5دلیل عدم ورود گردشگری به بورس

این در حالی است که عدهای دیگر از کارشناسانی که در همین حوزه فعالیت میکنند، کوچک بودن حجم سرمایه شرکتهای گردشگری و عدم آشنایی صاحبان این صنایع با تنوع روشهای تامین مالی را عامل مهم خرید و فروش نشدن سهام شرکتهای گردشگری در بازار سرمایه عنوان میکنند. در سوی دیگر، پاسخ عدهای از صاحبان کسبوکارهای گردشگری در توضیح دلایل چرایی عدم تامین سرمایه از طریق فروش سهام، نبود سازوکارهای قانونی و حمایتی لازم برای تشویق فعالان این صنعت در تجمیع شرکتهای کوچک و راهاندازی شرکتهای بزرگ و هلدینگهای گردشگری است و این مهم را، حلقه مفقوده چرخه ورود کسبوکارهای گردشگری به بازار سرمایه میدانند.

بیاعتمادی به گردشگری در میان خریداران

توسعه زیرساختهای گردشگری و ارائه خدمات مطلوب و درخور، شرط ورود به بازار گردشگری دنیا و ضامن بقا در این عرصه پررقابت است؛ موضوعی که در صورت فراهم بودن زمینههای قانونی لازم برای رونق کسبوکارهای گردشگری، با تامین سرمایه مکفی محقق خواهد شد. در همین حال، شرکتهای بزرگ گردشگری در کشورهای موفق در عرصه این صنعت، با عرضه سهام خود در بورس، سرمایه لازم برای گسترش و رونق کسبوکار خود را تامین میکنند؛ شیوهای که تاکنون، بهعنوان راهی برای تامین سرمایه و وسعت بخشیدن به زیرساختهای گردشگری در کشور، مورد توجه قرار نگرفته است. یکی از کارشناسان بازار سرمایه با تایید فراهم نبودن زمینه حضور شرکتهای گردشگری در بورس و فرابورس، تاکید میکند: «در واقع این تفکر که صنعت گردشگری نمیتواند حامی سهامداران خود باشد، جدیترین مانعی است که در صورت ورود شرکتهای گردشگری به بازار سرمایه، استقبال از سهام عرضهشده این صنایع را با اما و اگر همراه خواهد کرد.» حمید محمودی به خبرنگار ما میگوید: «ورود شرکتها و صنایع در ارتباط با گردشگری به بازار سرمایه، اگر چه خود عاملی برای رشد این صنایع است اما از سوی دیگر، کسبوکارهای گردشگری تنها در حالتی میتوانند به بازار سرمایه راه پیدا کنند و عرضه سهامشان با استقبال مواجه میشود که رونق این صنعت پایدار و از رشدی با ثبات برخوردار باشد.»

وی تلاش دستاندرکاران این صنعت بهویژه در عرصه دولتی برای صنعتی شدن گردشگری و افزایش ورود گردشگر به کشور را لازمه رونق این صنعت میداند و پس از آن همت بازار سرمایه در معرفی این امکان به فعالان گردشگری را مهم عنوان میکند. در واقع محمودی معتقد است ما هنوز نتوانستهایم جذابیتهای لازم را در معرفی گردشگری ایران، چه بهعنوان یک صنعت و چه در جایگاه کالایی قابل عرضه ایجاد کنیم و همین عامل بازار سرمایه را نسبت به این عرصه نامطمئن میکند. این کارشناس بازار سرمایه همچنین ساختار شرکتهای گردشگری را از دیگر موانعی توصیف میکند که ورود آنها به بورس و فرابورس را دشوار کرده و خاطرنشان میکند: «کوچک بودن سرمایه و درآمدهای این کسبوکارها و شفاف نبودن حسابهای مالی آنها از جمله مواردی است که در صورت وجود عزم جدی برای راه یافتن به بازار سرمایه باید مورد توجه قرار گیرد.»

کارگزاران بورس، گردشگری را نمیشناسند

در همین حال، یکی از مشاوران عرضه کارگزاری بورس نیز به «دنیای اقتصاد» میگوید: «شرکتهای گردشگری برای ورورد به بازار سرمایه به اندازه کافی بزرگ نیستند و حجم سرمایهشان نیز اندک است.» پیام مقیمی متعهد نشدن نسبت به شناوری سهم در روز عرضه از سوی سهامداران این شرکتها را یکی دیگر از عواملی برمیشمرد که ورود کسبوکارهای گردشگری به بازار سرمایه را با دشواری و کندی روبهرو میکند و دانش اندک مدیران مالی این شرکتها در روی آوردن به روشهای تامین سرمایه از جمله انتشار اوراق را نیز از جمله دلایل ناموفق بودن صنایع گردشگری در این عرصه میداند. او به سوی دیگر ماجرا هم اشاره و بیان میکند: «متاسفانه کارگزاران بورس نیز در عدم عرضه سهام صنایع مربوط به صنعت گردشگری در بازار بورس و فرابورس کمکاری کردهاند و برای معرفی و آموزش این امکان تبلیغ یا فعالیتی نداشتهاند.»

