محمدجواد ظریف عصر سه‌شنبه در همایش آثار حقوقی برجام بر سرمایه‌گذاری داخلی و بین‌المللی با بیان این که برجام را مردم پیروز کردند و نتایج برجام را هم مردم تقویت و تضمین خواهند کرد گفت: حضور هوشیارانه مردم در انتخابات 92 و نشان دادن این موضوع که تحریم‌های ظالمانه و ناعادلانه نمی‌تواند باعث جدایی مردم از مجموعه سیاسی کشور شود، باعث شد که طرف‌های مقابل به پای میز مذاکره بیاید.
او با بیان این که ایران همواره پای میز مذاکره بوده و تصمیم به مذاکره تصمیم نظام و جمهوری اسلامی ایران بود خاطرنشان کرد: ما هیچ‌گاه میز مذاکره را ترک نکردیم و آن چه که باعث شد طرف مقابل بر سر میز مذاکره بنشیند ناامیدی از پروژه فشار و جدا کردن مردم از حاکمیت بود. مردم باعث شدند که مذاکرات شروع شود، ادامه پیدا کند و تیم مذاکره کننده نیز دلگرم به حمایت جدی مردم بود.
وی در ادامه با بیان این که من یقین دارم که می‌توانیم جاده مه آلود کنونی را به یک مسیر صاف و آفتابی تبدیل کنیم ادامه داد: شک ندارم برخی که با اظهارات نسنجیده ممکن است مه‌ای که در این جاده وجود دارد را غلیظ‌تر کنند کم کم به این باور مردم می‌رسند که باید آفتاب را دید و در مسیر آفتاب حرکت کرد و یا به قول سهراب سپهری چشم‌ها را باید بشویند و به گونه‌ای دیگر بنگرند.
ظریف با طرح این پرسش که برجام برای ایجاد فرصت چه وظیفه و چه رسالتی دارد؟ خطاب به حضار ادامه داد: اگر شما به فضای قبل از مذاکرات دولت تدبیر و امید توجه کنید خواهید دید فضایی در جهان در مورد ایران ایجاد شده بود که هر اقدام ناشایستی علیه ایران را توجیه‌پذیر می کرد و این موضوع در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، تقنینی و ... وجود داشت.
او با اشاره به فضای سنگینی که علیه ایران وجود داشت ادامه داد: آقای اولاند (رییس‌جمهور فرانسه) چندی پیش در صحبت‌هایی گفت که «ما قبل از مذاکرات اخیر در مورد زمان حمله به ایران داشتیم صحبت می‌کردیم.» حمله‌ای که قطعا با مقاومت ملت ایران با شکست روبه‌رو می‌شد ولی هزینه سنگینی را تحمیل می‌کرد و حال باید این سوال را مطرح کنیم که چه اتفاقی افتاده بود که کشورهای غربی به خود جرات می‌دادند که در مورد اقدام نظامی علیه ایران فکر کنند؟ چه اقدامی رخ داده بود که «نقض اصل آمره حقوق بین‌الملل» می‌توانست قابل توجیه باشد؟ چه اقدامی رخ داده بود که بانک‌ها و شرکت‌های بین‌المللی بسیار فراتر از مقررات و تحریم‌های غیرعادلانه و ظالمانه از هرگونه تعامل با ایران امتناع می‌کردند.
این دیپلمات عالی رتبه ایرانی ادامه داد: در آن مقطع هرچه خزانه‌داری آمریکا اطلاعیه صادر می‌کرد که معامله غذا و دارو با ایران ممنوعیت ندارد ولی هیچ بانکی حاضر نبود که برای معامله غذایی و دارویی برای ایران اعتبار باز کند.
ظریف با اشاره به پروژه خطرناک ایران‌هراسی و ایران‌ستیزی که از سوی دشمنان در آن مقطع به جدیت دنبال می‌شد گفت: این پروژه هرگونه همکاری، گفت‌وگو و نزدیک شدن به ایران را هزینه‌مند کرده بود به نحوی که می‌گفتند کار با ایران هزینه حیثیتی دارد.
وی گفت: آن چه که برجام شکست، فضای مذاکرات و حضور مردم شکست، این است که اکنون گفت‌وگو با ایران تبدیل به یک افتخار شده و این که تماس با ایران نیاز به صف دارد و باید در صف بایستند و دیگر این‌گونه نیست که گفته شود که کار با ایران هزینه حیثیتی دارد و طرف‌های بین‌المللی بخواهند از آن فرار کنند.
