وزیر امور خارجه ایران، احتمال رسیدن به توافق هسته‌ای را بیش از 50 درصد عنوان کرد و گفت که «این توافقی است که در یک قطعنامه فصل هفتمی منشورملل متحد مورد تایید قرار می‌گیرد و در نتیجه به یک توافق بین‌المللی و الزام آور برای همه دولت‌ها تبدیل می‌شود.» موضوعی که بی‌تردید ابتکار ایران برای لغو تحریم‌ها به‌شمار می‌رود. همزمان رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت که در دو جلسه اخیر بن‌بست‌های فنی برطرف شده است.
گروه دیپلماسی: پیشرفت‌های صورت گرفته در مذاکرات هسته‌ای ژنو در اوایل اسفند و ادامه آن در گفت‌وگوهای هفته گذشته شهر مونترو سوئیس موجب شد تا وزیر امور خارجه ایران، احتمال رسیدن به توافق را بیش از 50 درصد عنوان کند و از نظارت شورای امنیت بر یک توافق احتمالی که الزام‌آور برای همه طرفین باشد، خبر دهد. همزمان رئیس سازمان انرژی نیز از برطرف شدن نگرانی‌های 1+5 در مورد غنی‌سازی و رآکتور اراک خبر داد و گفت که در دو جلسه اخیر بن‌بست‌های فنی حل شده است. دور بعدی گفت‌وگوها در روزهای 24 تا 29 اسفند (15 تا 20 مارس) برگزار می‌شود.
محمدجواد ظریف در تازه‌ترین اظهارات خود به هفته‌نامه «صدا» گفت که احتمال موفقیت مذاکرات را بیش از شکست آن می‌دانم. وزیر امور خارجه کشورمان گفت: «احتمال توافق بیش از 50 درصد است و احساس می‌کنم هردو طرف اعتقاد دارند موفقیت و رسیدن به توافق مفیدتر از شکست مذاکرات است؛ نرسیدن تفاهم، پایان دنیا نیست، اما طرفین زمان و حیثیت سیاسی خود را برای موفقیت این گفت‌وگوها هزینه کرده‌اند.» پیش‌تر رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا گفته بود که احتمال رسیدن به توافق زیر 50 درصد است.
رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا قرار است توافق نهایی به صورت یک معاهده بین‌المللی ثبت شود که در آینده طرف غربی نتواند وعده‌های خود را زیرپا بگذارد؟ تصریح کرد: «برداشتن تحریم‌های شورای امنیت پیچیدگی ندارد و تنها به اراده سیاسی وابسته است.» او ادامه داد: «پیچیدگی حقوقی هم وجود ندارد، پیچیدگی حقوقی در تحریم‌های گذشته هم توسط دولت‌های غربی ایجاد شده است، یعنی مثلا در مورد تحریم‌های عراق، آمریکایی‌ها تصمیمی را گرفتند که حقوقی نبود، اما براساس آن عمل کردند.» وزیر امور خارجه گفت: «این توافقی است که در یک قطعنامه فصل هفتمی منشورملل متحد مورد تایید قرار می‌گیرد و در نتیجه به یک توافق بین‌المللی و الزام‌آور برای همه دولت‌ها تبدیل می‌شود.» ظریف در پاسخ به سوال دیگر مبنی بر اینکه قرار است تا آخر مارس حتما مذاکرات به نتیجه برسد؟ یعنی توافق کامل حاصل می‌شود یا شکست مذاکرات؟ افزود: «خیر، چنین چیزی نیست، گفت‌وگوها ادامه دارد و تا زمانی که برسر همه جزئیات توافق نشده احتمال شکست مذاکرات وجود دارد.»
رفع بن‌بست‌های فنی
همزمان، رئیس سازمان انرژی اتمی از رفع بن‌بست‌های فنی در مذاکرات هسته‌ای اخیر با 1+5 خبر داد. به گزارش انتخاب، علی‌اکبر صالحی با تبیین روند دو دور مذاکره فنی در ژنو و مونتروی سوئیس گفت: «ما در مذاکرات فنی با نوعی بن‌بست مواجه بودیم و تشخیص مقامات بالاتر نظام بر این بود که بنده شخصا در مذاکرات حضور یابم و در جزئیات مسائل نیز با بالاترین مقام طرف مقابل که وزیر انرژی آمریکا است وارد گفتوگو شوم.» صالحی گفت: «در موضوعات مربوط به غنی‌سازی و رآکتور اراک قدم‌های بسیار خوبی برداشتیم و توانستیم دغدغه‌ها و نگرانی‌های ساختگی آنان را با پیشنهاد فنی که ارائه کردیم، برطرف کنیم و از منافع ملی و اصل صنعت هسته‌ای نیز به‌عنوان دستاورد عظیم سازمان انرژی اتمی و عزیزانی که در این سازمان کار می‌کنند دفاع کردیم.» او افزود: «در مجموع این مذاکرات متوازن بود و به اعتبار اینکه هم سابقه فعالیت داشتم و هم در زمینه علمی و فنی آشنایی دارم حضورم خیلی کمک کرد و می‌توان گفت در این دو جلسه بن‌بست‌های فنی برطرف شد.» صالحی گفت: در دور بعدی مذاکرات به بحث «فردو» می‌پردازیم.
