چند سال پیش متقاضیان بسیار زیادی بودند که با استفاده از وام 18 میلیون تومانی خرید مسکن حتی اگر هیچ نقدینگی دیگری برای افزودن بر توان خرید خود نداشتند می توانستند صاحب خانه شوند و از این طریق از خانه به دوشی و لیست مستاجران رهایی یابند.
رفته رفته با افزایش قیمت مسکن به ویژه در کلانشهرهایی مانند تهران، قدرت خرید وام مسکن نیز تحلیل رفت و متقاضیان مجبور شدند برای ترمیم افزایش قیمت مسکن یا وام هایی با عناوین دیگر از بانک ها دریافت کنند و یا برای تامین نقدینگی بیشتر به هر دری بزنند.
وامی که دیگر خانه نمی خرد
هرچند که در یکی دو سال اخیر مبلغ وام 18 میلیون تومانی خرید مسکن به 20 میلیون تومان افزایش یافته است، اما افزایش سرسام آور و تصاعدی قیمت مسکن در کشور و به ویژه در کلانشهرها باعث شده تا امروز دیگر مبالغ وام مسکن نه تنها ابدا قدرت خرید کامل یک واحد مسکونی کوچک در مناطق متوسط و پایین شهر را نداشته باشد، بلکه این توان خرید به زیر 10 متر نیز افت کند.
با این حال بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار در سال های اخیر با وجود افزایش چشمگیر قیمت مسکن و سقوط آزاد قدرت خرید وام، هیچگونه برنامه جدیدی را در این بخش ارائه نکرده اند. به عبارتی وام مسکن در مبلغ 20 میلیون تومان باقی ماند اما قیمت مسکن چند برابر افزایش یافت و عملا فاصله بسیار زیادی بین مبلغ وام و مسکن افتاد.
افت شدید قدرت خرید وام مسکن از 100 درصد به 10 درصد
هرچند در قالب بسته سیاستی نظارتی سال گذشته قرار بود مبلغ وام خرید مسکن به 25 میلیون تومان افزایش یابد که بازهم این مبلغ در مورد خرید مسکن در پایتخت تاثیری نداشت، اما کارشناسان می گویند بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار به دلیل نگرانی از تحریک بازار مسکن به افزایش قیمت، از افزایش وام مسکن جلوگیری می کنند و به همین دلیل نیز تاکنون این وام ثابت مانده است.
همچنین برخی معتقدند مشکلات فراوان تامین اعتبارات لازم و منابع مورد نیاز برای پرداخت تسهیلات به متقاضیان باعث شده تا در اینباره تصمیم روشنی گرفته نشود. در هر صورت به هر دلیلی که بوده امروز عملا قدرت خرید وام مسکن 20 میلیون تومانی به شدت کاهش پیدا کرده و همانگونه که عنوان شد در مناطقی از شهر تنها قدرت خرید 1 تا 2 متر واحد مسکونی را دارد.
البته رونق از دست رفته وام مسکن ممکن است زمانی با افزایش قابل توجه میزان این وام بازگردد که می تواند به همراه خود موج جدیدی از خرید مسکن را در بین مردم نیز به وجود آورد، اما تا آن زمان سیستم بانکی کشور اصرار به پرداخت نوعی از وام ناکارآمد و فاقد قدرت خرید به مردم را دارد.
هرچند در حال حاضر نیز وام خرید 20 میلیون تومانی مشتریانی دارد و خرید و فروش هایی نیز اتفاق می افتد، اما افزایش حداقل 2 برابری وام مسکن می تواند یک حجم جدیدی از تقاضا را وارد بازار کند.
چرا وام مسکن افزایش نمی یابد؟
همانگونه که عنوان شد افت بالای حداقل 95 درصدی قدرت خرید وام مسکن در سال های اخیر باعث شده تا اقبال مردم به این وام نیز از روی ناچاری کاهش یابد. امروز بسیاری از متقاضیان وام خرید مسکن مبلغ 20 میلیونی وام را نوعی شوخی بانک ها با مردم می دانند.
در حال حاضر وام 20 میلیون تومانی خرید مسکن در مناطقی از تهران که قیمت هر متر واحد مسکونی 3 میلیون تومان است به میزان حدود 7 متر و در مناطقی که قیمت هر متر 4 میلیون تومان باشد 5 متر و در ارقام بالاتر از مناطق مرکز شهر به بالا 1 تا 2 متر خواهد بود. البته در صورتی که وام برای خود افراد باشد و از صاحب امتیاز دیگری خریداری نشده باشد که در این صورت مبلغی نیز برای انتقال و خرید امتیاز از اصل وام کسر خواهد شد.
به صورت کلی، افزایش چشمگیر قیمت مسکن در سال های اخیر نه تنها باعث افت شدید قدرت خرید وام مسکن شده است، بلکه باعث شده تا متقاضیانی که نقدینگی مناسبی ندارند به صورت کلی قدرت خرید مسکن را از دست بدهند.
از سویی متقاضیانی که همچنان به دنبال استفاده از وام 20 میلیونی خرید مسکن هستند نیز قطعا باید 70 تا 95 درصد منابع مورد نیاز برای خرید واحد مسکونی را از محل های دیگری تامین کنند؛ موضوعی که تا همین چند سال پیش به عنوان یک چالش جدی برای افرادی که صرفا به دنبال یک سرپناه در مناطق ارزانتر شهر می گشتند، مطرح نبود.
خبرگزاری مهر