اخیراً مهدی کرباسیان معاون وزیر صنعت ، معدن و تجارت و رئیس هیأت عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) و تعدادی از مدیران ارشد این سازمان مهمان خبرگزاری بودند که ضمن بازدید از بخش‌های مختلف خبرگزاری، گفتگوی مشروحی هم با مدیرعامل ایمیدرو در خصوص آخرین وضعیت بخش معدن و چالش‌های پیش رو انجام شد.
مهدی کرباسیان دارای مدرک دکترای مدیریت از دانشگاه پیسلی اسکاتلند است و فرمانداری شهرستان نوشهر، معاون وزارت راه و ترابری در امور حمل و نقل، قائم مقام ریاست بنیاد مستضعفان ، معاون وزیر نفت در امور بازرگانی، عضو هیات مدیره و مدیر بازرگانی شرکت ملی نفت ایران، رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی، معاون وزیر و رئیس کل گمرک جمهوری اسلامی ایران، معاون کل وزارت امور اقتصاد و دارایی، عضو هیات رئیسه صندوق اوپک (وین ـ اطریش)، عضو هیات رئیسه بانک توسعه اسلامی(جدهّ)، عضو شورای عالی بورس و اوراق بهادار، رئیس هیات مدیره و مدیر عامل شرکت منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس(عسلویه)، رئیس هیات رئیسه صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت، عضو هیأت مدیره بانک پارسیان، رئیس شورای عالی جامعه حسابداران رسمی کشور ( دوره سوم )، مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری خوارزمی ( سهامی عام )، عضو فدراسیون جهانی بدمینتون رئیس فدراسیون بدمینتون(88-68)، خزانه دار و عضو هیأت اجرایی کمیته ملی المپیک ، معاون وزیر صنعت ، معدن و تجارت و رئیس هیات عامل ایمیدرو عضو اصلی شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ایران، عضو هیات امنای سازمان تامین اجتماعی سمت های جرایی وی در 3 دهه اخیر بوده است.
مشروح گفتگو با مهدی کرباسیان را در ادامه بخوانید.
معدن مغفول ماند
سال‌های سال است که بحث تک محصولی در اقتصاد ایران مطرح و اتکاء کشور به نفت مورد انتقاد قرار می گیرد، از طرف دیگر اعلام می‌شود که ایران یکی از کشورهای دارای ذخایر غنی معدنی است که این بخش می‌تواند جایگزین نفت شده و اقتصاد کشور را از حالت تک محصولی خارج کند، اما معلوم نیست معدن چه زمانی جایگزین نفت خواهد شد. ضمن اینکه این نگرانی هست که همان اتفاقات خام فروشی حوزه نفت در معدن هم ادامه پیدا کند و در واقع معدن به شکل خام فروشی جایگزین نفت شود. به نظر می‌رسد در این سی سال از ظرفیت‌های معدن به صورت بهینه استفاده نشده و زیر ساخت‌هایی هم برای تحقق اهداف پیش بینی نشده است؟
کرباسیان: باید بپذیریم که خداوند عنایت ویژه‌ای به مردم ایران دارد. به عنوان نمونه منابع زیرزمینی وسیع در نفت ، گاز و نهایتاً حوزه معدن یکی از این ویژگی‌های سرزمینی ایران است. البته موقعیت ایران هم در منطقه ممتاز بوده و در همسایگی 12کشور قرار دارد به نحوی‌که آنها برای اتصال به دریای آزاد باید از ایران عبور کنند. حتی سابقه فرهنگی و اجتماعی کشور هم مزایایی زیادی دارد که خوشبختانه ایران را در شرایط ویژه و حائز اهمیتی قرار داده است.