مقیمی با اشاره به پایین آمدن ریسک اعتباری شرکتهای گردشگری با ورود به بازار سرمایه و همچنین امکان دسترسی به تسهیلات ارزانتر تاکید میکند: «اکنون زمان آن فرارسیده که با برگزاری همایشها و گفتوگوهای مستقیم، فعالان صنعت گردشگری را با امکان ورود به بورس و فرابورس و پیشنیازهای لازم برای شکلگیری این اتفاق آشنا کنیم؛ نکتهای که میتواند در دستور کار شرکتهای کارگزار در بورس قرار بگیرد.» او همچنین بوروکراسی حاکم بر سازمان بورس و فرابورس در پذیرش و انتشار اوراق را یکی دیگر از سختیهای موجود میداند و یادآور میشود: «تنها در صورتی زمینه برای خرید و فروش سهام صنایع گردشگری در بازار سرمایه ایران فراهم میشود که هم فعالان گردشگری و هم متولیان سازمان بورس به این موضوع علاقه نشان دهند و با درک کارآیی آن در پیشرفت و رشد این صنعت با همکاری و همراهی هم، راه را برای تحقق این اتفاق هموار کنند.»

ورود به بورس با تجمیع شرکتهای گردشگری

در این میان مدیر یکی از هلدینگهای گردشگری کشور با بیان اینکه کشورهای موفق و علاقهمند به رشد صنعت گردشگری با فراهم کردن فضاهای سرمایهگذاری و همچنین بذل حمایتهای قانونی، این صنعت را توسعه دادهاند، اظهار میکند: «فروش اوراق در بازار سرمایه، یکی از روشهای متداول تامین سرمایه شرکتهای گردشگری در کشورهایی است که این صنعت سهم قابل توجهی را در اقتصاد از آن خود کرده است و این شرکتها در ردیفهای نخست این بازار قرار گرفتهاند.» حسن تقیزادهانصاری با اشاره به اینکه جدی نگرفتن گردشگری در کشور سبب شده است که این صنعت در عرصه بانکی نیز نتواند از تسهیلات لازم برخوردار شود و از آن بهعنوان یکی از صنایع ریسکپذیر با بازگشت طولانی سرمایه یاد میشود تصریح میکند: «به دلایلی که عنوان شد، امکان شکلگیری شرکتهای بزرگ گردشگری در کشور فراهم نشده است؛ عاملی که به خودی خود، مانعی برای ورود صنایع گردشگری به بازار سرمایه قلمداد میشود.»

بر این اساس، وی معتقد است که در شرایط کنونی، تشویق و حمایت از فعالان گردشگری برای تجمیع مجموعهها و شکلگیری شرکتهای بزرگ در این عرصه، راه حل مناسبی است که ورود این صنایع به فرابورس را تسهیل و تسریع میکند. انصاری تاکید میکند: «فرهنگسازی در مسیر آشنایی خریداران سهام با فعالیتهای گردشگری و ایجاد انگیزه در آنها برای خرید سهام این صنعت، در کنار جلب توجه شرکتهای فرابورسی نسبت به گردشگری، از دیگر نکاتی است که در هموار کردن مسیر ورود کسبوکارهای این صنعت به بازار سرمایه باید مورد توجه قرار گیرد.» این آژانسدار همچنین میگوید: «البته پیش از همه اینها لازم است مصوبات قانونی مورد نیاز در این باره مدون و ابلاغ شود.»

فراهم کردن زمینه ورود صنایع مربوط به گردشگری در بورس و فرابورس و عرضه سهام این شرکتها در بازار سرمایه، از دو طریق، به توسعه کسبوکارهای گردشگری و رونق این صنعت کمک میکند؛ نخست اینکه نگاه فعالان اقتصادی و همچنین برنامهریزان کشور در عرصه کلان را به این صنعت با جدیت بیشتری همراه خواهد کرد و در همین راستا، حمایتهای قانونی لازم به این سو جلب میشود و دیگر آنکه یکی از مهمترین مشکلات گردشگری یعنی محدودیت در دسترسی به سرمایه و منابع مالی خواهد شد. در واقع ورود گردشگری به بازار سرمایه، این حوزه را به مدار اقتصادی کشور متصل میکند و از این طریق به فعالیتهای جاری در دل این صنعت بزرگ، رسمیت میبخشد.