براساس نتایج پژوهش این نهاد بین‌المللی، میزان یارانه‌های پرداخت‌شده در جهان طی سال 2011 بالغ بر 9/1 تریلیون دلار، معادل 5/2 درصد تولید ناخالص داخلی جهان یا 8 درصد درآمدهای همه دولت‌های جهان بوده است و سه کشور پرداخت‌کننده برتر یارانه در جهان ایالات متحده آمریکا با 502 میلیارد دلار، چین با 279 میلیارد دلار و روسیه با 116 میلیارد دلار هستند.
این در حالی است که بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد کشورهای صادرکننده نفت، عرضه‌کننده ارزان‌ترین سوخت در جهان هستند. به عبارتی کشورهایی که بیشترین یارانه را به حامل‌های انرژی اختصاص می‌دهند، کشورهای صادرکننده نفت هستند. اما عرضه‌کننده گران‌ترین سوخت هم کشور نفتی نروژ است. جایگاه ایران به‌عنوان یک کشور نفت‌خیز مطرح نیز در جهان قابل توجه است.
ایران پس از ونزوئلا به‌عنوان دومین عرضه‌کننده ارزان سوخت در جهان به شمار می‌رود. عربستان سعودی نیز پس از ایران در جایگاه سوم قرار دارد. از سوی دیگر، قیمت سوخت در ایران از قیمت سوخت در تمام کشورهای همسایه‌ها از جمله عربستان ارزان‌تر است که عامل اصلی در تشویق به قاچاق سوخت به کشورهای همسایه محسوب می‌شود.
در همین حال، کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا بیشترین ارائه‌دهنده یارانه مستقیم به سوخت هستند. در سال 2011، این یارانه‌ها 240 میلیارد دلار هزینه در بر داشته‌است که 5/8 درصد تولید ناخالص کل این منطقه را شامل می‌شود.کارشناسان بین‌المللی تصریح می‌کنند که یارانه انرژی روشی هوشمندانه برای حمایت از مصرف‌کنندگان به‌ویژه مصرف‌کنندگانی که درآمد پایینی دارند، نیست. از سویی یارانه‌ها هدف دولت‌ها را در حمایت از مصرف‌کنندگان کم درآمد تامین نمی‌کند. از سوی دیگر، هزینه‌های ناشی از پرداخت یارانه انرژی بخش بزرگی از بودجه عمومی را در حوزه‌های زیرساختی و آموزش صرف خود می‌کنند و مصرف انرژی را افزایش می‌دهند و به همین دلیل از نظر زیست‌محیطی خطرآفرین هستند.
اما با وجود تمامی استدلال‌ها برای حذف یارانه انرژی، انجام فرآیند حذف آنها در عمل چندان آسان نیست؛ چرا که این اصلاحات با مقاومت گروه‌های ذی‌نفع و خانواده‌ها روبه‌رو خواهد شد. گروه‌هایی که دولت‌ها را نهادی امین و مطمئن برای تخصیص بهینه منابع حاصل از حذف یارانه‌ها نمی‌دانند. در چنین شرایطی و با توجه به آنکه مصرف‌کنندگان به بهای پایین حامل‌های انرژی عادت کرده‌اند، دولت‌ها چگونه می‌توانند نظام پرداخت یارانه را اصلاح کند؟ اگر چه روشی برای انجام این کار وجود ندارد، اما کارشناسان صندوق بین‌المللی پول پس از بررسی روند اصلاح یارانه‌ها در 19 کشور به 6 نکته کلیدی برای انجام این کار دست یافته‌اند.
داشتن «طرحی جامع برای اصلاحات»، «حمایت از اقشار آسیب‌پذیر» پس از واقعی شدن قیمت‌ها، «ارتقای کارآمدی کسب‌و‌کارهای دولتی با هدف کاستن از بار مالی دولت‌ها»، «غیرسیاسی کردن فرآیند قیمت‌گذاری انرژی» و «تعیین دقیق مراحل افزایش قیمت‌ها که به خانواده‌ها و دولت اجازه می‌دهد الگوی مصرف انرژی خود را اصلاح کنند» نکته‌های کلیدی یادشده هستند.
روزنامه دنیای اقتصاد