چندی است که با وجود جدی تر شدن برخورد نظارتی بانک مرکزی با انحراف بانکها و موسسات مالی از نرخ های سود سپرده مصوب، تبلیغات برای پرداخت سودهای کلان غیرمتعارف علنی تر شده است؛ مساله ای که نمی تواند چندان هم به کاهش نرخ‌ها در آینده ای نزدیک بی ربط باشد.
حدود یک سالی از تغییر نرخ های سود سپرده می گذرد روزهایی که شبکه بانکی نوسان زیادی را برای اجرای کامل نرخ های سود مصوبی که توافقی عنوان می شود پشت سر گذاشته است.
رییس کل بانک مرکزی و معاون نظارت وی همواره معتقد بودند بانکها تا 90 درصد به سودهای تعیین شده پایبندند؛ آمار بزرگی که خیلی هم با آنچه که در برخورد و مراجعه به شعب بانکها اعم از دولتی یا خصوصی مشاهده می شد تطابق نداشته و ندارد.
در چند ماه ابتدایی تغییرات، روند اجرا تا حدودی قابل لمس بود اما بر اساس آنچه که مدیران عامل بانکها به آن اذعان کردند در مهمترین مورد، اقدامات تخریبی موسسات مالی و اعتباری و حتی برخی بانکها در جذب سپرده های گرانقیمت موجبات خروج بخشی از منابع آنها و ورود به موسسات را به همراه داشت که ادامه آن به قرمز شدن حساب بانکها نزد بانک مرکزی انجامیده و آنها نیز برای ممانعت از خطرات جدی تر به دنبال موسسات کشیده شده و از اجرای سودهای توافقی منحرف شدند.
بی نظمی در اعمال سود سپرده تا جایی پیش رفت که در اواخر سال گذشته بانکها در نامه ای به بانک مرکزی خواستار اقدامی جدی برای به نظم کشیدن سود شدند. براین اساس بانک مرکزی نیز با تشکیل جلسه ای با مدیران عامل بانکها ضمن تاکید بر مصوبه قبلی برای نرخ سود روزشمار 10 درصد و سالانه 22 درصد برخی دوره های میانی را نیز افزایش نرخ داد و با ابلاغ به بانکها افتتاح هر گونه سپرده ویژه را ممنوع کرد.
به دنبال این موضوع و تشدید نظارت بانک مرکزی، اگرچه در ماههای آخر سال 1393 نظم بیشتری در اجرای سود سپرده قابل لمس بود ولی در روزهای پایانی و به ویژه مدت گذشته از سال جاری، تابلوهای بانکها و موسسات اعتباری برای تبلیغ سودهای ویژه و دریافت سپرده بیشتر به وضوح دیده می شود، این در حالی است که پیش تر که عمده بانکها در کنار رعایت سودهای مصوب برای ارقام نه چندان بالا، سپرده گیری با طرح های ویژه را نیز انجام می دادند، حداقل ظاهر مساله را حفظ کرده و بر در و دیوار شعب خود تبلیغات نصب نمی کردند.
اما این روزها پارچه نوشته هایی با محتوای پرداخت سود روزشمار 22 درصد برای سپرده گذاری در یک بانک بزرگ دولتی، سپرده های ویژه یک ماهه با سود 22 درصد و حتی طرح های دیگر برای سپرده گیری با سودهای 25 درصد هم مشاهده می شود ضمن اینکه بانکهایی که به این وضوح تبلیغات ندارند، برای سپرده گذار مراجعه کننده خاص اگر رقم بالایی داشته باشد سودهای ویژه ای در نظر می گیرند.
این درحالی است که این موضوع بنابر آنچه که برخی روسای شعب بانکی نیز به آن اذعان دارند نامرتبط با احتمال کاهش نرخ سود بانکی در روزهای آینده نیست. چرا که برخی بانکها ترجیح می دهند قبل از کاهش نرخ سود سپرده و کاهش جذابیت سپرده گذاری مردم با تعیین طرح های ویژه و سودهای قابل توجه، آنها را برای سپرده گذاری ترغیب کنند.
در عین حال که مشتریان می توانند امیدوار باشند که حتی در صورت کاهش نرخ سود بانکی که تا حدود 20 درصد احتمال آن مطرح است، می توانند حدود یکسالی سپرده ای با سود های بالای فعلی داشته باشند در غیر این صورت ممکن است باز کردن حساب سپرده بعد از ابلاغ سودهای جدید که به نظر می رسد تا حدود یک ماه آینده تعیین تکلیف خواهد شد چندان نسبت به شرایط فعلی به صرفه نباشد.
بنا بر این گزارش، در حالی کاهش نرخ سود سپرده مورد تاکید و توجه قرار گرفته که حتی مشاهدات ساده میدانی بیانگر ادامه بی نظمی بانکها حتی در همان نرخهای قبلی است که نسبت به ارقامی که در آینده تعیین خواهد شد بیشتر است. براین اساس با شرایط موجود اجرای سودهایی که قرار است بعد از بازنگری به بانکها و موسسات اعتباری ابلاغ شود خوشبینانه به نظر می رسد، مگر اینکه بانک مرکزی تدابیر ویژه ای اندیشیده باشد در غیر این صورت سودهای جدید هم فقط نوشته می شود و گاهی تا مدتها در آرشیو بانکها بایگانی خواهد شد.
ایسنا