تقاضا برای فلز روی در تمام جهان به خصوص در کشورهای در حال ظهور، روز به روز در حال افزایش است، چرا که این فلز پس از مس و آلومینیوم مهم‌ترین و پرمصرف‌ترین فلز غیرآهنی به شمار می‌رود.
نویسنده:
سحر نمایشی
از طرفی به دلیل خواص مطلوبی که دارد در صنایع متعدد مورداستفاده قرار می‌گیرد، البته این در شرایطی است که در بازارهای داخلی کاهش تقاضای این محصول را شاهد هستیم، به‌طوری که در یک سال اخیر افزایش قیمت جدیدی را تجربه نکرده است.
روی از جمله فلزاتی است که هرچند سال یک‌بار بازار را با شوک نوسانی قیمت‌ها مواجه می‌سازد، به گونه‌ای که یا به شدت کاهش می‌یابد، یا رشد ناگهانی قیمت‌ها را در فاصله کوتاهی تجربه می‌کند. که پس از این نوسان‌ها معمولا یا این رشد منطقی می‌شود یا ثبات نسبی قیمت‌ها اتفاق می‌افتد و بازار را با بحران مواجه می‌سازد.
البته اکنون بازار روی و سایر فلزات رنگی در شرایطی قرار دارند که پیش‌بینی روند قیمتی این محصولات در کوتاه مدت کار دشواری نیست، چرا که نه تنها روند قیمتی آنها از ابتدای هفته جاری، در بازارهای جهانی برگشته و روند صعودی در پیش‌گرفته بلکه افزایش مجدد بهای نفت هم شرایط معاملات در بازارهای جهانی را به‌طور کلی تغییر داده است و باید منتظر ماند و دید که در بازارهای داخلی تغییر جهت نرخ ارز این فلز را به کدام سو می‌برد.
پیش‌بینی روند آرام روی در بازارهای داخلی
چشم‌انداز میان‌مدت قیمت‌ها برای فلز روی تا پایان سال جاری بهتر از سایر فلزات اساسی است، چرا که روی نسبت به فلزات دیگر به ندرت تحت تاثیر پارامترها قرار می‌گیرد.
اکثر تحلیلگران در مورد این فلز به بسته شدن معادن فرسوده، افت عیار معادن در سراسر جهان و تاخیر در بهره‌برداری از کارخانه‌های جدید به‌عنوان عواملی اشاره می‌کنند که کاهش عرضه این فلز در آینده را رقم خواهد زد. به همین دلایل این احتمال وجود دارد که روی برای سال‌های آینده در اکثر پیش‌بینی‌ها افزایش معناداری را تجربه کند.
همچنین واردات روی چین نیز در ماه‌های اخیر نوسانات کاهشی را تجربه نکرده که دلیل آن استفاده از فلز روی به‌عنوان وثیقه بدهی نزد بانک‌های چینی است. این مساله البته به‌عنوان یک ریسک در بازار روی باقی خواهد ماند، چرا که در صورت محدود کردن این ابزار از سوی سیاست‌گذاران چینی، قیمت این محصول در کوتاه مدت با کاهش ناشی از مازاد عرضه رو به رو خواهد شد.
در هفته‌ها و ماه‌های قبل تحلیلگران و سرمایه‌گذاران بیش از حالت طبیعی به روی خوش‌بین بودند که به افزایش شدید و شتابان قیمت آن منجر شد. این افزایش قیمت که در بازارهای جهانی از طرف تقاضا حمایت نشد به عقب‌نشینی خریداران واقعی و افزایش موجودی انبارها و نهایتا کاهش شدید قیمت‌ها منتهی شد.
اواخر ماه دسامبر سال گذشته که افت شدید نرخ روی با کاهش قیمت نفت همراه شد با افزایش موجودی انبارها، خیل عظیمی از سرمایه گذاران این فلز را متضرر ساخت تا جایی که قیمت‌ها بیشتر از واقعیت‌های بنیادین بازار سقوط کرد.
این مورد نیز جذابیت سرمایه‌گذاری بر فلز روی را افزایش داد تا جایی که افزایش مجدد قیمت‌ها را شاهد بودیم.
هم اکنون و بیش از 3 هفته است که موجودی انبارهای روی در جهان در مسیر افزایش قرار گرفته ولی افزایش قیمت‌ها کمتر از یک هفته است که فراگیر شده که نشان دهنده وجود پتانسیل رشد قیمت‌ها است.
تمامی این موارد در حالی است که هنوز اغلب موسسات و تحلیلگران بین‌المللی دورنمای میان مدت تا دراز مدت قیمت روی را همچنان ثابت ارزیابی می‌کنند که نشانگر ثبات نرخ این محصول در بازارهای داخلی به شرط عدم تغییر قیمت ارز خواهد بود.
روند قیمتی روی طی 14 سال اخیر در بازارهای جهانی
آخرین بحران کاهش قیمت‌ها در بازار جهانی روی از اواخر سال 2000 میلادی آغاز شد، به‌طوری که متوسط بهای فروش روی در بازار جهانی در سال‌های 2001 به شدت کاهش یافت و در سال 2002 حتی به سطح نازل هر تن 725 دلار نیز رسید. این روند کاهش قیمت در 6 ماه اول سال 2003 نیز ادامه پیدا کرد، به‌طوری که در این دوره متوسط نرخ فروش بالغ بر 775 دلار شد.
اما با پیدا شدن نشانه‌هایی از بهبود شرایط اقتصاد جهانی و به ویژه در کشورهای غربی از نیمه دوم سال 2003 میلادی بهای روی در بازارهای بین‌المللی به تدریج روبه بهبود گذاشت و متوسط نرخ فروش روی در این سال به 828 دلار رسید. به‌طور کلی چشم‌انداز بازار روی از سال 2004 میلادی به بعد توسط صاحب‌نظران مثبت و امیدبخش ارزیابی شده است، به گونه‌ای که در این سال حدود 17/10 میلیون تن فلز روی در جهان تولید و حدود 47/10 میلیون تن فلز روی در جهان مصرف شد.
همچنین از ماه مِه سال 2004 همزمان با کاهش میزان ذخایر فلز روی در LME، قیمت فروش نقدی این فلز رو به افزایش گذاشته که این مساله در سال 2006 به اوج خود رسیده است. اما از ماه سپتامبر سال 2007 همزمان با افزایش میزان ذخایر، قیمت‌ها روند کاهشی به خود گرفته است که این مساله تا ماه فوریه سال 2009 ادامه داشته است.
در سال 2010 و 2011 نیز روند رو به رشدی را آغاز کرد، تا اینکه در سال 2012 با نوسان همراه شده؛ به‌طوری که در نیمه اول سال افت قیمت را شاهد بود و در نیمه دوم سال اندکی بهبود یافت.
از طرفی مجددا تولید مازاد روی، در سال 2013 سبب نزول قیمت این فلز خواهد شد و این روند تا پایان سال 2014 نیز ادامه داشت، اما بر اساس پیش‌بینی‌های انجام شده در سال جاری میلادی به دنبال کسری تولید، شاهد رشد بهای این فلز خواهیم بود.
کارشناسان معتقدند با انتشار گزارش‌های اقتصادی نامطلوب از چین و نیز ادامه بحران در اروپا، در سال جاری میلادی شاید وضعیت بازار روی مناسب نباشد، چراکه این روند بر بازار این فلز اساسی تاثیر مستقیم دارد.
روزنامه دنیای اقتصاد