رسیدن به توافق خوب میسر است
همچنین ماری‌هارف سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در نشست خبری با خبرنگاران تاکید کرد که امکان دستیابی به توافق هسته‌ای خوب وجود دارد. به گزارش «ایرنا»، به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت امور خارجه آمریکا، هارف درباره چشم‌انداز مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب و امکان دستیابی به توافق نهایی گفت: «دستیابی به توافق خوب ممکن و میسر است.» او افزود: «البته هنوز موانعی بر سر این راه وجود دارد که ما سعی داریم آنها را برطرف کنیم و اعتقاد داریم می‌توانیم تا پایان ماه مارس این کار را انجام دهیم.» فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز روز جمعه در کنفرانس سیاست خارجی در ریگا پایتخت لتونی از تعهد خود برای به پایان رساندن مثبت مذاکرات سخن گفت و اظهار کرد که به عقیده او توافق خوب در دسترس است. هارف نیز درباره سخنان موگرینی گفت: «امکان دستیابی به توافق وجود دارد، اما هنوز مسائلی وجود دارد که مورد بحث قرار نگرفته و در گفت‌وگوهای پاریس (شنبه 16اسفند ماه 7 مارس) درباره آنها صحبت خواهد شد.» نشست وزرای خارجه 1+5 بدون حضور چین و روسیه و با حضور موگرینی دیروز در پاریس برگزار شد.
خواهان توافق مستحکم و پایدار
در همین ارتباط، وزیر خارجه آمریکا در کنفرانس خبری مشترک با همتای فرانسوی خود گفت که غرب خواهان توافقی مستحکم و پایدار با ایران است. به گزارش خبرگزاری تسنیم و به نقل از «اسکای نیوز»، جان کری وزیر خارجه آمریکا به همراه لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه در کنفرانسی خبری در پاریس شرکت کردند و به اظهارنظر درباره مذاکرات هسته‌ای با ایران پرداختند. کری گفت: ما خواهان توافقی مستحکم و پایدار با ایران هستیم. برنامه‌های هسته‌ای ایران باید صلح‌آمیز باشد. ما به کشورهای زیادی تعهد دادیم که به توافق هسته‌ای خوب و قابل قبول با ایران برسیم. وزیر خارجه آمریکا همچنین با بیان اینکه فرانسه و آمریکا بر این عقیده‌اند که توافق هسته‌ای با ایران باید مستحکم‌تر باشد، گفت: به دنبال دستیابی فوری به هر توافقی نیستیم، ما باید به یک توافق درست دست یابیم. لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه نیز در این نشست گفت که ایران می‌تواند برنامه هسته‌ای غیرنظامی داشته باشد اما اجازه نمی‌دهیم که برنامه تولید سلاح‌های هسته‌ای داشته باشد. فابیوس پیش‌تر مدعی شده بود که تعهدات تهران در مذاکره با گروه 1+5 کافی نیست و نیازمند کار بیشتر است.
افزایش اعتبار سیاسی و حقوقی توافق احتمالی
دکتر مهدی ذاکریان
استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه علوم و تحقیقات
صحبت‌های وزیر امور خارجه ایران درخصوص اینکه در صورت احتمال توافق هسته‌ای این مساله در شورای امنیت تحت یک سازوکار حقوقی قرار می‌گیرد و برای طرفین الزام‌آور است می‌توان آن را از دو منظر بررسی کرد؛ نخست با توجه به قطعنامه‌های سازمان ملل وقتی در متن قطعنامه از ایران درخواست شده بود که گفتوگو با 1+5 تحت نظارت و مدیریت نماینده اتحادیه اروپا در روابط خارجی انجام شود، بنابراین هر نوع مذاکره و دستاورد آن اعم از توافق یا عدم توافق به اطلاع شورای امنیت رسانده خواهد شد. از آنجا که مسیر پیش رو مبین دستاوردهای بزرگ برای جمهوری اسلامی ایران است از جمله خروج از انزوای بین‌المللی، تعلیق یا به احتمال قوی حذف همه تحریم‌ها، تعهد قدرت‌های بزرگ از جمله دارندگان توانایی‌های هسته‌ای در جامعه بین‌المللی به همکاری با ایران از لحاظ تکنیکی و صنعتی در فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، همکاری با ایران در پیوستن به سازمان تجارت جهانی (WTO)، اجازه سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز، اجازه فعالیت صادرات غیرنفتی به کشورهای پیشرفته، همکاری با ایران در صنعت هواپیمایی و همچنین حل مسائل سیاسی- منطقه‌ای از جمله مبارزه با تروریسم بین‌الملل، مبارزه با افراط‌گرایی، همکاری در نابودی داعش و...، بنابراین با توجه به اهمیت همه توافق‌های ذکرشده ضروری است که در جلسه شورای امنیت همه این توافق‌ها به صورت مکتوب مورد پذیرش و تایید همه اعضای دائم و غیردائم شورای امنیت قرار گیرد. دلیل دوم اینکه هرگونه فعالیت میان کشورها در جامعه بین‌المللی و تفاهم، اگرچه مورد اعتبار و دارای ارزش حقوقی است، اما ورود چنین توافق‌های به سازمان ملل و تایید رکن مهمی همچون شورای امنیت می‌تواند بر افزایش اعتبار حقوقی و سیاسی آن توافقنامه بیفزاید. بنابراین از زاویه ذکرشده صحبت‌های وزیر امور خارجه قابل درک و اعتبار است.
دنیای اقتصاد