باید از این منابع خدادادی استفاده بهینه شود. در سال‌های خیلی دور نفت در کشور درآمد اصلی محسوب نمی‌شد اما در مقطعی و بعد از کودتای 28 مرداد نقش نفت کم کم پررنگ شد و در اواخر دوره پهلوی نفت در واقع یکی از منابع اصلی کشور به حساب آمد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایرانی استقلال اقتصادی در کنار استقلال سیاسی مدنظر مسؤلین قرار گرفت تا بحث خام فروشی تغییر پیدا کند. خوشبختانه در طول این سال‌ها اقدامات مناسبی انجام شد و امروز در استفاده از نفت، گاز و تولیدات پتروشیمی بالادستی و پایین دستی مدیریت‌های لازم انجام شده است اما با توجه به توانمندی‌ها هنوز تا رسیدن به اهداف فاصله زیادی داریم.
حوزه معدن در مقایسه با سایر حوزه ها یک مقدار بیشتر مغفول افتاده است، در حال حاضر 68 نوع ماده معدنی شناخته شده در کشور وجود دارد که اگر ما سرعت بیشتری در کار اکتشافاتی خود انجام دهیم شاید محصولات بیشتری را هم داشته باشیم .
در حاضر کشور در کنار گاز و زغال سنگ نزدیک به 3 میلیارد تن ذخیره قطعی سنگ آهن دارد، این به معنی ارزش افزوده بالا است. البته حضور در صنعت فولاد هم یکی از زمینه‌های توسعه یافتگی کشور را فراهم کرده است . هم اکنون میزان مصرف سرانه فولاد در کشور نزدیک به 210 کیلو است در حالی که با معیارهای جهانی این میزان مصرف باید بیش از 350 کیلو باشد. این امر نشان می‌دهد که باید تولید خود را افزایش داده و در بخش مصرف هم با بکارگیری صنعت فولاد بتوانیم ساختمان‌های مستحکمی را تولید و هم با استفاده از این صنعت در بخش‌های دیگر مسیر توسعه یافتگی کشور را فراهم کنیم.
*اکتشاف معدن همزمان در 21 استان/با تکمیل زنجیره تأمین از خام فروشی جلوگیری می‌کنیم
امروز در یک میلیون و 600 هزار کیلومتر مربع وسعت کشور فقط 7 درصد کار قطعی معدنی و ذخایر آن کشف شده است. البته این اکتشافات قطعی بوده و می‌توان روی آنها قسم خورد. در سازمان توسعه معادن در سال 93 حدود 250 هزار کیلومتر مربع اکتشاف جدید را تعریف کردیم و امروز حدود 100 هزار کیلومتر مربع کار اکتشافی شده است. در 21 استان کشور مشغول کار اکتشافی وسیعی هستیم و خوشبختانه خبرهای خوبی هم در حوزه اکتشافات جدید بدست آورده‌ایم. نکته مهم این است که درکنار کار اکتشافی باید زنجیره تأمین را تقویت کرده و از خام فروشی جلوگیری کنیم.
در ابتدای دولت یازدهم طرح جامع فولاد را به روز رسانی کرده و عدم توازنی که بین کنستانتره، گندله، آهن اسفنجی و فولاد بود را مورد بررسی دقیق قرار دادیم. براساس هدفگذاری ها کشور باید تا سال 1404 برترین اقتصاد منطقه باشد به همین منظور باید تمام تلاش خود را در بخش های مختلف برای تحقق این موضوع انجام دهیم.
براساس برنامه ریزی‌ها در حوزه فولاد باید 55 میلیون تن تولید داشته باشیم که در طرح جامع اقدمات لازم برای این امر انجام شد و امروز خوشبختانه پیش بینی ما این است که طرح توازن تا پایان امسال اجرایی و در سال آینده سنگ آهن ما به کنستانتره و گندله و بعد آهن اسفنجی تبدیل خواهد شد. در سال 92 ما 23 میلیون صادرات خام سنگ آهن داشتیم اما با کارخانجات ایجاد شده این امر به نحو قابل توجهی کاهش خواهد یافت.
