چگونگی مدیریت ثروت‌های تجدیدناپذیر

بنابراین ما چیزی حدود 170میلیارد بشکه نفت قابل استخراج و فروش داریم که رقم بسیار قابل توجهی است و اگر میانگین قیمت نفت را 50 دلار در نظر بگیریم، چیزی در حدود هشتهزار و 500میلیارد دلار نفت قابل فروش وجود دارد. از طرفی دیگر، ایران حدود 5/33 تریلیون مترمکعب گاز دارد که با این وجود توانسته جایگاه اول دنیا را کسب کند، منتهی، لازم است یکسری اقدامات ضروری و فوری در این باره انجام گیرد تا به درستی بتوان از این ثروت فوق العاده استفاده و آن را صرف سرمایهگذاریهای مولد کرد. در حال حاضر، به رغم اینکه ما دارای اولین ذخیره گازی دنیا هستیم، به لحاظ تولید (200میلیارد مترمکعب) سومین جایگاه را کسب کرده و بعد از آمریکا و عربستان در لیست جای گرفتهایم. این نشان میدهد که ما در بهره برداری از مخازن گازی کشورمان کم کاری کردهایم و برداشت کافی نداریم. در برنامه ششم توسعه قرار شده تولید گاز ما دو برابر این مقدار شود که هنوز هم با مقدار گازی که ما داریم، متناسب نیست. بنابراین، باید هرچه سریع تر برای افزایش تولید گاز برنامهریزی کنیم. درمورد نفت هم چند نکته باید رعایت شود؛ اول اینکه ضریب بازیافت نفتمان را بالا ببریم که در حال حاضر بهطور میانگین در حدود 27 الی 28درصد هست، این امر یکی از اولویتهایمان است و هرچقدر در این زمینه سرمایهگذاری و پژوهش شود، میارزد. دیگر اینکه، برخی از مخازن نفتی و گازی ما با دیگر کشورها مشترک است، اگر ما از این مخازن بهره برداری نکنیم، کشورهای شریک این کار را میکنند. بنابراین برداشت هرچه بیشتر از مخازن مشترک نفت و گاز از دیگر اولویتهای کشور ماست. در کنار همه اینها، کنترل مصرف داخل باید مورد توجه قرار گیرد که بهطور بیرویه و با شتاب زیادی در حال افزایش است. پیشبینی میشود در سال 97 مصرف بنزین به بالای 90میلیون لیتر در روز برسد. مجموع مصرف گاز، گازوئیل و بنزین معادل 350میلیون لیتر است که رقم فوقالعاده بالایی است، یعنی هر سه روز ما معادل یکمیلیارد لیتر سوختهای هیدروکربنی مصرف میکنیم که رقم بسیار شگفت انگیزی است، درحالی که میتوانیم خیلی راحت صرفه جویی کنیم. براساس آنچه که کارشناسان درمورد مصرف هیدروکربنها میگویند، در حال حاضر ما دو برابر حد استاندارد و حد انتظار مصرف میکنیم. بنابراین لازم است سیاستگذاریهای ما در نوسازی ماشینآلات اعم از صنعتی، خانگی، حملونقل و در شیوههای مصرفمان بازنگری و مدیریت شود. متاسفانه رقم مصرف انرژی ما رقم بسیار خیرهکنندهای است که به قیمت بر باد رفتن سرمایهها و از دست دادن سلامتی تمام میشود. بنابراین رایزنی و همکاری همه جانبه در زمینه کاهش مصرف هیدروکربنها در داخل کشور با تمامی ارگانها و سازمانها، امری ضروری است تا بتوانیم مصرفمان را مدیریت و از آینده امیدوارکنندهای که ایران به لحاظ ظرفیت بالای ذخایر نفتی و گازی دارد، صیانت کنیم.