مهمترین نگرانی فعالان این بازار که انتظار می‌رفت در سال ۱۳۹۹ تعیین تکلیف شوند، همچنان سایه خود را بر تحولات بازار نگاه داشته است. پرونده موضوع احیای برجام و رفع تحریم‌های یکجانبه دولت آمریکا علیه ایران و همچنین پیوستن ایران به FATF نه تنها در سال گذشته بسته نشد که در تحولات اولین روزهای سال جدید این گمانه ایجاد شد که حل و فصل این مسائل همچنان به درازا خواهد کشید.
نوسان محدود دلار و یورو در کانال‌هایی قیمتی تثبیت شده
قیمت دلار و یورو در معاملات بازار آزاد در شرایطی کار خود را آغاز کرد که در ایام تعطیلات نوروزی و طی معاملات معدودی که انجام شده بود، قیمت دلار تا کانال ۲۶ هزار تومانی و قیمت یورو نیز تا کانال ۳۰ هزار تومانی افزایش یافته بود. اما با فعال شدن تدریجی بخش‌های مختلف اقتصادی کشور، این جهش قیمتی به آرامی شکسته شد و قیمت های به محدوده قیمتی که در اسفندماه گذشته تثبیت شده بود بازگشت.
بنابراین در ساعات اولیه روز شنبه، هر چند دلار در محدوده ۲۵ هزار و ۱۰۰ تومان و یورو نیز در محدوه ۲۹ هزار و ۲۵۰ تومان معامله شدند، اما در ادامه معاملات هر دو ارز با کاهش قیمتی همراه شده و در نهایت دلار به قیمت ۲۴ هزار و ۵۵۰ تومان و یورو نیز به قیمت ۲۹ هزار تومان رسید. روز شنبه این روند نزولی در قیمت‌گذاری صرافی های بانکی هم وجود داشت و قیمت دلار در این صرافی‌ها از ۲۵ هزار و ۱۷۰ تومان به ۲۴ هزار و ۴۶۱ تومان و قیمت یورو نیز از ۲۹ هزار و ۳۸۸ تومان به ۲۸ هزار و ۵۸۲ تومان کاهش یافت.
اما از روز یکشنبه هر چند صرافی‌های بانکی همچنان روند نزولی خود را حفظ کردند، اما در معاملات آزاد بازار، روندی صعودی ایجاد شد. در نتیجه این روند صعودی که تا روز چهارشنبه تدوام داشت، قیمت دلار بازار آزاد در این روز مجددا به کانال ۲۵ تومانی بازگشت و تا ۲۵ هزار و ۲۰۰ تومان هم افزایش یافت و یورو نیز تا سقف ۲۹ هزار و ۹۰۰ تومان افزایش قیمت یافت.
از سوی دیگر بازارساز در صرافی‌های بانکی قیمت ارز را در روز یکشنبه تا سطح ۲۴ هزار و ۲۶۹ تومان برای دلار و ۲۸ هزار و ۲۸۱ تومان برای یورو کاهش داد، اما از روز دوشنبه و پس از افزایش قیمت تا سقف ۲۴ هزار و ۴۶۷ تومان برای دلار و ۲۸ هزار و ۷۸۵ تومان برای یورو در روز سه شنبه، با توقف در این سطح قیمتی در روزهای چهارشنبه و پنج شنبه، تلاش کرد تا در مقابل روند افزایشی بازار مقاومت نشان دهد. مسئله‌ای که در نهایت با کاهش یک باره قیمت معاملات بازار آزاد در روز پایانی هفته همراه شد.
روز پنج شنبه در حالی آغاز شد که قیمت دلار و یورو با کاهش حدود ۳۰۰ تومانی نسبت به آخرین معاملات روز قبل کار خود را آغاز کردند و در نهایت کار خود را در هفته‌ای که گذشت در محدوده ۲۴ هزار و ۷۵۰ تومان برای دلار و ۲۹ هزار و ۴۰۰ تومان برای یورو به پایان رساندند.
سامانه نیما در هفته ای که گذشت اما با نوسان اندکی مواجه بود. قیمت‌گذاری در این سامانه در طول هفته گذشته، با شیب بسیار ملایم افزایشی در کل هفته مواجه بود و بر این اساس میانگین قیمت فروش حواله دلار در این سامانه از ۲۲ هزار و ۷۳۹ تومان روز شنبه به ۲۲ هزار و ۹۲۴ تومان رو چهارشنبه رسید. این دامنه قیمتی برای حواله یورو نیز از ۲۷ هزار و ۵۳۲ تومان تا ۲۷ هزار و ۷۸۶ تومان را شامل شد.
نیاز بازار برای محرک جدی کاهشی
طی سه روز پایانی هفته‌ای که گذشت، قیمت جهانی دلار نسبت به سایر ارزهای معتبر جهانی، با کاهش ارزش مواجه بود. اما این اتفاق مهم در تحولات بازار ارز داخلی ایران همچنان تاثیر اندکی داشت و نگاه عمده فعالین این بازار به برگزاری اولین دور مذاکرات مربوط به احیای برجام در شهر وین که روز سه شنبه برگزار شد و همچنین جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام برای بررسی مسئله FATF که قرار بود چهارشنبه برگزار شود، بود.
به همین دلیل در این هفته معامله‌گران عمده بازار در فروش ارزهای در اختیار خود احتیاط به خرج می دادند و به پالس‌های ارسال شده پیرامون این دو نشست مهم توجه داشتند، هر چند به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، میزان واکنش بازار به این تحولات نیز تا حد زیادی نسبت به سه ماه پایانی سال ۱۳۹۹ کاهش یافته و دیگر کمتر شاهد بروز هیجانات مثبت و منفی در این خصوص خواهیم بود، اما تا مشخص نشدن تکلیف این دو مسئله، نمی‌توان انتظار داشت که سایر عوامل اقتصادی بتوانند تاثیر بسزایی در تحولات بازار ارز داشته باشند.
علاوه بر این با توجه به نتایج نشست وین که با اظهار امیدواری برای آینده مذاکرات همراه بود و همچنین لغو نشست مجمع تشخیص مصلحت نظام به دلیل شیوع بیماری کرونا، به اعتقاد کارشناسان اقتصادی وضعیت بلاتکلیف بازار که در ماه اسفند گذشته درگیر آن شده بود، همچنان تمدید شد و مشخص نیست این وضعیت تا چه زمانی گریبانگیر این رکن تاثیرگذار اقتصاد کشور خواهد بود.
بنابراین روند بازار ارز در هفته گذشته نشان داد که این بازار تمایل دارد تا در محدوده ۲۴ هزار ۵۰۰ تومان و ۲۵ هزار ۲۰۰ تومان برای دلار، نوسان خود را حفظ کند و برای کاهش بیشتر یا افزایش بیشتر قیمت ها بازار نیاز به محرک جدی دارد. محرک‌هایی که به نظر می‌رسد در دستان اهالی سیاست و خصوصا سیاستگذاران کلان کشور برای تعیین مسیر آینده روابط سیاسی و اقتصادی ایران با جهان، قرار دارد. به همین دلیل پیش‌بینی می‌شود با توجه به تعطیلی بسیاری از مراکز اداری و تجاری به دلیل شیوع کرونا، بازار در هفته آینده نیز شاهد تحول قابل توجهی نباشد و همین محدوده قیمتی برای هفته آینده نیز باقی بماند.
ایرنا