کارخانجاتی که در سیرجان توسط شرکت گل گهر و گوهر زمین افتتاح می‌شود دارای ظرفیت‌های مناسبی هستند به عنوان نمونه تولید 5 میلیون تن گندله در گل گوهر و 2 میلیون تن کنستانتره در گوهر زمین پیش بینی شده که با اجرایی شدن آنها چرخه توازن در حال اصلاح است.
در سال جاری ایران در حوزه فولاد مقام 14 دنیا را از نظر تولید را به خود اختصاص داده است البته ظرفیت فولاد کشور 23 میلیون تن است اما در سال گذشته به واسطه رکود میزان تولید فولاد 16 میلیون تن بود. با پیش بینی‌های انجام شده امسال میزان تولید را به نزدیک 17 میلیون تن خواهیم رساند.
پروژه یک میلیون و 800 هزار تنی طرح تولید فولاد مبارکه مراحل آزمایشی را طی می‌کند و امیدواریم تا پایان مهرماه آماده افتتاح شود. در کنار این پیش بینی می‌کنیم تا پایان امسال و یا اوایل سال آینده میزان تولید فولاد مبارکه به رقم نزدیک به 10 میلیون تن برسد. با این گونه اقدامات فکر می‌کنیم بحث جلوگیری ازخام فروشی نه فقط در حوزه فولاد بلکه در حوزه های دیگر هم جواب خواهد داد.
در حوزه مس هم می‌دانید که در سال 93 دو کارخانه کنستانتره یکی در سرچشمه و دیگری سونگن در آذربایجان افتتاح شد و در حال حاضر هم پروژه کاتد در خاتون آباد کرمان مراحل نهایی را طی می‌کند. امیدواریم طرح مس سونگن که برای کاتد پیش بینی 50 هزار تنی شده تا پایان سال به مناقصه برود و عملیات اجرایی آن آغاز شود.
مجموعه این موارد سیاست مقام معظم رهبری برای تحقیق سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی را فراهم می آورد البته اجرایی شدن این سیاست‌ها در دستور کار جدی ایمیدرو قرار گرفته است تا از خام فروشی مواد معدنی جلوگیری شود.
*21هزار میلیارد تومان از جیب ایمیدرو رفت
در مجموع احساس می‌شود 250 هزار کیلومترمربع طرح اکتشافی جدید رقم بالایی باشد و شاید این رقم در اولویت نباشد؟
کرباسیان : ما اعتقاد داریم که اگر اکتشاف به نتیجه برسد در مرحله استخراج، فرآوری و حرکت به سمت صنایع معدنی چندین امتیاز کسب می‌کنیم. نخست آنکه این امر موجب توسعه مواد معدنی شده و با ایجاد اشتغال حتی آبادانی مناطق دور افتاده را هم به وجود خواهد آورد.
از آنجایی که زنجیره تولید هنوز کامل نیست احتمال اینکه باز به خام فروشی برگردیم وجود دارد.
کرباسیان: نه . در حال حاضر ایمیدرو در چابهار دو اقدام را آغاز کرده است. نخست کارخانه 3 میلیون تنی فولاد مکران که در سفر رئیس جمهور به سیستان و بلوچستان عملیات اجرایی آن آغاز شده و قرارداد آهن اسفنجی آن با یک میلیون و 600 هزار تن بسته شده است. برای حمایت از این پروژه اولویت را به اکتشافات سنگ آهن در بلوچستان داده‌ایم تا زنجیره تکمیل شود. قرارداد دیگری هم در سفر رئیس جمهور به ایتالیا برای تأسیس شرکتی در ایران به صورت 60 به 40 امضاء کرده‌ایم . در آنجا برای تکمیل زنجیره فولاد آهن اسفنجی تولید می‌شود. البته یک معدن را هم در یزد به این پروژه وصل کرده ایم به نحوی که سنگ آهن به کنستانتره و گندله و در نهایت به فولاد تبدیل می‌شود.