رییس دستگاه دیپلماسی ایران تاکید کرد که شکستن چنین فضایی کار فقط یک دولت و چند مذاکره کننده نبود بلکه کار ملت ایران، کمک خدا، راهنمایی‌ها و هدایت‌های مقام معظم رهبری، درایت ریاست جمهوری و تلاش مذاکره کنندگان بود در واقع یک مجموعه این دستاورد را ایجاد کردند و توانستند بدخواهان ایران را نگران کنند.
ظریف ادامه داد: البته بدخواهان دست از نگرانی نکشیدند و ما باید توجه کنیم که مجموعه موجود در غرب یک بدنه واحد و یک نظام منسجم نیست بلکه مجموعه‌ای از دیدگاه‌ها، منافع متفاوت و بعضا متناقض هم هستند. گروه‌هایی از آنها حیات خود را در درگیری با ایران می‌بینند و کسانی که امروز نمی‌توانند بمباران مردم یمن را توجیه کنند دوست دارند در پس پرده ایران‌هراسی این جنایت را بپوشانند.
کسانی که نمی‌توانند محاصره غزه و کشتار مردم لبنان و غزه را در جنگ 33 روزه و یا 22 روزه را توجیه کنند دوست دارند که فضای ایران‌هراسی هم‌چنان وجود داشته باشد تا به جای آن که با آنها در مورد شهرک‌سازی‌ها و جنایت‌های‌شان در عرصه بین‌المللی صحبت شود. در هر جلسه‌ای از آنها درخواست شود که به ایران حمله نکند. آنها اکنون تلاش می‌کنند و تلاش خواهند کرد که فرصت از دست رفته را جبران کنند و در مسیر اجرای برجام مانع ایجاد کنند و فضای قبل از برجام را برگردانند.
این دیپلمات عالی‌رتبه کشورمان به سیاست‌های تنش‌آفرینانه عربستان سعودی در منطقه اشاره کرد و خاطرنشان کرد: تنها توجیه و تفسیر علمی سیاست‌های بچه گانه یک دولت به مانند سعودی که بر اساس این سیاست‌ها بیش از آن که دیگران به خطر بیاندازد به خودش ضربه می‌زند این است که می‌خواهد شرایط را به وضعیت قبلی برگرداند چرا که این شرایط یک شرایط آرمانی و آرزویی برای این‌گونه کشورها بود و آنها هم‌چنان تلاش می‌کنند که فضا به زمان قبل برگردد.
ظریف که در جمع وکلا صحبت می‌کرد با بیان این که قاعده کاری هر دوی ما این است که سیاسی و جناحی نباشیم تصریح کرد: بر اساس اساسنامه وزارت خارجه اگر هر یک از ما به حزبی بپیوندیم به صورت خودکار مستعفی محسوب می‌شویم پیش از آنکه استعفایی بدهیم. شما وکلا هم که پیگیر اهداف قضایی و عدالت هستیم حرکت‌تان در یک چارچوب غیرجناحی است. ما و شما وظیفه خدمت‌رسانی به موکلین‌مان را داریم که این موکلین مردم هستند صرفه نظر از گرایش سیاسی و فکری آنها.
این دیپلمات عالی رتبه کشورمان با تاکید بر این که ما باید برجام را تبدیل به واقعیتی برگشت ناپذیر کنیم ادامه داد: در فرصت به وجود آمده نباید ایران به عنوان یک بازار مصرفی تلقی شود چراکه بازار مصرف پایندگی ندارد و در چنین شرایطی ارتباط بین تولید کننده و مصرف کننده شرایط را فراهم نمی‌کند که مانع تحریم شود و ما در همین راستا تاکید داریم که باید سیاست‌های اقتصاد مقاومتی که مقام معظم رهبری بر آن تاکید دارند اجرایی شود. باید به تولید داخلی اتکا داشته باشیم و در چرخه تولید و توزیع بین‌المللی و جهانی قرار بگیریم. به نحوی که بخشی از تولید دنیا وابسته به تولید ایران و بازار ایران باشد.
او با بیان این که در امضای قراردادها و تعاملات بین‌المللی باید به این نکته توجه داشت و آن را مدنظر قرار داد ادامه داد: البته برای از بین رفتن گرد وغبار ساختمان ایران‌هراسی که در غرب به وجود آمده بود نیاز به حوصله هست. باید صبر کنیم چرا که بنگاه‌ها و شرکت‌های اقتصادی و بیمه‌ای ذاتا محافظه کار هستند و مراقبت می‌کنند.
