حمایت از بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در صنایع پایین‌دستی پتروشیمی از جمله ظرفیتهای پنهان در اقتصاد ایران است، هم اکنون دولت در حال بستر سازی برای ایجاد جهش دوم برای افزایش تولید و صادرات محصولات پتروشیمی است.
به گزارش ارانیکو و به نقل از شانا حمایت دولت از بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در صنایع پایین‌دستی پتروشیمی از جمله ظرفیتهای پنهان و تقریبا دست نخورده در اقتصاد ایران است، دولت هم اکنون با توجه ویژه به این بخش تلاش می کند با حمایت از بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در صنایع پایین دستی پتروشیمی موج جدید اشتغالزایی را در کشور ایجاد کند؛ به همین دلیل بخش خصوصی می‌تواند مطمئن باشد که در سرمایه‌گذاری‌های خود در صنایع پایین‌دستی نفت، گاز و پتروشیمی، رقیب دولتی نخواهد داشت.
در این میان طبعا قیمت خوراک در صنعت پتروشیمی بسیار نقش‌آفرین است، بتازگی ایران با توجه به شرایط منطقه‌ای و رقبای خود و نیز با توجه به منافع ملی در درازمدت قیمت خوراک مورد نیاز پتروشیمی ها را ٢٤ درصد کاهش داده است، به طوری که هم اکنون قیمت متوسط گاز مصرفی مجتمعهای پتروشیمی با تصویب هیئت وزیران از ٢٦٥ تومان به ٢٠٢ تومان در هر متر مکعب کاهش یافته است.
بهمن ماه سال ٩٢ با موافقت نمایندگان مجلس ایران و برای تامین نظر شورای نگهبان، بند «ج» تبصره الحاقی ٢١ به ماده واحده لایحه بودجه سال ٩٣ کل کشور به این شرح اصلاح شد: قیمت پایه خوراک گاز واحدهای پتروشیمی در چارچوب قانون هدفمند کردن یارانه‌ها به گونه‌ای تعیین می‌شود که از ١٣ سنت در هر مترمکعب کمتر نشود.
دولت مصمم است برای کمک به حضور قشر کم درآمد در طرحهای سودآور آتی صنعت پتروشیمی نسبت به ایجاد صندوق توسعه سرمایه‌گذاری پتروشیمی با محوریت سازمان بورس اقدام کند. صنعت پتروشیمی از صنایع مادر و اشتغالزاست که به عنوان تغذیه کننده دیگر بخشهای صنعت می تواند به عنوان موتور حرکت اقتصاد کشورهای در حال توسعه نقش اساسی ایفا کند.
به نظر می رسد برای دستیابی به درصد رشد بالا و دست یافتن به ارزش افزوده بیشتر در این بخش لازم است نسبت به سرمایه گذاری، توسعه و تکمیل زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی و خوشه های مشتق شده از محصولات بالادستی از جمله خوشه های متانول و اتیلن و تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر اقدام شود. البته در این زمینه کارهایی انجام شده است ولی با توجه به ظرفیتها و پتانسیلهای صنعت نفت و گاز ایران کافی به نظر نمی رسد.
ایجاد بستر لازم برای جهش دوم افزایش تولید و صادرات محصولات پتروشیمی
شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران طی یک سال گذشته رفع موانع پیشروی جهش دوم برای افزایش تولید و صادرات محصولات پتروشیمی را در دستور کار خود قرار داده است.
هم اکنون رسیدن به ارزش تولید محصولات پترشیمی به رقم ٨٠ میلیارد دلار ( ٢٥ میلیارد دلار فعلی + ٥٥ میلیارد دلار ارزش آتی) حداکثر تا سال ١٤٠٠ یکی از اهداف اصلی صنعت پتروشیمی ایران به شمار می آید؛ همزمان طی یک سال گذشته همچنین تامین خوراک مورد نیاز واحدهای پتروشیمی جدید در مرحله نخست از اتان تولیدی در فازهای جدید پارس جنوبیدر دستور کار شرکت ملی صنعت پتروشیمی قرار دارد.
ایجاد واحدهای مرتبط با تامین خوارک واحدهای جدید پتروشمی با سرمایه گذاری بخشهای غیر دولتی و تعیین سرمایه گذار مربوطه برای اکثر آنها، حل مشکلات مجتمع های پتروشیمی در زمینه تامین خوراک مورد نیاز، همکاری با دولت و مجلس در قیمت گذاری خوراک و روند تغییر آن در طول زمان و باز سازی فرآیند جذب سرمایه گذران و امکان تامین مالی برای اجرای پروژه های توسعه ای صنعت پتروشیمی از مهترین فعالیتهای انجام شده توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران بوده است.
