با رشد 0/01 درصدی شاخص کل، نماگر این بازار در سطح 79 هزار و 218 واحدی قرار گرفت. همان‌طور که اشاره شد اثرگذارترین عامل رشد شاخص در روز گذشته، حمایت معامله‌گران حقوقی از نمادهای شاخص‌ساز بود. بررسی‌ها نشان می‌دهد خالص خرید این معامله‌گران در بازار دیروز حدود 5 میلیارد تومان بوده است. نگاهی به معاملات نمادها با بیشترین تاثیر بر شاخص نیز به خوبی نشان‌دهنده حضور این معامله‌گران است. این حمایت‌ها در شرایطی صورت می‌گیرد که در روزهای اخیر افزایش تردید در میان سهامداران را می‌توان به روشنی دید.
تردیدی که از عوامل داخلی و بین‌المللی نشأت می‌گیرد. بخشی از تردیدهای به وجود آمده در بازارهای داخلی تحت تاثیر پیش‌خور شدن اثرات گزارش‌های مناسب فصلی و همچنین احتمال اثرگذاری بازگشایی نمادهای متوقف بانکی در کلیت بازار سهام به وجود آمده است. بخش دیگر آن نیز به دلیل نگرانی از رفتار سهامداران حقوقی است. به نظر می‌رسد معامله‌گران خرد حمایت معامله‌گران حقوقی از سهام را برای ورود به بازار به دلیل تجربه‌های قبلی ارزیابی مناسبی نمی‌دانند. چرا‌که بارها در مقاطع مختلفی در بازار شاهد حمایت حقوقی‌ها و در ادامه نیز فشار فروش از سوی این معامله‌گران بوده‌اند. در بعد بین‌المللی که به بازارهای جهانی مربوط است، بخش عمده‌ای از نگرانی‌ها را می‌توان به سیاست‌های ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا نسبت داد. سیاست‌هایی که علاوه بر اثرگذاری بر قیمت کالاها در بازارهای جهانی، نوسان قیمت دلار را نیز در پی خواهد داشت.
چشم‌انداز مبهم بازارهای کالایی
در یک نگاه کلی، تاکید رئیس‌جمهوری جدید آمریکا بر ملی‌گرایی و ابهام در سیاست‌های تجاری و خارجی وی و نحوه اثرگذاری آن بر وضعیت اقتصادی چین (بزرگ‌ترین مصرف‌کننده کالا در جهان) چشم‌انداز قیمت جهانی کالاها را مبهم کرده است. باید توجه داشت یکی از سیاست‌های ترامپ که وی بارها در سخنرانی‌های خود به آن اشاره کرده است، موضوع اقتصاد بسته در فضای تجارت جهانی است. به گفته وی یکی از معضلات کنونی آمریکا کالاهای وارداتی است. از این رو به نظر می‌رسد سیاست محدودیت تجاری از سوی آمریکا اتخاذ شود. یکی از کشورهای مورد اشاره ترامپ که صادرات زیادی به آمریکا دارد، چین است. چین به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده مواد خام بیش از نیمی از زغال سنگ، نزدیک به 50 درصد آلومینیوم و نیکل، بیش از 40 درصد روی، مس، سنگ آهن و سرب استخراج شده در جهان را مصرف می‌کند. این موضوع سبب شده تا بازارهای جهانی با تردید در رشد قیمت‌های جهانی روبه‌رو شوند. در این میان با وجود گزارش‌های فصلی مناسب بسیاری از شرکت‌های بورسی، باید در انتظار اثرگذاری ابهامات اشاره شده بر روند آتی شرکت‌های کالایی و به دنبال آن کلیت بازار سهام باشند.
تهدید سود بورسی‌ها با کف‌شکنی دلار
دیروز در میانه معاملات شاهد افت نرخ دلار برای اولین بار از 6آذر به کانال 3700 تومانی بودیم. به این ترتیب پس از رسیدن نرخ دلار به 3790 تومان، افزایش تقاضا با شناسایی کف میان معامله‌گران در کنار کاهش عرضه از سوی صرافی بانک‌ها، دلار را از سطح مزبور بازگرداند تا هر دلار آمریکا با رشد 25 تومانی به نرخ 3840 تومان معامله شود. نوسان قیمت دلار طبیعتا تاثیر خود را بر بازار سهام نیز نمایان می‌کند چرا که همواره به دلیل هیجانات موجود در این بازار، تاثیر عوامل مثبت و منفی بیش از واقعیت خودنمایی می‌کند. از آنجا که دولت و بانک مرکزی همواره تمام تلاش خود را برای حفظ نرخ دلار در محدوده‌ای مشخص و رو به کاهش به کار می‌برند از این رو این موضوع بر سودآوری شرکت‌های کالایی اثر می‌گذارد. در صورت افت نرخ ارز به ویژه دلار، محصولات تولیدی این کشورها با قیمت پایین‌تری به فروش رفته و سودآوری کمتری نصیب شرکت‌های صادرکننده می‌شود. موضوعی که درخصوص نیمی از شرکت‌های بورسی صدق می‌کند.
