سیدکمال سیدعلی درباره تحلیل برخی از کارشناسان و از جمله وزیر سابق اقتصاد و دارایی مبنی براینکه "بانک مرکزی برای تأمین نقدینگی یارانه‌های خانوار در ماه اخیر اقدام به عرضه یورو و جمع آوری ریال از بازار کرده است، اظهار داشت: وظیفه بانک مرکزی فروش ارز برای تأمین نیازها است، بانک مرکزی سال‌هاست که مسئول تأمین بودجه مصوب مجلس است بنابراین باید خودمان را به میزان فروش ارزی برسانیم که نیاز دولت برای انجام اهدافش برطرف شود.
معاون ارزی بانک مرکزی گفت: اما این مطلب که بانک مرکزی در یک مقطع خاص برای تأمین نقدینگی خود فروش ارز را انجام دهد، اصلاً مورد تأیید بنده نیست.
وی ضمن اشاره به اینکه بانک مرکزی مستمراً برای کنترل نرخ در بازار مداخله می‌کند، افزود: بعنوان مثال از ابتدای سال مردم اقدام به خرید سکه می‌کنند ولی منطقی نیست منابع حاصل از فروش این سکه‌ها را با یکی از اهداف دولت تطابق دهیم و بگوییم با هدف تأمین نقدینگی پروژه خاصی این سکه‌ها فروخته شده است.
* واریز 30 میلیارد دلار به خزانه ظرف 6 ماه اول سال
معاون ارزی بانک مرکزی به تشریح درآمدهای ارزی کشور نیز پرداخت و گفت: در شهریور‌ماه امسال 30 میلیارد دلار از میزان ارزی که فروختیم به خزانه واریز کردیم در واقع امسال 43 میلیارد دلار امسال ارز فروختیم که به غیر از 29 میلیارد دلار مابقی را به صندوق توسعه ملی واریز کردیم.
وی ضمن رد تحلیلی که اخیرا داود دانش‌جعفری مطرح کرده بود،تأکید کرد: فروش ارز بانک مرکزی هیچ ارتباط موضوعی با تأمین وجوهی که در موارد مختلف می‌خواهد مصرف شود،ندارد.
دانش جعفری اخیرا در تحلیلی که در یکی از روزنامه‌های پرتیراژ به نقل وی مطرح شده بود، با اشاره به عرضه قابل توجه یورو در بازار و کاهش قیمت قبل از واریز آخرین مرحله یارانه نقدی، نتیجه گیری کرده بود دولت بعضا منابع پرداخت یارانه نقدی را نه از محل درآمد هدفمندی که از سایر منابع از جمله فروش ارز تامین می‌کند.
*بانک مرکزی کمک جدیدی برای هدفمندی نداشته است
وی در پاسخ به این سؤال خبرنگار فارس مبنی بر اینکه گفته می‌شود بانک مرکزی باز هم به تازگی مبلغ خاصی را به دولت برای تأمین نقدینگی یارانه‌های نقدی کمک کرده است، گفت: بانک مرکزی در ارتباط با تأمین ارز کشور در چارچوب قانون کل بودجه حرکت می‌کند اما اگر که به صورت تنخواه وجوهی به دستگاهی فرضاً مشابه پرداخت شده و بعد ظرف یک الی دو ماه وصول شده باشد، هیچ مشکلی وجود ندارد.
معاون ارزی بانک مرکزی در پاسخ به تأکید خبرنگار فارس مبنی بر اینکه کمکی که به تازگی بانک مرکزی به دولت پرداخت کرده در قالب تنخواه نبوده است، گفت: آنچه که بنده می‌دانم این است که بانک مرکزی در مقاطعی که کمبود و کسری در جایی پیدا شود اقدام به تأمین و برطرف کردن نیاز این بخش‌ها می‌کند و البته سپس از بودجه دولت کم می‌کند.
*تنخواه 5 هزار میلیاردی کاملاً به بانک مرکزی بازگردانده شد
سیدعلی در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره تنخواه ۵ هزار میلیارد تومانی که بانک مرکزی در زمان اجرای هدفمندی یارانه‌ها به دولت پرداخت کرده بود، تصریح کرد: تمام مبلغ این تنخواه پرداختی به دولت وصول شده است؛ این حساب نمی‌توانست همچنان باز باقی بماند.
