گل طلایی بورس در فصل آخر

گرچه تا اواخر پاییز، بورس در محدوده زیان حرکت می‌کرد، اما موج خوش‌بینی رفع تحریم‌ها منجر به هجوم نقدینگی به این بازار و کسب بازدهی مزبور شد. ازسوی دیگر، بازار ارز و سکه نتوانستند در مقایسه با تورم سالانه رشد چندانی را تجربه کنند. به این ترتیب، دلار افزایش 3 درصدی و سکه بازده 7/7 درصدی را به ثبت رساندند.

پرونده بورس اوراق بهادار تهران در سال 94، روز گذشته در شرایطی بسته شد که بازار سهام کشور توانست بازدهی بیش از 28 درصدی را برای سرمایه‌گذارانی ثبت کند که از اواخر سال 92 شاهد نزولی ممتد در نماگرهای بورس تهران بودند و در مقاطع مختلفی نیز زیان‌های سنگینی را متحمل شدند. همان‌طور که در گزارش‌های پیشین اشاره شده بود، مهم‌ترین اثر بر صعود نماگر‌های بازار سهام در سال جاری را توافق هسته‌ای و آغاز رفع تدریجی تحریم‌ها از ابتدای زمستان در اختیار داشت. عاملی که در نهایت توانست با وجود قیمت‌های پایین در بازارهای جهانی کالاها، بار سنگین معاملات بازار سهام را به دوش بکشد و این بازار را پیشتاز بازارهای رقیب قرار دهد (با توجه به اینکه حدود 50 درصد از شرکت‌های بورسی تحت تاثیر افت قیمت در بازار‌های کالایی هستند). به هر ترتیب کارشناسان رشد بازار در سال جاری را مقدمه یک عملکرد بهتر در سال 95 می‌دانند و معتقدند عملکرد بازار سهام در سه ماه پایانی سال با توجه به بهبود فضای اقتصادی و کسب و کار در سال آینده چشم‌انداز روشنی از بازار سهام کشور را به فعالان اقتصادی مخابره کرده است. اتفاقی که سهامداران در سال 92 به دنبال رونق بازار سهام از اواخر سال 91 مشاهده کردند.

بررسی پرونده بورس 94

بازار سهام کشور با شروع قدرتمند خود در سال 94 پیش از انتشار بیانیه لوزان، نوید سالی پررونق را به فعالان تالار شیشه‌ای داد، در ادامه اما با افزایش ابهامات و چانه‌زنی‌ها در پرونده هسته‌ای و همچنین سودگیری برخی سهامداران روند نزولی و کم‌نوسانی را تا روزهای پایانی خرداد ماه در پیش گرفت و بسیاری از فعالان تالار شیشه‌ای را از عملکرد خود نا‌امید کرد. از اواخر خرداد و پیش از حصول توافق ژنو یک بار دیگر بورس توانست توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران را به خود جلب کند اما همزمان با حصول توافق هسته‌ای ناباورانه نماگر‌های بازار سهام یک بار دیگر در مسیر نزولی حرکت کردند. تا جایی که عنوان واکنش معکوس بورس به توافق هسته‌ای تیتر یک بسیاری از رسانه‌ها را به خود اختصاص داد. در آن بازه زمانی کارشناسان دلیل این موضوع را پیشخور شدن اخبار مربوط به مذاکرات هسته‌ای و همچنین نزول شدید قیمت در بازار‌های کالایی می‌دانستند. از آن به بعد اما بازار روند محتاطانه و با نوسانات کم دامنه را تا هفتمین ماه از سال جاری ادامه داد. در مهرماه تحت تاثیر انتشار جزئیات بسته ضدرکود دولت و همچنین تایید برجام در مجلس شورای اسلامی تا حدودی از رکود و رخوت معاملات کاسته شد و نوسانات مثبتی را نیز رقم زد اما این روند نیز پایدار نماند و تا اوایل زمستان با رکودی فراگیر دست و پنجه نرم می‌کرد. تا جایی که در برخی روزها ارزش معاملات به کمتر از 100 میلیارد تومان نیز رسید. از اوایل زمستان اما تایید برجام به یکباره چهره متفاوتی از بازار سهام کشور را نشان داد. بورس تهران به‌طور حیرت‌انگیزی با پیشتازی گروه خودرویی توانست از کانال 80 هزار واحدی نیز عبور کند و بازدهی چشمگیر حدود 30 درصدی را در کارنامه زمستان خود به ثبت برساند.

