برای پیش بینی آینده بازار ارز صحبت های مسئولان بانک مرکزی در هفته گذشته و واکنش مرجع پولی کشور به روند افزایشی قیمت ارز در شرایط بودجه سال ۹۰ و قانون هدفمندی یارانه ها مورد واکاوی ارانیکو قرار گرفت که در ذیل به برخی از آنها اشاره شده است.
در مصاحبه رئیس کل بانک مرکزی با خبر گزاری فارس که مشروح آن در اینجا آورده شده است وی شرایط موجود در بازار ارز و سکه را مربوط به واسطه گران و دلالی های صورت گرفته در بازار دانسته است و از لغو بخشنامه روزهای اخیر بانک مرکزی در ارتباط با محدودیت عرضه ارز خبر داد. حال جای این سوال برای مخاطبان این گزارش باقی می ماند که این بخشنامه بدون نظر و برنامه بانک مرکزی ابلاغ شده است و یا این بانک با وجود پول های سرگردانی که در بازار، هرروز به یک سمت و کالا رجوع می کنند احتمال این افزایش ناگهانی در نرخ ارز را نمی داده است!؟ اتفاقی که در زمستان سال گذشته نیز رخ داد و تفاوت نرخ ارز بانکی و بازار را به ۱۳۰ تا ۱۴۰ تومان رساند و با دخالت بانک مرکزی این اختلاف به ۷۰ تا ۸۰ تومان کاهش یافت و نرخ دلار طی دو ماه گذشته در حدود ۱۱۲۰ تا ۱۱۳۰ تومان ثابت ماند. درواقع اتفاقات و محدودیت های اعمال شده در بازار ارز باعث شد تا نرخ این ارز در بازار آزاد بین ۷۰ تا ۸۰ تومان افزایش یابد. در روزهای اخیر نیز این سوال در ذهن همه فعالان اقتصاد ایجاد شده است که آیا در این مرحله از تلاتم بازار ارز قرار است قیمت دلار در ۱۲۰۰ تومان تثبیت شود؟
پاسخ به این سوال قطعا به برنامه پولی، هدف و جایگاه اقتصادی کشور باز می گردد. برای بررسی این موضوع نیز می توان به بودجه کشور و افزایش ۷۰ تومانی ارزش دلار در آن اشاره کرد. در واقع با بررسی بودجه سال جاری و شرایطی که کشور در بحث هدفمندی یارانه ها با آن مواجه است این نتیجه حاصل خواهد شد که قطعا قیمت دلار افزایش خواهد داشت. حال جای این سوال باقی است که آیا افزایش نرخ دلار مربوط به بازار آزاد خواهد بود یا قیمت ارز در بانک های کشور نیز افزایش خواهند یافت؟ برای پاسخ به این سوال اگر به نمودار قیمت دلار در بانک ملی طی سه ماه گذشته توجه شود (اینجا) تمایل بانک مرکزی به افزایش نرخ ارز بانکی نیز مشهود می باشد این افزایش در حالی است که ارزش دلار در بازار جهانی کاهش قابل توجهی داشته است پس قیمت دلار در بانکهای کشور نیز همانند بازار آزاد روند افزایشی خواهد داشت ولی آیا این افزایش به اندازه ای خواهد بود که قیمت دلار در بانک های کشور را به رقم بازار آزاد برساند یا این تفاوت قیمت باقی می ماند و حتی بیشتر می شود؟
برای این سوال نیز می توان به مصاحبه مشاور رئیس بانک مرکزی با خبرگزاری فارس اشاره کرد که با اشاره به تدوین و اجرای طرح تحول نظام بانکی و آنچه این روزها در قالب اصلاح واحد پول ملی مطرح می شود به اهمیت اثر ارزش پولی بر رشد اقتصادی، تولید و مبادلات اقتصادی اشاره دارد. وی شرایط حاضر را به نفع سیاست واردات دانسته و پیشنهاد می دهد تا نرخ ارز حتما اصلاح شود و این اصلاح با شیبی تندتر از وضع موجود صورت گیرد. وی در ادامه نیز به ضروری بودن برابری نرخ در بازار آزاد و بانک های کشور اشاره کرده است.
حال با توجه به موارد اشاره شده در فوق می توان دریافت که در سال اخیر که طرح تحول نظام بانکی بر روی میز تصمیم گیران اقتصادی کشور می باشد افزایش نرخ دلار یکی از بخش های مهم این طرح بوده و پیش از حذف صفراز پول ملی به رقم مدنظر خواهد رسید. البته این برنامه و هدف با توجه به افزایش قدرت تولیدات داخلی و توانایی رقابت در بازار جهانی نکات مثبت بسیاری با خود به همراه خواهد داشت و از طرفی تورم احتمالی ایجاد شده که ممکن است به اقشار کم در آمد فشار بسیاری ایجاد نماید با طرح هدفمندی یارانه ها کنترل گردد. قطعا نتایج هر طرح و برنامه به نحوه اجرا و سیاست های مجریان آن وابسته خواهد بود.