البته نکته عنوان شده بسیار ظرفیت و درست است و باید در برنامه ها این موضوع را مدنظر قرار داد. ضمن اینکه سال گذشته هم با این اولویت‌ها 132 میلیارد تومان برای اکتشافات خرج شده است. این در حالی است که میزان زیادی از اموال ایمیدرو که حدود 21 هزار میلیارد تومان است به بهانه خصوصی سازی در قالب رد دیون از جیب سازمان رفته و برنگشته است. لذا از نظر نقدینگی مشکل داریم ولی راهکاریی را برای مشارکت با بخش خصوصی پیدا کرده‌ایم و امروز می‌توانیم ادعا کنیم که 73 طرح نیمه تمام ایمیدرو از سال 92 تا پایان امسال افتتاح یا شروع به اجرا می‌کنند. به عنوان نمونه آهن اسفنجی سپیدشت تا پایان مهرماه ، آهن اسفنجی شادگان تا پایان آبان ماه ، آهن اسفنجی میانه تا پایان آذرماه و آهن اسفنجی نی ریز در سه ماهه آخر و سه طرح دیگر هم در نیمه اول سال آینده افتتاح خواهند شد. همچنین طرح تیتانیم کهنوج که نزدیک به سی سال متوقف بود در پایان این ماه با حضور معاون اول رئیس جمهور فعالیت خود را با 400 میلیون تن آغاز خواهد کرد.
*کشور در اکتشافات معدنی عقب است
حضور بخش خصوصی در این طرح ها تا چه میزان است؟
کرباسیان: در قانونی که برای سازمان‌های توسعه‌ای نوشته شده این موضوع مدنظر قرار گرفته است. البته این امر در تمام کشورهای پیشرفته هم باید وجود داشته باشد زیرا در برخی از موارد دولت می‌خواهد پروژه‌ای را شروع کند اما بخش خصوصی به خاطر ریسک بالا حاضر به حضور در این پروژه ها مانند اکتشافات نیست چراکه باید هزینه زیادی را صرف کنند در این شرایط بخش خصوصی ریسک کمتری را قبول می کند و به دلیل دارا نبودن تجهیزات حاضر به انجام پروژه‌ها نیست .
به همین دلیل اکتشاف به خاطر ریسک بالا در کشور عقب است. البته بخش خصوصی ما هنوز آنقدر توانمند نیست که در پروژه‌های بزرگ و ملی به تنهایی ورود پیدا کند. سیستم‌های بانکی و بیمه‌ای هم با آنها آنچنان همکاری نمی‌کنند.
البته در شرایط تحریم سیستم بانکی و بیمه ای بین المللی آنچنان از سرمایه گذاری حمایت نمی‌کند. اگر کشوری مثل چین که به نرخ رشد بالای 10 درصد رسید پول و تکنولوژی بین المللی هم با آنها همراهی کردند. اما اعمال تحریم‌ها دو اتفاق را برای کشور به وجود آورد نخست آنکه پول بین المللی آنچنان از بخش خصوصی حمایتی نکرد و دوم تکنولوژی به کشورارائه نمی‌شود.
به عنوان نمونه در معدن تیتانیم فقط بحث مالی نبود بلکه تکنولوژی هم با مشکلاتی همراه شد که در حال حاضر خوشبختانه بعد از برجام شرکت‌هایی که در مناقصه‌ها برنده شدند ایرانی خارجی و دارای تکنولوژی تیتانیم هستند که این خود یک نکته بسیار مهم است. در حوزه آنتیموان نیز یک معدن در اطرف زابل است که کارخانه آن در اوایل امسال راه اندازی شده و نیاز کشور به آنتیموان که بیشتر در حوزه‌های دفاعی و صنعتی است را تأمین کرده و ما را از واردات این محصول بی‌نیاز می‌کند.
