بازار محصولات پتروشیمی پس از اعلام قیمت‌های پایه جدید تا حدودی وارد یک فاز شکننده شده تا جایی که جهت‌گیری کاهشی قیمت‌ها در هفته‌های پیش، وارد یک فاز صعودی و سریع شد اما هنوز هم جذابیت خرید وجود دارد.
به نظر می‌رسد روزهای آینده باز‌هم جذابیت بالای خرید حفظ شود ولی بازار برای افزایش قیمت‌ها هنوز مردد بوده اما انتظار جهت‌گیری صعودی قیمت‌های پایه در بورس کالا قدرت تاثیرگذاری بیشتری دارد. قطعا اعلام مجدد قیمت‌های پایه در 4 اسفندماه مهم‌ترین رخداد هفته گذشته بورس کالا و رینگ محصولات پتروشیمی بود که با افزایش قیمت پلی‌اتیلن‌ها و برخی دیگر از کالاها و همچنین کاهش قیمت PVC، بهای بسیاری از کالاها را تحت‌الشعاع قرار داد ولی هنوز هم فاصله قیمتی بین نرخ‌های پایه بهمن و اسفند بسیار بالاست، بنابراین با توجه به بالابودن تقاضای فصلی، دورنمای افزایش بیشتر قیمت‌ها و همچنین اعمال نفوذ بسیاری از تولیدکنندگان بزرگ می‌توان انتظار داشت که این روند افزایش قیمت‌ها باز‌هم ادامه یابد. در گذشته به صراحت عنوان شد که زمانی طلایی برای خرید ایجاد شده ولی اعلام غیرمنتظره و خارج از عرف قیمت‌های پایه جدید در 4 اسفندماه این ذهنیت را تغییر داد اما هنوز هم نمی‌توان گفت که این فرصت به‌صورت کامل از دست رفته است. به نظر می‌رسد که در بدترین حالت ممکن قیمت‌های پایه جدید در 15 اسفندماه (پایان هفته جاری) اعلام خواهد شد، بنابراین تا آن زمان قیمت‌های پایه در بورس کالا (احتمالا) تغییر نخواهد کرد پس باید این زمان را برای خرید باز‌هم غنیمت شمرد. پس از جهش قیمتی در پایان هفته گذشته و همچنین ذهنیت عدم فروش به امید افزایش بیشتر قیمت‌ها در بازارهای داخلی و حتی خویشتن‌داری برخی از فروشندگان و تولیدکنندگان اصلی از حراج محصولات خود همچون گذشته در کنار فرارسیدن روزهای پایانی سال و زمان اوج تقاضای فصلی، به نظر می‌رسد ذهنیت بسیاری از فعالان بازار بر افزایش قیمت‌ها متمرکز شده و می‌توان به دورنمای رشد بهای محصولات پلیمری امیدوار بود. با توجه به این موارد و بهبود شرایط تولید در صنایع پایین‌دستی به دلیل کاهش هزینه تولید و پایین بودن قیمت مواد اولیه به نسبت ماه‌های قبل، همچنین انتظار برای تقویت نسبی بازارهای صادراتی در روزهای گرم سال و البته زمان تقاضای محصولات پلاستیکی و پلیمری در هفته‌ها و ماه‌های پیش‌رو، می‌توان به تقویت بازار و البته افزایش قیمت‌ها امیدوار بود که وضعیت بهتری را پیش‌روی فعالان بازار قرار خواهد داد. تمامی این موارد در حالی است که با توجه به افزایش حجم معامله در روزهای اخیر در بورس کالای ایران باید اندک اندک منتظر ورود این کالاها به بازار باشیم که می‌تواند پتانسیل جهش قیمت‌ها را در بازار محدود کند ولی به نظر نمی‌رسد که بازار افزایش قیمت‌های انتظاری خود را رها کرده اما چندان نیز شتابان نخواهد بود. این عوامل تاکنون باعث شده افزایش قیمت‌های پایان هفته گذشته برای برخی گریدها تعدیل شده و برخی دیگر نیز باز‌هم افزایش یافته یا با ثبات نرخ همراه باشند. نکته دیگر معاملات روز گذشته عرضه‌های وکیوم‌باتوم بود که مجددا وارد فاز جذابی شده است. عرضه پالایش نفت اصفهان با اینکه قیمت‌های پایه کمتری داشت ولی نهایتا با افزایش تقاضا قیمت پایانی بیشتری از پالایش نفت بندرعباس به خود اختصاص داد که البته هزینه حمل ونقل و برخی موارد دیگر نیز در این امر مؤثر بوده است. افزایش جذابیت عرضه‌های صادراتی قیر، بازگشت خریداران وکیوم باتوم به بازار، بهبود شکننده معاملات قیر و همچنین بهبود کلی بازار در روزهای پایانی سال را می‌توان برخی از واقعیت‌های رینگ محصولات پالایشی بورس کالا دانست. به‌صورت نسبی هم‌اکنون حجم معامله پلیمرها در بورس کالای ایران به بالاترین حد از ابتدای آذرماه تاکنون افزایش داشته و امیدواریم این شرایط نسبتا مطلوب حداقل در هفته جاری نیز تجربه شود. برداشته شدن سقف مجاز نوسان برای محصولات پتروشیمیایی