محمدجواد ظریف در ابتدای سخنان خود در این جمع دانشگاهی و آکادمیک گفت: از این که در چین هستیم خوشحالم، کشوری که اکنون ما با آنها همکاری راهبردی مشترک داریم همان‌طور که در دیدار روسای دو کشور در تهران بر آن تاکید شد ما تاریخی مشترک عمیقی بین دو کشور داریم و اکنون نیز به سمت نزدیکی بیشتر پیش می‌رویم.
وی ادامه داد: امروز نیز قصد من این است که درباره این‌که چگونه آینده را بسازیم صحبت کنم. می‌خواهم درباره مرحله گذاری صحبت کنم که امروز در دنیا در حال اتفاق است، تغییرات جاری است و به همین دلیل ما اسم آن را مرحله گذار گذاشته‌ایم؛ چرا که دیگر دوران قدیم گذشته است.
وی تاکید کرد: چالش‌های فراوانی مقابل ماست؛ از محیط زیست گرفته تا افراط‌گرایی و تروریسم و چین بعنوان یک بازیگر مهم، نقش فعالی در این دوران گذار دارد.
این دیپلمات ارشد کشورمان تصریح کرد: بعد از فروپاشی شوروی تصور اشتباهی در غربی‌ها وجود داشت که این یک پیروزی برای غرب بود و طبق این برداشت آمریکا تلاش داشت که خود را به عنوان تنها ابرقدرت جهانی مطرح سازد آنها در این راستا در اشغال کشورهایی مانند عراق و افغانستان تلاش کردند که این ابرقدرتی را در میان جهانیان نهادینه سازند.
وی تا کید کرد: من این را بعنوان شعار نمی‌گویم اما دوران سلطه گرایی برگرفته از این برداشت اشتباه سپری شده است.
وی گفت: کشورها عادت به انحصاری کردن قدرت داشتند اما در اوایل قرن بیست و یکم این وضعیت تغییر کرد و دولت‌ها این انحصارها را بخصوص در زمینه اقتصادی و بعد از آن در دیگر زمینه‌های آموزشی از دست دادند و ما امروز شاهد هستیم که بازیگران غیردولتی نقش‌های دولت‌ها را به نوعی گرفته‌اند.
وزیر امور خارجه کشورمان در بخشی دیگر از سخنان خود افزود: اگر بخواهیم توضیح دهیم علت افراط گرایی و تروریسم در کشورها چیست دلایل فراوانی دارد اما دلیل اصلی آنها حس تنفر، ناامیدی و نارضایتی است که اشغالگری برای ملت‌ها به همراه داشته است.
وی تاکید کرد: به اعتقاد من این برداشت سلطه گرایی بر فرضیات غلطی استوار است که یکی از آنها این است که شما می‌توانید برنده باشید در صورتی که دیگران بازنده باشد یا این که شما می‌توانید همه چیز را به دست آورید اگر دیگران همه چیز را از دست بدهند.
وی ادامه داد: این برداشت غلط می‌تواند به نتایج غلط منجر شود. بزودی مردم جهان به این درک می‌رسند که این تصورات غلط به هیچ جا نخواهد رسید.
این دیپلمات مطرح کشورمات در عرصه بین‌المللی ادامه داد: آیا می‌توان گفت که آمریکا اکنون بخاطر اشغال افغانستان عراق امن‌تر است؟ آیا ناامنی در یک منطقه و یک کشور به امنیت در کشور دیگر ختم شود؟ شاهد هستیم که این‌گونه نیست. در باره محیط زیست نیز وضع همینطور است. باید جور دیگر فکر کرد باید به این نتیجه رسید که به قیمت ناامنی جای دیگر نمی‌توان به امنیت رسید.
وی ادامه داد: نگاهی به سوریه و جنگ گروه‌های تروریستی نشان می‌دهد که مسایل می‌تواند به دیگر مناطق سرایت کند درست مانند بیماری واگیری است که مثلا در مالزی اتفاق می‌افتد و نمی‌توان جلوی انتقال آن را به دیگر جاها گرفت؛ بنابراین در این وضعیت بیماری تروریسم و افراط گرایی به جاهای دیگر سرایت خواهد کرد.
وی خاطرنشان کرد: اگر می‌خواهیم که مسایل جهانی را حل کنیم باید بدانیم که نمی‌توانیم این کار را به قیمت و هزینه دیگران انجام دهیم. ما این کار را در مسئیه هسته‌ای و مذاکرات هسته ای انجام دهیم وقتی که مذاکره را آغاز کردیم دنیا به ماهیت کار پی برد.
این دیپلمات تصریح کرد :در مسئله سوریه نیز وضع همینگونه است؛ نمی‌توان با رویکرد برد و باخت به آن نگاه کرد اگر تاکید بر رفتن یک نفر از ریاست کشور باشد او نیز هواداران خود را دارد برای مخالفان نیز وضع همینگونه است. اما راهکارهایی که در آن همه طرف‌ها در نظر گرفته شوند می‌تواند راهگشا باشد. برای وضعیت جهانی نیز همینطور است. همه ما در یک قایق هستیم و دریا متلاطم ماست؛ زیرا ما اکنون بازیگران متعددی داریم و دیگر مثل قبل یک نفر بازیگر نیست که اسم این بازی را «دربرگیری و نه حذف» inclusion not exclusion می گذاریم این نظری است که ایران و چین دارند و در راستای تحقق آن تلاش می‌کنند.
وی ادامه داد :ما باید شیکه‌ای جهانی با منافع مشترک و همکاری‌های مشترک داشته باشیم که این واقعیت را بپذیرند که همه ما در یک قایق هستیم و باید با هم در رفع مسایل تلاش کنیم.
در ادامه این جلسه ظریف به پاسخ درباره سوالی درباره روابط پرداخت و گفت که برنامه‌های فرهنگی و دانشگاهی می‌تواند راهی برای مقابله با افراط‌گرایی باشد؛ چراکه رویکردنظامی نمی‌تواند راهکاری برای حل افراط گرایی باشد و به برنامه ایران و چین و افغانستان برای افزایش همکاری‌های دانشگاهی و فرهنگی برای مقابله با افراط گرایی و کشت مواد مخدر پرداخت.
وی درباره نقش جهانی چین نیز گفت که چین نقش ابرقدرتی دنبال نمی‌کند بلکه در حال ایفای نقش مثبت در مسایل جهانی از جمله سوریه است.
در این نشست در ابتدای این جلسه خلاصه‌ای از فعالیت‌های دیپلماتیک محمد جواد ظریف در دوران کاری وزارت امور خارجه به حضار ارایه شد. همچنین گزارش مختصری از فعالیت دانشگاه پکن ارایه شد.
سخنرانی ظریف در دانشگاه پکن همزمان با روز دانشجو در ایران با موضوع «همکاری‌های ایران و چین استفاده از فرصت‌ها و مقابله با چالش‌های منطقه‌ای و بین المللی» بود.
دانشگاه پکن بزرگترین دانشگاه چین است و در این مراسم تعدادی از دانشجویان نخبه ایرانی نیز حضور داشتند .همچنین تعدادی از نخبگان سیاسی چین و دیپلمات‌های خارجی مقیم چین از دیگر مهمانان این مراسم بودند.
ظریف پیش از این سخنرانی با رییس دانشگاه چین نیز دیدار و گفت‌وگو کرد.
ایسنا