* دلارهای کشور در هند و چین قفل شده
قراردادهای ایمیدرو با شرکت های خارجی به شکلی است؟ در حوزه نفت شکل جدید قراردادهای نفتی خیلی سر و صدا کرده است، در حوزه معدن قراردادها به چه شکل امضاء می‌شود؟
کرباسیان: در قراردادهای خارجی دو سه مورد را باید مد در نظر قرار دهیم. نخست آنکه باید بپذیریم کشور با پتانسیل‌هایی که در اختیار دارد نیاز به اشتغال و توسعه داشته و تحقق اهداف نیازمند برنامه‌های اصلی است و برای جذب سرمایه گذاری خارجی منابع مالی نیازمند است. در حال حاضر کشور به دلیل افت شدید قیمت نفت و هزینه‌های جاری و تعهدات مالی دولت اعم از یارانه و مسائل دیگر با کاهش منابع مالی روبه روست و منابع دیگری برای سرمایه گذاری ندارد.
از طرف دیگر سیستم بانکی کشور به دلیل اقساط و بدهی‌های معوق بانکی که عدد آن به چند هزار میلیارد تومان رسیده توان لازم را برای تأمین مالی پروژه‌های بزرگ ملی ندارد. لذا یکی از راه‌های تأمین اعتبار جذب مانع خارجی است. البته بدیهی است که در این رابطه باید عزت و استقلال کشور را هم حفظ کنیم. رهبری تأکیداتی را در این رابطه بیان کرده‌اند دولت نیز بخشنامه‌ای را در این رابطه صادر کرده است.
برای جذب سرمایه گذاری دو نوع اقدام می‌توان انجام داد. نخست آنکه سرمایه گذار خارجی پول خود را وارد کشور کرده و در حوزه‌های که دولت مجاز می‌داند اقدام به سرمایه گذاری مستقیم کند که این بهترین نوع جذب سرمایه گذاری است زیرا جدای از منافع اقتصادی برای امنیت ملی هم اینگونه سرمایه گذاری مناسب است.
دوم آنکه به صورت تأمین مالی فاینانس هم می‌توان جذب سرمایه گذاری را انجام داد. باید بپذیریم در دوران تحریم نفت ایران را دو تا سه کشور همانند چین و هند خریداری می‌کردند که این امر موجب شد بسیاری از پول‌های کشور در هند و چین قفل شود. در قراردادهای گذشته 65 درصد از ماشین آلات یا کار چینی و 35درصد ایرانی بود که خوشبختانه در 7 طرح فولادی این عدد را به زیر 50 درصد رسانده ایم. ضمن اینکه ماشین آلات چینی را هم به اروپایی تبدیل کرده‌ایم.
در این شرایط که روابط خوبی با دنیا پیدا کرده ایم اگر بتوانیم تأمین مالی را انجام دهیم بسیار موفق خواهیم بود. البته تأمین مالی باید به دو منظور انجام شود نخست آنکه از ظرفیت‌های داخل کشور مانند ماشین آلات، نیروی انسانی و پیمانکاری استفاده شود، دوم سرمایه گذاران خارجی تکنولوژی را به ایران منتقل کنند.
خوشبختانه در قراردادهای جدید انتقال تکنولوژی جزو یکی از شرایط اصلی انعقاد قراردادها است. در حال حاضر در مؤسسه مشاوره‌ای در حوزه طلا با یکی از شرکت‌های مطرح بین المللی همکاری می‌کنیم تا بهره وری را در منطقه زرشوران افزایش دهد. در تیتانیوم بهترین شرکت مشاوره‌ای استرالیایی را گرفته‌ایم که قرار شده در عرض چند سال انتقال تکنولوژی را انجام دهد.
