ورود شورای رقابت را پیش از بازار خودرو در فرآیند قیمتگذاری فولاد، مس و آلومینیوم به عنوان مواد اولیه انحصاری تولید خودرو در اولویت میدانستند.

حتی پژویان رئیس سابق شورای رقابت بررسی بازارهایی را که احتمال انحصاری بودن در آنها وجود داشت را در زمان ریاست خود در دستور کار این شورا قرار داده بود و حالا رضا شیوا متولی فعلی این نهاد گفته است شورای رقابت بررسی بازارهایی را که احتمال انحصاری بودن در آنها میرود را آغاز کرده که در این میان، بررسی بازار فولاد در دستور کار است. به گفته وی اگرچه هنوز مشخص نیست که آیا بازار فولاد انحصاری است اما کارشناسان شورای رقابت مشغول کار هستند.

این در حالی است که به اعتقاد کارشناسان و فعالان این صنعت با توجه به اینکه اغلب کارخانههای دولتی و خصوصی تولیدات آهنآلات خود را در بازار و بورس کالا توزیع میکنند و از طرفی واردات و صادرات در صنعت فولاد جریان دارد نمیتوان این بازار را بازاری انحصاری دانست. علاوه بر اینکه نحوه قیمتگذاری فولاد نسبت به خودرو کاملا متفاوت است. زیرا فولادسازان تولیدات خود را در قالب تناژهای سبک و سنگین به بورس کالا عرضه میکنند و بهای مصنوعات فولادی بر اساس قیمت جهانی فولاد تعیین میشود.

همچنین فعالان این صنعت بر این باور هستند که در شرایط تورمی قیمتها در بازارهای مختلف، نمیتوان قیمت بالای خودروهای داخلی را با کنترل دستوری قیمتها مهار کرد. بررسیها از زیرساختهای واحدهای فولادی نیز نشان میدهد با ورود شورای رقابت و قیمتگذاری این نهاد در صنعت فولاد تنها به تعطیلی بیشتر واحدهای فولادسازی دامن میزند. در نتیجه ورود شورای رقابت در شرایطی که فولادسازان برای افزایش تعرفه واردات فولاد یکصدا شدهاند، ضرورتی ندارد و هم اینکه از آنجایی که در مقطع فعلی بحث در این است که واردات محصولات تخت به عنوان محصول میانی و میلگرد و تیرآهن به عنوان محصول نهایی برای جلوگیری از حجم واردات چه تعرفهای داشته باشند، ورود شورای رقابت تامل برانگیز است. این در حالی است که به اعتقاد فعالان این عرصه تنها راه خروج صنعت فولاد از رکود افزایش تعرفه فولاد و رونق در ساخت و ساز است. اما آیا واقعا شورای رقابت در ورود به بازار فولاد همانند بازار خودرو جدی است؟