برگزاری جلسه هایی با مسئولان بورس، اقتصاد دانان و صاحبنظران کشور باهدف ایجاد یک یا چند صندوق توسعه صنعت پتروشیمی، برگزاری همایش با هدف تشویق و جذب سرمایه گذاران با دعوت از صاحبان دانش فنی فرآیندهای پتروشیمی در جهان و صاحبنظران داخلی و خارجی از دیگر فعالیت های این شرکت طی یک سال گذشته بوده است.
دولت یازدهم طی یک سال گذشته طرحهای مانند پلی اتیلن سنگین ایلام (پتروشیمی ایلام) یوتیلیتی متمرکز فجر ٢ (پتروشیمی فجر) و واحد بوتن یک (پتروشیمی لرستان) را به بهره برداری رسانده است و هم اکنون نیز، تعدادی از طرحهای صنعت پتروشیمی نظیر فاز دوم طرح الفین یازدهم (پتروشیمی کاویان)، ایزوسیاناتها – فاز دوم (پتروشیمی کارون) و پلی اتیلن سنگین / سبک خطی (پتروشیمی لرستان) در مرحله پیش راه اندازی و راه اندازی قرار دارند.
خام فروشی بلای جان اقتصاد ایران
یکی از محورهای اصلی سیاستهای ابلاغی اقتصاد مقاومتی توسط مقام معظم رهبری به صنعت نفت در همه بخشها، جلوگیری از خام فروشی است، بلایی که بیش از ١٠٦ سال است که گریبان این صنعت بزرگ را گرفته است. سالهاست که دانسته ایم، آن چیزی که غیر از نفت خام ما را از تک محصولی و ضربه پذیر بودن دور و در حاشیه ی امن اقتصاد جهان قرار می دهد، توسعه ی پایدار یعنی، ایجاد ارزش افزوده و تن به کار گروهی دادن و از همین داشته های محدود بیشترین و ماندگارترین صرفه را به جامعه تزریق کردن است.
در این میان صنعت پتروشیمی می تواند بیشترین خدمت را به جامعه ی اقتصادی ایران بکند، این صنعت توانایی و این امکان را دارد که تا با فرآوری، تولید و عرضه ی محصولاتی با ارزش افزوده بسیار زیاد نقش مهمی در ارتقا جایگاه اقتصادی ایران، رفع بیکاری و اشتغالزایی و درآمدزایی بازی کند.
اکنون با این اشاره ای گذرا و اجمالی می توان به گفته کارشناس های اقتصادی اعتماد بیشتری کرد و گفت هر یک شغل در صنعت پتروشیمی، حداقل ١٤ نفر ایرانی را می تواند مشغول به کار کند، با این حساب اگر نیمی از این ١٤ نفر را دارای خانه و خانواده در نظر بگیریم و تصور کنیم که هر خانواده حداقل از سه نفر تشکیل شده است، به رقمی می رسیم که بی هیچ اغراقی قابل توجه و تامل است، از این روست که وزارت نفت ایران از یک سو برنامه توسعه ٧٥ میلیارد دلاری صنعت پتروشیمی تا ٨ سال آینده و از سوی دیگر به تولید رسیدن پارس جنوبی در ٥ سال آینده را هدف گذاری کرده است دارد. این دو می توانند نوید بخش پیشرفت سریع صنعت پتروشیمی و در نتیجه ایران در سالهای آتی باشند.
کسب سود بیشتر از طریق ایجاد بازار دائمی برای محصولات پتروشیمی، ارایه محصول متناسب با ذائقه بازار و کسب سود بیشتر، کمک به برنامه‌های کلان ملی و اشتغالزایی پایدار در کشور، ارایه مدل جایگزین توسعه صنایع مکمل پتروشیمی به جای توسعة صنایع بالادستی پتروشیمی در نقاط مختلف کشور، زمینه‌سازی برای مشارکت بیشتر بخش خصوصی در برنامه‌های توسعه کشور و کمک به اجرایی شدن اصل ۴۴ قانون اساسی، لزوم مد نظر داشتن صنایع مکمل در سبد شرکت پتروشیمی بصورت غیر مستقیم و کاهش مخاطرات و کاستی های احتمالی ناشی از تحریم های بین المللی را می توان از جمله مزایای توسعه صنایع مکمل پتروشیمی در ایران برشمرد.
با به پایان رساندن حدود ٦٠ طرح نیمه تمام باقیمانده از دولتهای گذشته که بین ١٠ تا ٩٠ درصد پیشرفت دارند، می توان ظرفیت فعلی تولید سالانه محصولات پتروشیمی را به ١٢٠ میلیون تن در سال افزایش داد؛ همچنین با اجرای ٣٦ طرح جدید که به ٤١ میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد، ظرفیت تولید سالانه از ١٨٠ میلیون تن در سال فراتر خواهد رفت.
امسال با به بهره برداری رسیدن ٤ طرح از طرحهای ٦٠ گانه نیمه تمام، ٢ میلیون تن به ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی در کشور افزوده می شود.