* بانک‌های بزرگ دنیا هنوز محتاط با ایران معامله می کنند
شرکت‌های توانمند ایرانی که بتوانند با شرکت‌های خارجی رقابت کنند را داریم؟
کرباسیان: در سه سال گذشته شرکت‌های مشاور معدنی را مکلف کرده‌ایم که به روز شده و در سطح شرکت‌های خارجی باشند. خوشبختانه در داخل کشور در حوزه معدن بعضی از شرکت‌ها امکان رقابت با خارجی ها را هم دارند، حتی در حوزه آهن اسفنجی ما نیازی به خارجی‌ها نداریم.
در حال حاضر با رفع مشکلات هیچ مانعی برای توسعه همکاری‌ها با کشورهای اروپایی وجود ندارد. براساس آخرین اتفاقات که در اصفهان ایجاد شد متال بولتن اجلاس دو روزه فولاد برگزار کرد. این در حالی است که در سال 92 و حتی 93 این اجلاس فولاد را در دبی برگزار می‌کردند و متأسفانه محور اصلی مباحث هم فولاد ایران بود. در اجلاس اخیری که در اصفهان برگزار شد نزدیک به 140 نفر خارجی و 50 تا 60 شرکت‌های آسیایی و اروپایی حضور داشتند که این امر نشان می‌دهد زمینه و پتانسیل در کشور بسیار بالا است.
شرکت‌های معتبر دنیا مثل "گلینکو" و "ترافیگورا" شرکت های بودند که به ایران نمی آمدند نه به خاطر عدم علاقه به ایران بلکه به دلیل محدویت هایی که برای شرکت های آنها در کشور به وجود آمده بود ولی امروز آنها به راحتی به ایران می آیند.
هنوز هم ترس وجود دارد و امضاء آخر را هم با تعلل انجام می‌دهند
کرباسیان: اعداد اگر بزرگ باشد یه خورده سیستم بانکی غرب هنوز احتیاط می کند شرکت ها نه ولی سیستم بانکی بله.
آنها اگر از بانک‌های خود مطمن باشند حتماً می‌آیند.
کرباسیان : بله حتما می‌آیند. در حال حاضر دو تا سه مناقصه بین المللی در قالب فاینانس انجام داده ایم. دربندر پارسیان به سمت مناقصه بین المللی رفتیم و 4 شرکت بین المللی فاینانس آنها را تأمین کرده اند یا برای سه پروژه فولاد مبارکه (سپیددشت، هرمزان و فولاد اصفهان ) مناقصه‌ها را آغاز کردیم که اروپایی ها از جمله ایتالیا، آلمان ، اتریشی ها و اخیراً هم چین در رقابت هستند، همه آنها اعلام کرده‌اند که فاینانس می آورند و عددش هم یک میلیارد دلار است.
شکل این قراردادها به چه شکل است؟
کرباسیان : برخی از قرارمدارها در حوزه مشاوره‌ای، انتقال تکنولوژی و یا سرمایه گذاری است.
طرف ایرانی چه تعهداتی دارد؟
کرباسیان: در برخی از قراردادها تأمین مالی به صورت 8 ساله و 10 ساله انجام می شود. در برخی هم انتقال تکنولوژی و فن آوری و تعهدادی دیگرمانند تجهیزات غیر قابل ساخت در کشور صورت می گیرد و مابقی را ایرانیان خود انجام می‌دهند. بخشی از این مبالغ صرف تأمین مالی ماشین آلات و بخشی دیگر به صورت وام برای تکمیل پروژه تا مرحله بهره برداری صرف می شود.. در مدل سوم یک واحد راه اندازی شده و از محل درامد یا محصول هزینه ها پرداخت می شود.
*خارجی‌ها عاشق ما که نیستند
مالک معدن هم می‌شوند؟
کرباسیان: نه . اخیراً در یک مزایده بین المللی در مورد معدن مهدی آباد به مدت 25 سال آنها تحت نظارت و کنترل ایمیدرو امکان بهره برداری از معدن را دارند و هرساله درصدی از آن وجه را که حدود 10.5 درصد از درامد است را به عنوان حق مالکانه به دولت پرداخت کنند.
