تاثیراتی که رفع تحریم‌ها در حوزه کشاورزی، دامداری، شیلات، حل معضل واردات ملزوماتی مانند آفت‌کش‌ها و مهم‌تر از همه ارتقای روابط و همکاری‌های سطح بالا با کشورهای پیشرو در این حوزه‌ها داشته از همین جمله است. مسائل و مواردی که در دوران تحریم‌ها، هزینه‌های بی‌جا و سنگینی را به بخش‌های تولیدی و غذایی کشور وارد کرده بود.
یک‌سال از اجرای توافق هسته‌ای گذشته و با وجود اینکه برقراری تماس‌های علمی، فنی و تجاری با جهان که در زمان تحریم‌ها قطع شده بود، پروسه‌ای زمان‌بر است، اما وزارت جهادکشاورزی در میان دستگاه‌هایی قرار دارد که پس از توافق هسته‌ای و پیش از آغاز برجام، آماده دوران پساتحریم شده و آمادگی‌های لازم را به کار گرفته بود تا با رفع تحریم‌ها بتواند به سرعت اقدامات لازم را انجام دهد. در چنین فضایی، بخش شیلات و آبزی‌پروری کشور از جمله اولین حوزه‌هایی نام گرفت که به موازات مذاکرات برجام، همکاری‌های بین‌المللی خود را تقویت کرد و در همین شرایط بود که اولین پروژه سرمایه‌گذاری مستقیم طرف فرانسوی در این بخش به منظور تولید بچه ماهی در قشم در سال 1394 همزمان با سفر وزیر کشاورزی فرانسه به تهران افتتاح شد. دومین پروژه بزرگ سرمایه‌گذاری طرف فرانسوی در این بخش در استان لرستان به مرحله نهایی رسید.
در راستای توافقات انجام شده میان وزیر جهاد کشاورزی ایران با وزیر حمل و نقل و شیلات فرانسه، اولین رویداد بزرگ مشترک بین دو کشور تخت عنوان «روز شیلات ایران و فرانسه» در مردادماه سال جاری در تهران برگزار شد. در این نشست 16 شرکت مهم فرانسوی در زمینه آبزی‌پروری، تجهیزات، تکنولوژی، تولید واکسن بیماری‌های آبزیان و طراحی و ساخت و مدیریت مراکز تکثیر و پرورش آبزیان و حدود 200 نفر از نمایندگان شرکت‌های ایرانی از سراسر کشور شامل اتحادیه‌ها، تولیدکنندگان و صادرکنندگان حضور داشتند.
نتایج مثبت برگزاری روز شیلات ایران و فرانسه، باعث شد تا رویداد مشابه دیگری نیز در مهرماه سالجاری تحت عنوان «روز شیلات ایران و نروژ» با حضور شرکت‌های معتبر نروژی در تهران برگزار شود و همزمان با این رویداد بیش از 11 قرارداد و تفاهمنامه همکاری میان شرکت‌های ایرانی و نروژی به امضا برسد، که بخش مهم آنها هم‌اکنون عملیاتی شده و تاثیر مثبتی در ارتقای تکنولوژی و تامین تجهیزات مورد نیاز در این بخش مهم داشته است.
ارتقای همکاری با کشورهای پیشرو در حوزه کشاورزی
همزمان با مذاکرات برجام و پس از اجرایی شدن این توافق مهم، ارتباط بخش کشاورزی با کشورهای پیشرو، ارتقای چشمگیری پیدا کرده و تنها در سطح وزیر، بازدیدهای رسمی و ملاقات با وزرای کشاورزی آلمان، هلند، فرانسه، اتریش، پرتغال، ایتالیا، نروژ، رومانی، چین، روسیه، عراق، قزاقستان، آذربایجان، قرقیزستان، ترکیه، لیتوانی، و کشورهای مهم اروپای شرقی، بعضا در بیش از سه نوبت صورت گرفته و با همه این کشورها تفاهمنامه همکاری در سطح وزیر به امضا رسیده است. آثار مثبت فضای سازنده ایجاد شده پس از این ملاقات‌ها و بازدیدهای رسمی به سطوح مختلف بخش‌های دولتی و خصوصی تسری پیدا کرده است. همچنین با اکثر این کشورها، کمیته مشترک همکاری‌های کشاورزی تشکیل و نمایندگان ویژه وزرا برای پیگیری عملیاتی همکاری‌ها تعیین شده که توانسته باعث ارتقای کیفی در بخش‌های مختلف کشاورزی کشور شود.
