اطلاعات منتشر شده نشان می‌دهد که داعش با صدها میلیون دلاری که در بازارهای بورس غرب آسیا سرمایه‌گذاری کرده، هر ماه بیش از 20 میلیون دلار سود به دست می‌آورد. این موضوع بحث قطع شریان درآمدزایی داعش را که عمدتا بر جلوگیری از فروش نفت این گروه تروریستی متمرکز است، را به موضوعی پیچیده تبدیل می‌کند. به این ترتیب، درآمد داعش دیگر صرفا محدود به فروش نفت نمی‌شود، بلکه این گروه تروریستی شبکه متنوعی از تولید ثروت و درآمد برای خود ساخته است که مبارزه آن به جدیت و اهتمام جهانی نیاز دارد.
دسترسی داعش به سوییفت
دویچه‌وله نیز گزارش داده است، روزانه میلیون‌ها دلار مبادلات پولی از طریق شبکه بانکی سوییفت انجام می‌شود. کانال یک تلویزیون سراسری آلمان به اطلاعاتی دست یافته که نشان می‌دهد، داعش همچنان می‌تواند از این شبکه استفاده کند. اطلاعات به دست آمده از سوی کانال ARD به‌طور مشخص به شعبه‌یی از بانک تجارت سوریه در شهر رقه مربوط است. بنا بر این اطلاعات، داعش با وجود تحریم‌ها به سیستم بانکی بین‌المللی دسترسی دارد. وزارت دارایی آلمان این موضوع را تایید و کتبا اعلام کرده است: «سوییفت همراه با مرکز نظارت بر آن در بلژیک تلاش می‌کنند که خطرات این دسترسی را تا جایی که می‌شود، محدود نگه دارند.»
بنا بر اطلاعات سوییفت (جامعه جهانی ارتباطات مالی بین‌بانکی) شعبه بانک تجارت سوریه در رقه هنوز با سیستم بانکی جهانی متصل است. اما این موضوع روشن نیست که داعش تا چه اندازه از این شعبه استفاده کرده و با آن مبادلات پولی انجام داده است. این در حالی است که بانک تجارت سوریه در فهرست تحریم‌های سازمان ملل قرار دارد. اما این بدان معنا نیست که نمی‌تواند از طریق بانک سومی معاملات بانکی خود را انجام دهد. رالف برینکهاوس، سخنگوی هیات‌مدیره کمیسیون مالی به ARD گفته است: «برای ما همیشه روشن بود که بانک‌هایی که در محدوده دولت اسلامی قرار دارند، با بانک‌های جهانی ارتباط دارند.»
سوییفت بیطرف است!
اما خود سوییفت که مدیرانش صاحبان بانک‌های بزرگ جهانی هستند، به پرسش تلویزیون ARD در این زمینه پاسخ نداده است که چرا با وجود تحریم‌ها ارتباطات مالی بانک یاد شده قطع نشده است. مرکز سوییفت در بلژیک در صفحه اینترنتی خود نوشته است: «سوییفت بیطرف است. سوییفت تنها زمانی می‌تواند، ارتباط یک موسسه مالی را قطع کند که تحریم‌ها توسط قوانین داخلی بلژیک یا اتحادیه اروپا اعمال شود.»
گرهارد شیک، سخنگوی حزب سبزها در مجلس آلمان به تلویزیون ARD گفته است که اتحادیه اروپا تاکنون هیچ قدمی برای قطع کردن ارتباطات مالی سوییفت در مناطق تحت اشغال دولت اسلامی نکرده است. او انتقاد می‌کند که «به نظر می‌آید کشورهای اتحادیه اروپا که مسوول شبکه سوییفت هستند، تاکنون به شکل سیستماتیک از امکاناتی که برای قطع مبادلات مالی دولت اسلامی داشته استفاده نکرده‌اند.»گفته می‌شود، اخذ مالیات، مصادره اموال و فروش مواد خام از دیگر منابع مالی داعش است.
بنا بر ارزیابی دولت آلمان، دارایی داعش حدود یک تا دو میلیارد دلار است. اما «نویه تسرورشه تسایتونگ»، روزنامه معتبر چاپ زوریخ با استناد به کارشناسان غربی دارایی داعش را حدود دو تا چهار میلیارد دلار تخمین می‌زند. همه داده‌های اقتصادی و مالی نشان می‌دهند که داعش به‌طور واقعی به صورت یک «دولت متعارف» عمل می‌کند و از کسب درآمدهای گوناگون برای پیشبرد اهداف سیاسی خود به گونه‌یی نظام‌مند بهره می‌گیرد.
ابطال یک پیش‌داوری قدیمی
پیش از این سازمان‌های اطلاعاتی غرب بر این عقیده بودند که بخش عمده درآمدهای داعش از طریق فروش نفت و درحدودی محدودتر، از گاز کسب می‌شود. البته این ارزیابی تنها شامل سازمان‌های اطلاعاتی غرب نبود، بلکه رسانه‌ها و گروه‌های مخالف داعش نیز بر این باور بودند که حدود ۶۰درصد درآمدهای این گروه از طریق فروش نفت قاچاق فراهم می‌شود. لوای خطیب، مسوول موسسه انرژی عراق، میزان فروش نفت قاچاق توسط داعش تا پایان ۲۰۱۴ را حدود 2/8میلیون دلار در روز تخمین می‌زند. به‌گفته شاهدان عینی، در سال ۲۰۱۴ در اربیل، واقع در اقلیم کردستان عراق دلالانی بودند که نفت پالایشگاه بیجی که به تصرف نیروهای داعش در آمده بود را به نصف قیمت خریداری می‌کردند.
اما بنا به اطلاعات جدید درآمدهای نفتی تنها بخشی از درآمد گروه داعش را تشکیل می‌دهند و باید تصریح کرد که درآمدهای نفتی سهم عمده را در این میان ندارند. بنا بر یک تحقیق جدید، تقریبا در تمام مناطق تحت کنترل داعش مالیات اخذ می‌شود. این مالیات به‌ویژه از بازرگانان و دلالانی طلب می‌شود که با استفاده از حمایت تروریست‌ها قادر به عرضه کالاهای خود هستند. البته اخذ مالیات از تامین آب شرب، برق و دیگر تسهیلات برای ساکنان این مناطق از جمله «شیوه‌های بدیهی» محسوب می‌شود. داعش برای گشایش هر مغازه یا انجام هر فعالیت اقتصادی از صاحبان آنها تقاضای مالیات می‌کند.
تعادل