پس از 25 سال چیزی از معدن برای ما می ماند؟
کرباسیان: به هر صورت سرمایه گذاری می کنند و بعد از 25 سال معدن و کارخانه را تحویل ما می‌دهند."عاشق ما که نیستند".
در مورد تعطیلی معادن مخصوصاً سنگ آهن هم توضیح دهید.
کرباسیان : بعد از اینکه قیمت جهانی سنگ آهن کاهش پیدا کرد معادن کوچک و متوسط سنگ آهن دچار مشکل شدند. اکثر آنها سنگ آهن را دانه بندی و بعد به چین صادر می‌کردند بعد از آنکه چین در سال 2015 با کاهش واردات مواجه شد موجب افت بازار سنگ آهن هم شد. در کنار این امر برزیلی ها و استرالیایی ها که در بخش سنگ آهن اقدام به سرمایه گذاری کرده بودند به نتیجه رسیدند و با کشتی 400 هزار تنی سنگ آهن به چین حمل کردند. در صورتی که در ایران کشتی ها 30 هزار تنی است و قیمت تمام شده هم به دلیل حمل و نقل افزایش پیدا می کند.
لذا سنگ آهنی‌ها چون بازاری نداشتند با مشکلات متعددی روبه رو شدند. البته در آن مقطع هنوز کارخانجات کنستانتره داخلی راه اندازی نشده بود و واحدها مجبور به توقف شدند. من مطمن هستم با برنامه ای که با کارخانجات کنستانتره در پیش گرفته‌ایم حمایت لازم را در این حوزه انجام خواهیم داد . اخیراً جلسه‌ای را هم با انجمن سنگ آهن برگزار کرده‌ایم و قرار شد با حمایت دولت کارخانجات کنستانتره خریدهای لازم را سنگ آهنی انجام دهند.
خوشبختانه در حوزه جلال آباد و میتدکو کار قراردادها منعقد شده است. انشالله با راه اندازی کارخانجات کنستانتره در سنگان هم اقدامات لازم انجام و خرید ها از معادن کوچک آغازمی شود تا این بحران برطرف شود.
*به کارخانجات نمی‌توانیم بگویم مواد را از معادن گران تر خریداری کنید
اگر تولیدکننده بخواهد مواد معدنی را فراوری کند ملزم است آنها را به قیمت ارزان به کارخانجات بفروشد حتی در بسیاری از موارد کارخانجات قیمت‌هایی ارزان تر از بازار به تولیدکنندگان پیشنهاد می‌کنند و آنها به ناچار به خاطر آنکه امکان صادرات محصولات خود را ندارند آنها را ارزان‌تر از بازار به کارخانه‌دار می‌فروشند.
کرباسیان: بلاخره قیمت تمام شده معادن کوچک و متوسط نسبت به معادن بزرگ بیشتر است لذا در حوزه رقابت این موضوعات پیش می آید اما از آن طرف هم ما نمی توانیم به کارخانجات ابلاغ کنیم که مواد را گران تر خریداری کنند.اما باید کمک کرد. یکی از این راه ها فعال تر کردن صندوق بیمه معدن است. خوشبختانه سرمایه این صندوق از سال 94 از 10 میلیارد تومان به 110 میلیارد تومان افزایش پیدا کرد و اخیرا در قراردادی که با بانک ملت منعقد شده است قرارشده تا سه برابر آن سرمایه که حدود 400 میلیارد تومان محاسبه می شود را وام بدهد ولی این اعداد برای حوزه معدن کافی نیست.
*درخواست وام 3 میلیارد دلاری ایمیدرو از صندوق توسعه ملی
پیشنهاد کرده ایم در برنامه ششم یک بار برای همیشه 500 میلیون دلار به صندوق بیمه معدن کمک شود، تا صندوق بتواند در زمان بحران و مشکلات اکتشاف و استخراج اقدامات لازم را انجام دهد.
