برنامه های بانک مرکزی برای کنترل رشد بی سابقه نقدینگی

مدیرکل اقتصادی بانک مرکزی با اشاره به رشد 24.6 درصدی نقدینگی در پایان خردادماه نسبت به مدت مشابه سال قبل اعلام کرد: حجم نقدینگی در پایان بهار، به ۳۷۶ هزار و ۷۳۰ میلیارد تومان رسیده است، ابوالفضل اکرمی از رشد ۷ درصدی نقدینگی در پایان خردادماه نسبت به پایان سال گذشته خبر داد و مهم ترین دلایل رشد نقدینگی را، خطوط اعتباری و اضافه برداشت بانک ها از منابع بانک مرکزی عنوان کرد. مدیرکل اقتصادی بانک مرکزی تصریح کرد: بانک مرکزی در سال جاری برای کنترل نقدینگی برنامه هایی را مانند اوراق مشارکت یا اخذ سپرده ویژه برای کاهش قدرت تسهیلات دهی بانک ها، در نظر دارد.

نقدینگی 376هزار میلیاردی در خرداد

مدیر کل اقتصادی بانک مرکزی با اشاره به رشد 6/24 درصدی نقدینگی در پایان خرداد ماه، نسبت به مدت مشابه سال قبل گفت: حجم نقدینگی در پایان بهار به 376 هزار و 730 میلیارد تومان رسیده است. ابوالفضل اکرمی در گفتوگو با فارس با اشاره به رشد 7 درصدی نقدینگی در پایان خرداد ماه نسبت به پایان سال گذشته اظهار داشت: حجم کل نقدینگی در پایان بهار به 376 هزار و 70 میلیارد تومان رسیده است. وی افزود: در این مدت پایه پولی 5.5 درصد رشد داشته و ضریب فزاینده با 1.3 درصد رشد به 4.669 رسیده است.

دلایل افزایش نقدینگی

مدیر کل اقتصادی بانک مرکزی درخصوص دلایل افزایش نقدینگی در این مدت گفت: مهمترین دلایل رشد نقدینگی، ناشی از خطوط اعتباری و اضافه برداشت بانکها از منابع بانک مرکزی بوده است. وی در پاسخ به این سوال که آیا پرداخت خطوط اعتباری برای تامین منابع مسکن مهر بوده است، اظهار داشت: در 3ماه اخیر خطوط اعتباری برای مسکن مهر نبوده است.

برنامههای بانک مرکزی برای کنترل نقدینگی

اکرمی با بیان این که نقدینگی در خرداد ماه امسال نسبت به خرداد سال گذشته 6/24 درصد رشد داشته است، تصریح کرد: بانک مرکزی در سال جاری برای کنترل نقدینگی برنامههایی را مانند انتشار اوراق مشارکت یا اخذ سپرده ویژه برای کاهش قدرت تسهیلاتدهی بانکها برای سال جاری در نظر دارد. وی تاکید کرد: با در نظر گرفتن سال حمایت از تولید ملی، در صورتی که رشد نقدینگی از عدد مد نظر بانک مرکزی بیشتر باشد، ابزارهای لازم برای کنترل آن اعمال خواهد شد.

اخذ سپرده ویژه و انتشار اوراق مشارکت برای کنترل نقدینگی

مدیر کل اقتصادی بانک مرکزی با بیان این که اخذ سپرده ویژه با نرخ سپرده قانونی تفاوت دارد، گفت: طبق قانون بانکها باید درصدی از منابع خود را در قالب سپرده قانونی به بانک مرکزی تحویل دهند اما سپرده ویژه اختیاری است و بانک میتواند تسهیلات بدهد یا بخشی از منابع را نزد بانک مرکزی به ودیعه بگذارد و سود دریافت کند. وی افزود: بانک مرکزی این سپردهها را در سایر پروژهها و بانکهایی که به منابع نیاز دارند میپردازد و سود آن را متناسب با عملکرد به بانک اصلی میدهد.

مزایای انتشار اوراق مشارکت

اکرمی به تفاوت اوراق مشارکت بانک مرکزی با سایر اوراق مشارکت منتشر شده اشاره کرد و افزود: اوراق مشارکت ابزار کنترلی برای مهار نقدینگی است و بانک مرکزی در جریان عملیات مالی خود نیازمند خلق پول است که میتواند با استفاده از منابع جذب شده حاصل از فروش این اوراق استفاده کند.

