بنزن گسترده ترین ترکیب شیمیایی است که هم در فرایندهای طبیعی و هم در فرایندهای انسانی کاربرد دارد.
بنزن متعلق به خانوادهٔ هیدروکربنهاست که هر مولکول آن ۶ اتم کربن و ۶ اتم هیدروژن دارد که یک آرایش حلقوی را بهوجود میآورند. این آرایش حلقهٔ بنزن نامیده میشود که در بسیاری از ترکیبات از جمله آسپیرین و مادهٔ منفجرهٔ تی.ان.تی نیز وجود دارد. بنزن سمی و سرطانزا است.
تاریخچه :
بنزن را مایکل فارادی در سال ۱۸۲۵ میلادی کشف کرد. اولین بار فارادی بنزن را از گاز درخشان فشرده ای جداسازی کرد که از پیرولیز روغن وال ساخته می شد و آن را برای اولین بار بی کاربورِت هیدروژن نامید . سپس در سال 1834 میلادی فردی به نام آیل هارت میچرلیش بنزن را از گرما دادن بنزوئیک اسید با کلسیم اکسید سنتز کرد و با اندازه گیری چگالی بخار آن، نشان داد بنزن دارای فرمول مولکولی C6H6 است.[۵] بنزن در گذشته از طریق حرارت دادن قطران زغالسنگ و سپس تبدیل بخار آن به مایع بهدست میآمد اما امروزه بنزن را به مقدار زیاد از نفت خام استخراج میشود.
ساختار بنزن توسط فردریش آگوست ککوله در سال 1865 میلادی شناسایی شد.
ویژگی ها :
بنزن (Benzene) مایعی است بیرنگ، خوشبو و فرار که با شعله زرد رنگ همراه با دوده می سوزد.
کاربرد:
در تولید صنعتی گروهی از مواد مانند پلی استیرن، لاستیک مصنوعی و نایلون استفاده میشود. این مایع در تهیهٔ شویندهها، رنگها و رزین، روغنهای روان ساز و سموم آفت کش و... نیز به کار میرود.
فرایند بنزن بعد از ورود به محیط :
فرایندهای صنعتی، مهمترین منبع بنزن در محیط هستند.
بنزن می تواند از طریق آب و خاک وارد محیط شود.
با دیگر مواد شیمیایی در هوا واکنش می دهد و بعد از چند روز تجزیه می شود.
بنزن می تواند در هوا از طریق برف یا باران گرفته شود و دوباره به زمین برگردد.
بنزن به آهستگی در آب و خاک تجزیه می شود و همچنین می تواند از خاک عبور کند و وارد آب های زیر زمینی شود.
بنزن در بدن حیوانات و گیاهان انباشته نمی شود.