خبرنگار فارس گفت: اما طبق آنچه قائم مقام بانک مرکزی پیشتر اعلام کرده بود قرار بود که مابقی این تنخواه تا پایان سال تسویه شود.
معاون ارزی بانک مرکزی البته تأکید کرد: طبق آنچه بنده می‌دانم، بانک مرکزی مبلغی را شب عید به دولت کمک و بعد به فوریت این مبلغ را ظرف سه ماه اول سال به صورت کامل وصول کرد.
وی با تأکید براینکه بانک مرکزی به تازگی هیچ کمکی به دولت نکرده است، گفت: زمانی که کمبودی در دولت وجود داشته باشد خزانه از بانک مرکزی تقاضا می‌کند و بانک ضمن پرداخت، مبلغ مورد نظر را از وصولی دولت کم می‌کند.
* بانک مرکزی اصلاً دنبال افزایش نرخ ارز نیست
معاون ارزی بانک مرکزی در واکنش به برخی اظهارات مبنی براینکه بانک مرکزی به شدت درصدد افزایش نرخ ارز بوده و گفته می‌شود سرمنشاء این سیاست در حوزه معاونت ارزی است، اظهار داشت: دقیقاً این موضوع که می‌گویند بانک مرکزی دنبال افزایش نرخ ارز است درست نیست و مصاحبه‌های رئیس کل بانک مرکزی همین مورد را تأیید می‌کند.
سیدعلی ادامه داد: اصلاً این اتفاق نمی‌افتد زیرا بانک مرکزی بازار را مدیریت می‌کند تا نرخ ارز افزایش بی رویه نداشته باشد.
وی در همین ارتباط درباره سیاست بانک مرکزی برای قیمت‌گذاری نرخ ارز مرجع گفت: سالی که یکسان‌سازی نرخ ارز انجام شد نرخ ارز بازار آزاد و نرخ ارز بسیاری از کالاها 800 تومان بود اما نرخ ارز بانک مرکزی 300 تومان بود، تعدادی از کالاها و اقلام در این مقطع به تدریج به سمت ارز واریزنامه‌ای سوق داده شدند زیرا واردات این کالاها با این نرخ‌ها مقرون به صرفه بود.
این مقام مسئول در شبکه بانکی تأکید کرد: اما اینکه افزایش نرخ ارز برای همه کالاها صورت بگیرد و این کار درست هم باشد در زمانی اجرا می‌شود که آن قیمت در کشور جا افتاده باشد، امروز همه کالاها با نرخ مرجع قابل ورود هستند.
سیدعلی درباره مدیریت واردات در این بخش گفت: مدیریت واردات در دستور کار دولت است که باید دستگاه‌ها این امر را انجام بدهند چه تحریم تشدید شود چه نشود.
* تحریم بانک مرکزی و تمهیدات معاونت ارزی
وی به تحریم بانک مرکزی و برنامه‌های این بانک اشاره و تأکید کرد: از نقطه نظر قانونی و مقررات بین‌المللی و نظرات مشورتی حقوق‌دانان دنیا، تحریم بانک مرکزی کار غیرقانونی تلقی می‌شود که شدنی هم نیست.
معاون ارزی بانک مرکزی افزود: انشاءالله تحریم بانک مرکزی اتفاق نمی‌افتد اما در صورتی که این کار هم بشود بانک مرکزی تمهیدات و برنامه‌ریزی‌های خود را انجام داده است.
سید علی به تحریم‌های مختلف توسط سازمان ملل، اتحادیه اروپا و آمریکا اشاره کرد و گفت: توسط اتحادیه اروپا و آمریکا هم‌اکنون ایران تحریم شده است اما امیدواریم بانک مرکزی مورد تحریم قرار نگیرد ولی این به معنای این نیست که کاری در این خصوص نکرده باشیم.
* توقف فروش ارز بانک مرکزی به صرافی‌ها
معاون ارزی بانک مرکزی در بخش دیگری از سخنان خود درباره سیاست‌های ارزی بانک مرکزی مبنی بر محدود کردن فروش ارز در صرافی‌ها نیز گفت: صرافی‌ها طبق اعلام بانک مرکزی باید ارزی را خرید و فروش کنند که از مردم خریده‌اند، زیرا دیگر ارزی از سوی بانک مرکزی و سیستم بانکی به آنها پرداخت نخواهد شد.