وی با بیان این که بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ خواهند آمد و آنها باید از حضور در ایران مطمئن شوند و نقش ما در این راستا بسیار مهم است اظهار کرد: ما نباید جار بزنیم که کدام عاقلی در ایران سرمایه‌گذاری می‌کند، هر آدم عاقلی در ایران سرمایه‌گذاری می‌کند. سرمایه‌گذاری در ایران عین عقل است و ما باید بستر آن را فراهم کنیم.
ظریف با تاکید بر این که ما باید بلندگوی مردم باشیم که بارها اعلام کرده‌اند ایران کشوری امنی است ادامه داد: ضمن این که باید تحمل و صبر داشته باشیم به این نکته نیز باید توجه کنیم که به ناگهان همه چیز عوض نمی‌شود. آنها برای این که تحریم نفتی به ما تحمیل کنند شش ماه به خود زمان دادند و اکنون باید دقت کرد که تنها دو هفته از اجرای برجام گذشته است و ما باید صبر داشته باشیم.
ظریف هم‌چنین به فرارسیدن سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: یکی از تاکیدات امام (ره) و گفتمان اصلی انقلاب اسلامی این بود که ما خودمان را باور کنیم که تنها ابرقدرت در دنیا خداوند است و هیچ کس دیگری نمی‌تواند در جنگ یا صلح در مبارزه یا مذاکره خواستی را به این ملت تحمیل کنند.
در ادامه این نشست ظریف در پاسخ به سوالی در مورد این که در کشور یک نگاه واحدی در مورد مذاکرات و نتایج برجام وجود ندارد، گفت: کشور ما کشور چندصدایی است و چندصدایی بودن بد نیست؛ حتی خوب است و طبیعی است که در جامعه چندصدایی در مورد یک قضیه دیدگاه‌ها و نگرش‌های مختلفی مطرح شود.
وی با بیان این که نگرش ما در دولت مبتنی بر توان تعامل است، خاطرنشان کرد: این نگرش به این معنا نیست که ما دشمن را نادیده بگیریم ولی این موضوع مهم است که ما بر اساس این سیاست و نگرش توفیقاتی داشته‌ایم و باید در این مسیر تلاش کنیم و ما می‌توانیم نظرات خود را در چارچوب‌های این سیاست دنبال کنیم و به نسبت توانسته‌ایم.
ظریف ادامه داد: ممکن است برخی نسبت به این نوع تعامل تحفظ داشته باشند. ما نمی‌خواهیم در مورد نگرش آنها نیت‌خوانی کنیم و این کار را انجام نمی‌دهیم. اگر کسی نسبت به اهداف ایالات متحده سوء‌ظن داشته باشد ناحق نیست. چرا که در آمریکا نیز جریان‌های مختلف با دیدگاه‌های مختلف درباره ایران وجود دارد و سیاست این کشور در مورد ایران سیاست درستی نبوده است. سوء ظن وجود دارد ما باید نشان دهیم که هوشیار هستیم و با هوشیاری می‌توانیم تعامل کنیم و ان‌شاءالله در جامعه سیاسی کشور نیز این دیدگاه پذیرفته می‌شود.
ظریف در بخش دیگری از صحبت‌هایش یادآور شد که ما با استفاده از مدل برجام نه در قالب مذاکرات توانستیم قسمتی از یک پرونده‌ای که سی و هفت سال به طول انجامیده بود را حل کنیم.
این دیپلمات عالی‌رتبه کشورمان به اثرات مثبت نگاه برد - برد اشاره کرد و گفت: اگر با نگاه برد - برد به جریانات نگاه کنیم به نتیجه می‌رسیم و در حال حاضر اروپایی‌ها از آنچه که حاصل شده بسیار خوشحال هستند چرا که آنها بر دیپلماسی تاکید دارند و ما در این مذاکرات نشان دادیم که می‌توان از دیپلماسی به عنوان یک روش مهم در پیشبرد مسائل استفاده کرد.
در این مراسم مجری برنامه خطاب به ظریف گفت که ابزار ما وکلا قلم است و در همین راستا در کنار یک لوح تقدیر یک خودکار نیز از طرف کانون وکلای مرکز به شما هدیه می‌کنیم.
هم‌چنین تمثال دکتر کاتوزیان، پدر علم حقوق ایران نیز به ظریف اهدا شد.
ایسنا