سمت و سوی بورس در سال 95

همان‌طور که اشاره شد، بسیاری از تحلیلگران رشد 28 درصدی بازار سهام کشور را مقدمه عملکرد بهتر در سال 95 در شرایط گشایش‌های بین‌المللی می‌دانند. متوسط قیمت بر در آمد (P/ E) بازار در شرایط کنونی بازار در محدوده 7/5 واحدی قرار دارد. شتاب بیشتر افزایش قیمت سهام از سودآوری شرکت‌ها، میانگین قیمت بر درآمد بازار را در این محدوده قرار داده است. به نظر می‌رسد بهبود در وضعیت اقتصادی و به تبع آن وضعیت صنایع مختلف تحت تاثیر رفع تدریجی تحریم‌ها در سال آینده که اکثر کارشناسان بر آن اتفاق نظر دارند، می‌تواند بورس تهران را در مسیر مناسبی حرکت دهد.

البته طبیعی است که صرف «خوش‌بینی» به عملکرد بازار سهام بدون ارزیابی سودآوری شرکت‌ها، می‌تواند وضعیت نامناسبی را برای بازار رقم بزند. اما به نظر می‌رسد در سال آینده با تغییرات مثبت واقعی در سودآوری شرکت‌ها، افزایش قیمت‌های سهام توجیه مناسبی داشته باشد. از این منظر می‌توان گفت قیمت‌های سهام در بورس تهران به جایی رسیده که دیگر تنها به سبب خوش‌بینی‌ها قابل افزایش نیستند و برای تداوم صعود نیازمند انگیزه‌های واقعی در بخش رشد سودآوری شرکت‌ها هستند. از این رو، گمانه‌زنی از امکان تداوم رونق بازار سهام در سال 95 را تحت تاثیر وضعیت شرکت‌ها که به اعتقاد کارشناسان از رونق مناسبی برخوردار خواهند بود، دانست.

براین اساس برای بررسی چشم‌انداز بورس در سال 95 باید به رشد سودآوری شرکت‌های بورسی، انتظار سهامداران از کسب بازدهی در بازار سهام و میزان سود نقدی تقسیمی شرکت‌ها در فصل مجامع توجه کرد. بررسی این سه عامل می‌تواند دورنمای کلی بورس تهران در سال آینده را نشان دهد. عامل اول یعنی رشد سودآوری شرکت‌های سهامی خود به عوامل متعددی وابسته است که از جمله می‌توان به وضعیت اقتصادی کشور، وضعیت بازارهای کالایی و نرخ دلار اشاره کرد. برآیند عوامل نامبرده، رشد حدود 17 درصدی سودآوری متوسط شرکت‌های فعال در بورس تهران را پیش‌بینی می‌کنند. در سمت دیگر، انتظار سودآوری سهامداران از بورس که متاثر از هزینه فرصت پول است که آن هم با کاهش نرخ سود بانکی در سال آینده و عملکرد مناسب بورس در سه ماه پایانی سال به نظر می‌رسد، همچنان بورس گزینه جذاب سرمایه‌گذاران باشد. تجربه تاریخی بازار سهام نشان می‌دهد میزان تقسیم سود نقدی نسبت به سود محقق شده شرکت‌ها بیش از 70 درصد بوده است.این بررسی‌ها که جزئیات آن در همایش پیش‌بینی بازارها در سال 95 توسط «دنیای اقتصاد» تشریح شد، تحقق بازدهی حدود 10 تا 20 درصدی در سال آینده، محتمل‌ترین سناریو ارزیابی می‌شود.

بازار سهام، پیشتاز بازارهای سرمایه‌گذاری

بررسی عملکرد بازارهای سرمایه‌گذاری، همچون سال 92 یک‌بار دیگر حاکی از پیشتازی بازار سهام است. البته با یک تفاوت چشمگیر و آن اینکه در سال 92 بازدهی بازار سهام حدود 110 درصد بود. به هر ترتیب، شاخص کل که در 27 اسفند ماه سال گذشته در ارتفاع 62 هزار و 500 واحدی قرار داشت، روز گذشته با بیش از 28 درصد رشد در جایگاه 80 هزار و 219 واحدی به کار خود در سال 94 پایان داد و گوی سبقت را از دیگر بازار‌های سرمایه‌گذاری ربود. در بازار ارز و سکه در سال جاری شاهد رشد به ترتیب حدود 3 و 7/7 درصدی بودیم که در مقایسه با نرخ تورم حدود 12 درصدی، بازدهی واقعی منفی را نشان می‌دهد. بازار پول که سال 93 پیشتاز بازارهای سرمایه‌گذاری بود، با بازدهی 20 درصدی خود رتبه دوم بازدهی بازارهای سرمایه‌گذاری را به خود اختصاص داد.

