پیشنهاد وزیر راه و شهرسازی به معدنی‌ها
وزیر راه و شهرسازی طی نامه‌ای به وزارت صنعت، معدن و تجارت بر لزوم تکمیل راه‌آهن خواف- هرات با هدف بهره‌برداری از معادن افغانستان تاکید کرد. این پروژه ۴ قطعه دارد که قطعات ۱ و ۲ در ایران و ۳ و ۴ در افغانستان قرار می‌گیرد که پیشرفت قطعه ۳ حدود ۷۵درصد است. افغانستان برای اجرای قطعه ۴ بودجه ندارد؛ بنابراین آخوندی، وزیر راه و شهرسازی ایران پیشنهاد کرده تا بخش خصوصی ایرانی در ازای دریافت امتیاز بهره‌برداری از معادن افغانستان، نسبت به سرمایه‌گذاری و تکمیل قطعه ۴ اقدام کنند. براساس طرح جامع راه‌آهن منطقه قرار است ایران از طریق خط ریلی به افغانستان، تاجیکستان، قرقیزستان و چین متصل شود.
حضور سرمایه‌گذاران بزرگ
حسن یونسیان، مدیر اقتصادی و توسعه سرمایه‌گذاری سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) درباره پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی، اظهار کرد: تاثیر این موضوع بر تامین سنگ‌آهن برای تولید ۵۵میلیون تن فولاد در سال ۱۴۰۴ بستگی به این دارد که سرمایه‌گذاران بخش خصوصی که در این پروژه وارد می‌شوند از فعالان حوزه سنگ‌آهن باشند.
یونسیان گفت: در واقع باید از شرکت‌های سنگ آهنی برای حضور در پروژه خط آهن خواف-هرات استفاده کرد. به عنوان مثال شرکت‌هایی همچون گل‌گهر، چادرملو و... باید در این سرمایه‌گذاری حضور یابند. وی با اشاره به موضوع کاهش قیمت مواد معدنی در بازار جهانی و تاثیر این موضوع بر سرمایه‌گذاری، تصریح کرد: بدون شک قیمت‌ها همیشه در این مقدار باقی نمی‌مانند. از سویی دیگر درحال‌حاضر با کاهش قیمت سنگ‌آهن در بازار جهانی قیمت فولاد نیز کاهش یافته، در نتیجه باید به درستی سرمایه‌گذاری انجام شود.
به گفته مدیر اقتصادی و توسعه سرمایه‌گذاری سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، درحال‌حاضر استرالیا کاهش قیمت تمام‌شده را در دستور کار خود قرار داده است. بدون شک این اقدام با سود همراه است زیرا مصرف سنگ‌آهن در دنیا متوقف نشده است. استرالیا در چنین شرایطی با کاهش قیمت تمام‌شده بخشی از تولید سنگ‌آهن معادن خود را افزایش داده است. به همین دلیل اگر شرکت‌ها به طور اصولی در این سرمایه‌گذاری وارد شوند موفق خواهند شد.
بررسی فنی پروژه‌های پیشنهادی
سجاد غرقی، عضو هیات‌رییسه انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران نیز درباره این پیشنهاد از سوی وزارت راه و شهرسازی به وزارت صنعت، معدن و تجارت، اظهار کرد: پیشنهاد مطرح شده از سوی وزارت راه و شهرسازی بسیار خوب است اما باید به این نکته توجه داشت این موضوع باید از سوی دولت افغانستان نیز مطرح و پذیرفته شود. وی با اشاره به این موضوع که در صورت قبول این پیشنهاد از سوی افغانستان باید وضعیت اقتصادی پروژه‌ها بررسی شود، گفت: پروژه‌های معدنی دارای مختصات مختلفی هستند. در واقع باید این پروژه‌ها از دیدگاه فنی اقتصادی مورد ارزیابی قرار گرفته و ارزش اقتصادی ذخایر آنها اعلام شود.
به گفته غرقی، در صورتی که به ازای سرمایه‌گذاری در قطعه ۴، خط راه‌آهن خواف – هرات حق بهره‌برداری از معادن سنگ‌آهن با ارزش اقتصادی بالا در اختیار سرمایه‌گذاران بخش خصوصی قرار گیرد، بدون شک این پیشنهاد موثر و خوب خواهد بود. درصورت قبول این پیشنهاد از سوی دولت افغانستان و همچنین ورود سرمایه‌گذاران بخش خصوصی به پروژه خط آهن خواف- هرات علاوه بر تکمیل خطوط راه‌آهن میان ۲کشور نیاز ایران به سنگ‌آهن برای دستیابی به هدف ۵۵میلیون تن فولاد در سال ۱۴۰۴نیز تامین خواهد شد. اما باید به این نکته توجه داشت، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این پروژه با درنظرگرفتن چند موضوع امکانپذیر است.
سجاد غرقی در این‌باره تصریح کرد: در صورتی که بخش خصوصی شاهد شفافیت و ثبات قوانین در سرمایه‌گذاری باشد بدون شک به این پروژه ورود پیدا می‌کند. در واقع باید نحوه واگذاری و سیاست‌های اجرایی این پروژه برای سرمایه‌گذاران روشن باشد. با ایجاد شفافیت در واگذاری حتی در شرایطی که فعالیت‌های معدنی چندان رونقی ندارد، سرمایه‌گذاران در این پروژه شرکت می‌کنند. وی افزود: اجرایی شدن این پیشنهاد تنها با پذیرش آن از سوی دولت افغانستان، اقتصادی بودن ذخایر معدنی و شفافیت و ثبات قوانین، ممکن خواهد بود. عضو هیات‌رییسه انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران در پاسخ به این سوال که در صورت قبول این موضوع از سوی دولت افغانستان، آیا انجمن سنگ‌آهن در این زمینه همکاری می‌کند یا خیر، تصریح کرد: انجمن سنگ‌آهن، انجمنی غیرانتفاعی بوده و به عنوان سازمانی مردم نهاد در این موضوع ورود پیدا می‌کند. اما به منظور تسهیل تشکیل کنسرسیوم‌های معدنی بدون شک همکاری‌های لازم را خواهد داشت.
صمت