استفاده از فروش اوراق مشارکت برای ارائه خطوط اعتباری

وی ادامه داد: با انتشار و فروش اوراق مشارکت بانک مرکزی، ارائه خطوط اعتباری به بانکها با استفاده از این منابع صورت میگیرد و دیگر به خلق پول و افزایش پایه پولی نیازی نیست؛ بنابراین این اقدام موجب کنترل انبساط بیشتر نقدینگی میشود و این ابزار مالی به عنوان ابزار انقباض پولی از آن یاد میشود.

مدیر کل اقتصادی بانک مرکزی تاکید کرد: از این ابزار کنترلی در صورت نیاز و رشد نقدینگی بالاتر از هدف بانک مرکزی استفاده خواهد شد که معمولا در ماههای پایانی سال اعمال میشود؛ هم چنین رشد نقدینگی ماهانه اندازهگیری میشود و بر این اساس در طول سال بانک مرکزی رشد بدهی بانکها را محدود میکند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا بانک مرکزی برای کنترل نقدینگی نرخ سپرده قانونی بانکها را افزایش نخواهد داد، گفت: نرخ سپرده قانونی مؤثر حدود 11.5 درصد است و با توجه به این که ابزارهای کنترلی دیگری نیز وجود دارد و افزایش نرخ سپرده قانونی هزینه بانکها را افزایش میدهد، افزایش نرخ سپرده قانونی در دستور کار نیست.

سهم صفر درصدی بودجه از رشد پایه پولی

مدیر کل اقتصادی بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که چه میزان از رشد پایه پولی، ناشی از تبدیل درآمدهای ارزی دولت به ریال است، یادآور شد: در 2سال اخیر هیچ فشاری ناشی از تبدیل ارز به ریال نداشتهایم و نیاز درآمدی دولت با فروش ارز در بازار تامین شده است و نیازی به خلق پول نداشتهایم.

افزایش هم زمان 3 عامل تشدید نقدینگی

از سوی دیگر عضو کمیسیون برنامه و بودجه از افزایش همزمان 3عامل تشدید نقدینگی شامل نرخ رشد نقدینگی، سرعت گردش پول و افزایش پایه پولی خبر داد. وی گفت: نرخ رشد نقدینگی در 3ماه نخست سال جاری به افزایش بی سابقه ۷ درصد رسید. احمد توکلی در گفتوگو با فارس، در پاسخ به این پرسش که افزایش حجم نقدینگی از 51 هزار میلیارد تومان فروردین 83 به 376 هزار میلیارد تومان در خرداد 91 با رشد بیش از 7 برابری، چه تاثیری بر تورم و کاهش قدرت خرید مردم داشته است، گفت: نرخ رشد نقدینگی در 3ماه نخست سال جاری به رقم بی سابقه 7 درصد رسید، در حالی که این رقم در سال های قبل در بالاترین رقم به 7/4 درصد برای 3ماهه رسیده بود.

سرعت گردش نقدینگی به 7/4 بار در سال رسیده است

وی افزود: متاسفانه هم حجم نقدینگی افزایش بیسابقه داشته است و هم سرعت گردش پول و نقدینگی به مرز بی سابقه 4.7 بار در سال رسیده است، یعنی هر قطعه اسکناس به طور میانگین سالی 7/4 بار بین مردم دست به دست میچرخد و هم چنین حجم پایه پولی یا همان پول پرقدرت افزایش یافته است. عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تاکید کرد: از عوامل مهم افزایش تورم در جامعه افزایش نقدینگی،رشد سرعت گردش پول و افزایش پایه پولی است.در حال حاضر همه این موارد هم زمان در جامعه افزایش یافته است.

نقدینگی نشانه تقاضای بالقوه در جامعه است

توکلی افزود: نقدینگی در واقع نشانه تقاضای بالقوه جامعه است و وقتی نقدینگی افزایش یافت، تقاضای بالقوه در جامعه بالا میرود. اگر عرضه کالا و خدمات به همان سرعت و شیبی که تقاضا در جامعه افزایش یافته است، با افزایش مواجه نشود، باعث تورم در جامعه میشود.

هشدار نسبت به اجرای طرحهای مهر ماندگار

توکلی نسبت به تاکید دولت بر اجرای طرحهای مهر ماندگار هشدار داد و گفت: اجرای این طرح نیز از صنف همان طرح مسکن مهر است که اگر دقت نشود، باعث افزایش نقدینگی و تورم خواهد شد. توکلی در این باره افزود: علت این که بانکهای دولتی برای گرفتن منابع از بانک مرکزی فشار وارد میکنند، این است که احمدی نژاد برای اختصاص دادن اعتبار به برنامههای دولت به بانکها دستور میدهد و چون بانکها منابع ندارند در نتیجه به بانک مرکزی فشار وارد میکند که منابع در اختیار بانکها ی دولتی قرار دهند.