مشارکت 58 درصدی حقیقی‌ها در معاملات 94

بررسی عملکرد دو دسته معامله‌گران بازار سهام در سال 94 از مشارکت حدود 58 درصدی معامله‌گران حقیقی حکایت می‌کند. این در حالی است که مشارکت این معامله‌گران در سال 93 حدود 53/5 درصد بوده است. در سال 94 حدود 1700 میلیارد تومان نقدینگی از سوی حقیقی‌ها وارد معاملات بورس تهران شده است که بخش اعظمی از آن در بهمن‌ماه صورت گرفته است. در ادامه اما در اسفندماه همگام با اصلاح قیمتی سهام از شتاب ورود این نقدینگی کاسته شد.

رونق چشمگیر معاملات زمستانی

در سال 94 در مجموع بیش از 190 میلیارد و 515 میلیون سهم به ارزش بیش از 40 هزار میلیارد تومان در بازار معامله شد و این در حالی است که در سال 93 مجموع حجم معاملات حدود 127 میلیارد سهم به ارزش حدود 34 هزار میلیارد تومان بوده است. میانگین روزانه حجم معاملات در سال جاری حدود 783 میلیون سهم و میانگین ارزش معاملات نیز حدود 164 میلیارد تومان بوده است. مقایسه این دو متغیر نسبت به میانگین یک سال گذشته، رشد حدود 50 درصدی در حجم و رشد حدود 16 درصدی در ارزش معاملات را نشان می‌دهد. در این میان حجم و ارزش معاملات در سه ماه پایانی سال به ترتیب حدود یک میلیارد و 640 میلیون سهم به ارزش 366 میلیارد تومان بود که نسبت به میانگین 9 ماهه ابتدای سال حاکی از رشد چشمگیر بیش از 225 درصدی در حجم و رشد بیش از 270 درصدی در ارزش معاملات است.

بازدهی 115 درصدی خودرو در یک سال

بررسی وضعیت گروه‌های بورسی در سال جاری حاکی از سبزپوشی شاخص اکثر صنایع است. به‌طوری که از ابتدای سال تا‌کنون 29 صنعت با رشد و تنها 7 صنعت با افت مواجه شده‌اند. گروه ابزار پزشکی با تک‌نماد «آکنتور» پربازده‌ترین صنعت بورسی در سال 94 بود. پیش‌بینی در‌آمد هر سهم «آکنتور» برای سال 95 با تعدیل حدود 800 درصدی نسبت به پیش‌بینی سود شش ماهه، دلیل این بازدهی محسوب می‌شود. رتبه دوم جدول بازدهی صنایع در سال 94 به گروه خودرویی تعلق داشت. گروهی که کارشناسان بخش بزرگی از رشد شاخص در زمستان را به دلیل نوسانات مثبت این گروه می‌دانند. همزمان با اجرایی شدن برجام، اخبار مثبت پیرامون گروه خودرویی در پی رفع تحریم‌ها و انعقاد قراردادهای جدید با شرکت‌های خارجی استارت رشد در معاملات این گروه را رقم زد. در ادامه نیز برخی برنامه‌های مربوط به افزایش سرمایه شرکت‌های خودروساز رشد قیمتی این نمادها بدون وقفه خاصی را تقویت کرد. این امر در شرایطی رخ داد که بسیاری از کارشناسان شدت رشد قیمتی شرکت‌های زیرمجموعه این گروه را نگران‌کننده عنوان کردند به‌طوری که در شرایط کنونی بسیاری از فعالان تالار شیشه‌ای با این سوال که اصلاح قیمتی خودرویی‌ها چه زمانی اتفاق می‌افتد، مواجه هستند.

در سوی دیگر جدول بازدهی صنایع در سال 94، گروه لاستیک و پلاستیک قرار داشت. این گروه بدترین عملکرد را در سال جاری تجربه کرد و زیان حدود 21/7 درصدی را به ثبت رساند. این در حالی است که کارشناسان معتقدند رونق گرفتن صنعت خودرو، پتانسیل تغییر وضعیت شرکت‌های زیرمجموعه این گروه را دارد. گروه سیمان و فلزات اساسی نیز به ترتیب با ثبت زیان 3/8 و 1/3 درصدی در رده‌های چهارم و پنجم زیان‌ده‌ترین صنایع بورسی قرار داشتند. سهام شرکت‌های زیرمجموعه گروه فلزات اساسی از ابتدای سال تحت تاثیر افت شدید قیمت در بازار‌های کالایی با زیان قابل‌توجهی مواجه شدند و در مواردی نیز زیان بالای 30 درصدی از ابتدای سال را ثبت کردند.اما این گروه همگام با رونق گرفتن معاملات در زمستان و فاصله گرفتن قیمت فلزات جهانی از کف قیمتی، در مدار رشد قیمتی قرار گرفتند و بخش قابل‌توجهی از زیان خود را جبران کردند.

دنیای اقتصاد