و پلی‌استایرن‌ها، حمایت از برخی خریداران با آزادشدن خرید در مچینگ، تلاش بورس کالا برای حمایت و سازماندهی بازار و بسیاری رخدادهای دیگر در بورس کالا مواردی بود که به بهبود نسبی اوضاع کمک کرد. در این خصوص عادل نژاد سلیم مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس ضمن انتقاد از شیوه قیمت‌گذاری گفت: همچنان قیمت پایه محصولات پتروشیمی توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی و آن هم با تاخیری یک ماهه از بازارهای جهانی تعیین می‌شود، از این رو بیشتر کارشناسان یکی از دلایل رکود موجود در بازار پتروشیمی را روش نادرست تعیین قیمت‌ها می‌دانند. البته در روزهای اخیر اخباری درخصوص تعیین قیمت محصولات پتروشیمی به‌صورت 15 روزه انتشار یافته و اظهارنظرهایی نیز در پی داشته است. مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس گفت: در حال حاضر میانگین قیمت محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی به‌صورت ماهانه توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی استخراج و به بورس کالای ایران اعلام می‌شود، اما در روزهای اخیر زمزمه‌هایی در مورد اعلام میانگین قیمت‌ها به‌صورت 15 روزه به گوش می‌رسد که در اصل موضوع تفاوتی ایجاد نخواهد کرد؛ چرا که تعیین قیمت‌ها با کارکرد بورس منافات دارد. این در حالی است که در خبرها آمده بود دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی با تشریح جزئیاتی تازه از تغییر شبانه قیمت مواد پتروشیمی در اسفند ماه سال جاری، اعلام کرد: فرمول قیمت‌ها تغییر کرد تا امکان ارائه تخفیف بیشتر توسط کارگروه‌های تخصصی برای عرضه مواد پلیمری فراهم شود. احمد مهدوی ابهری در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی صنایع پلاستیک، پلیمر و بسته بندی با رد اظهارات مقامات مسوول دفتر توسعه صنایع تکمیلی پتروشیمی مبنی بر تغییر فرمول قیمت‌گذاری مواد پتروشیمی پس از تهدید شرکت‌های پتروشیمی، گفت: هیچ گونه تهدیدی در کار نبوده و این ادعا صحت ندارد. دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی با تاکید بر اینکه فرمول قیمت‌گذاری مواد پتروشیمی و پلیمری توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت و شرکت ملی صنایع پتروشیمی تدوین شده است، تصریح کرد: بر این اساس تغییر این فرمول قیمت‌گذاری منطقی به نظر نمی‌رسد. مهدوی با یادآوری اینکه همه باید به فرمول تعیین شده توسط وزارت صنعت برای قیمت‌گذاری مواد پتروشیمی پایبند باشند، تبیین کرد: از دفتر صنایع تکمیلی پتروشیمی درخواست کردیم تا فرمول قیمت‌ها را تغییر ندهد تا امکان ارائه تخفیف بیشتر در فروش مواد پتروشیمی به صنایع تکمیلی پتروشیمی فراهم شود.
مهم‌ترین رخدادهای موثر بر بازار محصولات پتروشیمی در روزهای اخیر
- اعلام قیمت‌های پایه اسفندماه در دو مرحله که به‌صورت کلی هنوز هم به نسبت بهمن ماه کاهش چشمگیری را نشان می‌دهد.
- افزایش قیمت پلی‌اتیلن‌ها در قیمت‌های اعلامی جدید در 4 اسفندماه و کاهش قیمت PVC
- بالابودن حجم معاملات محصولات پتروشیمی در بورس کالای ایران در هفته گذشته
- افزایش مجدد قیمت نفت در پایان هفته گذشته، رشد 2/4 درصدی قیمت نفت برنت و افزایش 3/3 درصدی نفت خام آمریکا
- ادامه روند صعودی قیمت محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی
- بالابودن شدید جذابیت خرید در بورس و بازار به امید افزایش بیشتر قیمت‌ها در روزهای پیش رو
- وجود یک جو صعودی در بازارهای داخلی و مخصوصا پس از اعلام قیمت‌های پایه جدید و اعمال نفوذ برخی تولیدکنندگان بزرگ برای افزایش بیشتر قیمت‌ها
- انتظار برای ورود کالاهای معامله شده در بورس کالا در روزهای اخیر که می‌تواند پتانسیل افزایش شتابان قیمت‌ها را محدود کند.
- نوسانی شدن قیمت‌ها در بازار داخلی و ثبت افزایش و کاهش محدود قیمت‌ها که نشان می‌دهد جهت‌گیری کلی بازار مشخص نیست.
روزنامه دنیای اقتصاد