وی افزود: مکانیزم مداخله بانک مرکزی فعلاً فروش ارز از طریق بانک‌هاست و ارز مورد نیاز صرافی‌های بانکها نیز از طریق خود بانکها تأمین می‌شود.
* واکاوی نوسانات ارزی بازار با توجه به سیاست‌های پولی
سیدعلی در ادامه درباره تأثیر سیاست‌های پولی و بانکی به بازار ارز و همچنین میزان اثربخشی اصلاح بسته پولی 90 در این بخش، گقت: باید توجه کرد که اختلالات بازار ارز از مهر‌ماه سال گذشته و زمانی که بسته پولی امسال اصلاً وجود نداشت آغاز شده بود.
وی اضافه کرد: به هر حال اعضاء شورای پول و اعتبار به عنوان مرجع قانونی تصمیم‌گیری نرخ سود مورد احترامند اما اگر بخواهیم عملکرد سیستم بانکی در خصوص نرخ سود را مشاهده کنیم به نظر می‌رسد که بانکها بیشتر در عقود مشارکتی فعالیت می‌کنند.
معاون ارزی بانک مرکزی گفت: البته بسته سیاسی نظارتی امسال در زمینه فروش اوراق مشارکتی و بسیاری از موارد دیگر تأثیر خود را گذاشته است.
این مقام مسئول در بانک مرکزی به مصوبات شورای پول و اعتبار و لازم‌الأجرا بودن آنها برای سیستم بانکی براساس قانون اشاره و تصریح کرد: به اعتقاد اینجانب اگر تأمین نیاز تسیهلات‌گیرندگان با نرخ‌های واقعی صورت گیرد، به طور حتم بسیاری از مشکلات ارزی نیز برطرف خواهد شد و همچنین تسهیلات متقاضیان نیز به موقع پرداخت می‌شود.
وی همچنین تأکید کرد: اما زمانی که نرخ سود به میزان قابل توجهی کاهش یابد به طور حتم رانت‌هایی هم در شبکه بانکی ایجاد خواهد شد.
*هدف اصلی دولت، مدیریت واردات است
سیدعلی در ادامه با تأکید براینکه بانک مرکزی افزایش نرخ ارز را کنترل می‌کند، اظهار داشت: نظارت و کنترل نرخ ارز توسط بانک مرکزی به منظور پوشش تقاضاهای واقعی بازار و جلوگیری از افزایش قیمت کالاهای واراداتی است.
وی البته در همین ارتباط با اشاره به برنامه‌های بانک مرکزی برای تأمین ارز مورد نیاز صادرکنندگان ابراز امیدواری کرد که صادرات کشور افزایش یابد و افزود: اگر صادرکنندگان و تجار برای تأمین نیاز ارزی خود به سیستم بانکی مراجعه کنند به راحتی می‌توانند مبادلات خود را در این حوزه انجام دهند.
معاون ارزی بانک مرکزی در ادامه درباره سیاست بانک مرکزی برای از بین بردن رانت ایجاد شده حاصل از اختلاف ارز رسمی و آزاد از طریق افزایش نرخ ارز مرجع، تصریح کرد: باید توجه داشت که نرخ ارز رابطه‌ای بین بانک مرکزی و وزارت بازرگانی است که البته درشرایطی که کشور در اوج تحریم ها قرار دارد ولی بازهم تمام امور وارادات و صادرات به راحتی انجام می شود بی آنکه آب از آب تکان خورده باشد.
وی با تأکید براینکه باید کنترل واردات انجام شود، افزود: بنابراین با همین شرایط موجود و نرخ ارز فعلی، کشور توانسته نیازهای ارزی خورد را تأمین کند البته باید توجه داشت که نرخ بازار عربی 1175 تومان است؛ از همین رو ما داریم به این هدف می‌رسیم که اگر بخواهیم اجناس را وارد کشور کنیم و واقعیت واردات را انجام دهیم، باید در سرزمین اصلی کار کنیم.
سیدعلی ادامه داد: اما در صورتی که تمایل داشته باشند امور وارداتی به مناطق آزاد برود باید با همان نرخ ارز 1175 تومان مبادلات انجام شود.
خبرگزاری فارس