همچنین مذاکرات سطح بالای وزارت جهاد کشاورزی با کمیسیون کشاورزی اتحادیه اروپا آغاز شده و تاکنون در سه نوبت هیات در سطح کارشناسی پذیرش و یا به بروکسل اعزام شده و قرار شده کمیسیونر کشاورزی اتحادیه اروپا به زودی به تهران سفر کند. گفتنی است بازپس‌گیری بازار محصولات کشاورزی ایران در کشورهای اتحادیه اروپا از اهداف عمده این مذاکرات خواهد بود.
از سوی دیگر ارتباط بخش کشاورزی کشورمان با سازمان‌های تخصصی بین‌المللی و منطقه‌ای به ویژه فائو (سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد)، ایکاردا (مرکز بین‌المللی پژوهش کشاورزی در مناطق خشک)، سیمیت (مرکز بین‌المللی بهبود ذرت و گندم) و سیرداپ (مرکز بین‌المللی توسعه یکپارچه روستایی آسیا و اقیانوسیه) پس از رفع تحریم‌ها در دی ماه سال گذشته به صورت محسوسی تقویت یافته و در شرایطی که در دوران تحریم سطح و تعداد پروژه‌های مشترک با این سازمان‌ها به حداقل رسیده بود، در سال جاری بیش از 11 پروژه با تامین اعتبار توسط طرف خارجی تنها با فائو منعقد شده است. همچنین دو پروژه بزرگ انتقال تکنولوژی نیز با ایکاردا و سیمیت امضا شده است، که در دوران تحریم حاضر به مذاکره در خصوص آن نبودند.
بهبود کیفیت سموم آفت‌کش
با وجود رشد کیفی تولید آفت‌کش‌ها در کشور، اما همچنان ناگزیر به واردات برخی از سموم و آفت‌کش‌های خاص هستیم. رفع تحریم‌ها باعث شد تا فرصت مناسبی صورت گیرد تا در مسیر اقتصاد مقاومتی و تولید کیفی‌ترین آفت‌کش‌ها در داخل کشور از طریق سرمایه‌گذاری مشترک با بهترین برندهای جهانی باشیم. به این ترتیب با اجرایی شدن برجام، دو تحول مثبت به شرح ذیل در حوزه سموم شیمیایی صورت گرفت. در درجه نخست آغاز پروژه‌های مشترک با برندهای معتبر جهانی در جهت تولید سموم در کشور، تحت لیسانس این قبیل شرکت‌ها بود که می‌تواند در آینده ما را از واردات هرگونه سموم آفت‌کش بی‌نیاز کند. اما برای رفع نیاز فوری کشاورزان به سموم و آفت‌کش‌های لازم با برندهای معتبر و با کیفیت جهانی همکاری لازم صورت گرفت تا در سبد آفت‌کش‌های وارداتی کشور، جایی برای آفت‌کش‌های بی‌کیفیت نباشد. این در حالی است که در دوران تحریم با وجود دسترسی به بازارهایی محدود همچون بازار چین، برای تامین انواع سموم دفع آفات کشاورزی، به علت کیفیت پایین این نهاد، مشکلات فراوانی برای بخش کشاورزی ایجاد کرده بود. اما سموم کم کیفیت که در زمان تحریم وارد کشور می‌شد، سلامت جامعه را نیز به خطر می‌انداخت، چرا که بخشی از این سموم، در محصولات کشاورزی رسوب می‌کرد و برای مردم کشور ایجاد خطر کرده بود.
از سوی دیگر کشور برای استفاده از هواپیماهای سمپاش هم با مشکل روبرو بود. چرا که شرکت‌های سازنده آن در اثر تحریم‌های ظالمانه از ارائه هرگونه خدمات، قطعات یدکی و حتی کتاب راهنمای پروازی خودداری می‌کردند. تا جایی که این هواپیماها را در آستانه زمین‌گیر شدن قرار داده بود. اما با اجرایی شدن برجام، مذاکرات و پیگیری‌های لازم با طرف‌های بین‌المللی صورت گرفت و شرکت‌های بعد از رفع تحریم‌ها نه تنها کتابچه‌ها و قطعات مورد نیاز را ارائه کردند، بلکه آمادگی خود را برای تامین هواپیماهای سمپاش جدید اعلام کردند.
ایلنا