همچنین درخواست کردیم برای حمایت از اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی حداقل 3 میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی به صورت وام به سازمان ایمیدرو تا اخر برنامه ششم پرداخت کنند و در مقابل آن ما مکلف شویم که 80 درصد هم جذب سرمایه گذار از داخل و خارج کشور داشته باشیم.
ایمیدرو تا کنون از صندوق توسعه ملی وام نگرفته است؟
کرباسیان : نه وامی از صندوق نگرفته‌ایم . متأسفانه یک تفسیرهایی که در صندوق ملی شد این بود که به ایمیدرو به خاطر دولتی بودن وام ندهند. در صورتی که در قانون به صراحت به ایمیدرو اجازه داده شده در جاهایی که آگهی زده و بخش خصوصی تمایل به حضور ندارد تا 100 درصد سرمایه گذاری کند. اما قانون از طرف دیگر ما را محدود کرده که بعد از بهره برداری طرح حداکثر باید تا سه سال به بخش خصوصی واگذار کند.
در خصوص مشکلات واحدهای فولادی توضیح دهید و اینکه چرا برخی از واحدهای فولادی به جای تأمین نیاز تولیدکنندگان داخلی مواد اولیه را ارزان تر صادر می کنند.
کرباسیان: سال گذشته در حوزه فولاد، مس، آلومینیوم و کلیه صنایع معدنی یک افت جدی در قیمت‌ها به وجود آمد و بازار راکد شد. اما واحدهای فولادی کشور سال گذشته با صادرات 4 میلیون تن روی پای خود ایستادند و همین امر باعث شد تا واحدهای فولادی با مشکلات جدی روبه رو نشوند.
*قول وزیر به تولیدکنندگان پروفیل/اگر مواد اولیه را تأمین نکردند مجوز خاص می‌دهیم
سال گذشته به دلیل تصمیم گیری دیرهنگامی که در مورد تعرفه ها انجام شد نزدیک 2 میلیون تن واردات فولاد اتفاق افتاد که میزان زیادی از آنها نباید وارد می شد. امسال باحمایت دولت افزایش صادرات محصولات فولادی را خواهیم داشت. در این میان بعضی از تولیدکنندگان پروفیل اعتراض داشتند که ورق نازک دو میلیمتر و کمتر از آن تولید داخل کافی نیست در همین زمینه جلساتی را برگزار کرده و فولاد مبارکه مکلف شده است که نیاز آنها را تامین کند. وزارت صنعت قول داده اگر نتواند تأمین کند مجوز خاص را برای واردات با تعرفه مناسب به آنها خواهد داد.
می گویند فولاد مبارکه به جای تأمین نیازتولیدکنندگان داخلی مواد اولیه را ارزان تر صادرمی کنند.
کرباسیان: من نمی خواهم دفاع یا رد کنیم. اما چون وزارتخانه و وزیر صنعت به این موضوع ورود پیدا کرده اجازه بدهید خود آقای نعمت زاده تصمیمات لازم را بگیرند.
در مورد حقوق مدیران فولادی هم توضیح بدید؟ توجیحاتی زیادی در این رابطه مطرح شد
کرباسیان: گزارش دیوان محاسبات در مجلس قرائت شد و ریاست مجلس هم اعلام کرد که حدود 400 نفر حقوق نامتعارف دارند. حال اینکه متعارف و غیر متعارف کجاست هنوز عددی گفته نشده و اخیراً دولت ضوابطی را گذاشت که اگر همان را معیار قرار دهیم براساس آن باید بررسی های لازم انجام شود.
به نظر من برای هر کس در هر شغل حقوق نامتعارف ارقام متفاوتی است ولی آنچه که همه باید بر آن اصرار کنیم اینکه از تجمل گرایی و اشرافیت و اسراف منابع دولتی خودداری و مدیران هم در این خصوص باید محدود باشند. در حال حاضر دولت مشغول اقدامات لازم دراین رابطه است.
تسنیم