بی‌اعتمادی به رشد حقوقی‌محور بازار
همان‌طور که اشاره شد یکی از عوامل رشد بازار در دقایق پایانی معاملات مشارکت قابل توجه حقوقی‌ها و ورود نقدینگی ازسوی این معامله‌گران در بسیاری از نمادهای بازار بود. موضوعی که در روزهای اخیر نیز به وضوح دیده شد. در فضای ایجاد شده ازسوی این معامله‌گران، عده‌ای وارد بازار سهام شده و پس از موج‌سواری بر روند فعلی بازار، با شناسایی سودهای مورد انتظار (کوتاه‌مدت) به جمع فروشندگان می‌‌پیوندند. در این میان احتمال بالای تکرار تجربه تابستان سال جاری (خریدهای قابل توجه صندوق سرمایه‌گذاری گنجینه آرمان شهر) و تنزل ارزش معاملات و سطح قیمت‌ها پس از یک دوره صعودی، این نگاه را در میان معامله‌گران به وجود می‌آورد که هرچند با خرید حقوقی‌ها بازار رشدی را تجربه می‌کند اما با قطع این حمایت‌ها بار دیگر شاهد افزایش فشار فروش و ریزش قیمت‌ها خواهیم بود. نگاهی که عدم اطمینانی را به فعالان بازار سهام تزریق می‌کند.
تحولات مثبتی که پیش‌خور شدند
بورس تهران در هفته گذشته شاهد ارسال حجم قابل توجهی از گزارش‌های فصلی شرکت‌ها بود. گزارش‌هایی که عمدتا حکایت از وضعیت مناسب شرکت‌های بورسی داشته است. با این حال گفته می‌شود سیگنال‌های مثبت ناشی از این گزارش‌ها پیش‌تر بر رشد قیمت سهام شرکت‌ها منعکس و به عبارتی پیش‌خور شده است. بر این اساس به نظر می‌رسد برای شکل‌گیری روند آتی بازار سهام باید به دنبال تحولی جدید پیرامون بازار بود.
هراس بازار از بازگشایی نمادهای بانکی
در روزهای پایانی دی‌ماه با انتشار گزارش‌های فصلی و تعدیل در پیش‌بینی سود شرکت‌ها بر شمار نمادهای متوقف بورسی و فرابورسی افزوده شد، به‌طوری که در حال حاضر 106 شرکت (85 نماد بورسی، 21 نماد فرابورسی) با توقف نماد معاملاتی خود در بازار سهام روبه‌رو هستند. در گروه بانکی به‌عنوان یکی از گروه‌های بزرگ بازار، 11نماد بورسی و فرابورسی متوقف است. به نظر می‌رسد طی روزهای آتی شاهد بازگشایی برخی از این نمادها باشیم. محتمل‌ترین گزینه‌های بازگشایی نیز نمادهای «وبملت» و «وتجارت» هستند. بانک ملت که گزارش حسابرسی‌شده خود را پنج‌شنبه هفته گذشته منتشر کرد یک قدم تا بازگشایی فاصله دارد و انتظار می‌رود به زودی بازگشایی شود. بانک تجارت نیز طبق شنیده‌ها طی چندروز آینده گزارش‌های حسابرسی شده خود را منتشر می‌کند. این در حالی است که با توجه به توقف طولانی‌مدت این نمادها و بلوکه شدن میزان قابل توجهی از نقدینگی سهامداران و در کنار آن سود تقسیمی پایین بانک‌ها نسبت به گذشته، به نظر می‌رسد با بازگشایی بانکی‌ها شاهد فشار فروش در این گروه باشیم. در این میان این نگرانی وجود دارد که فضای منفی این گروه به کل بازار اشاعه پیدا کند. حتی برخی بر این باورند که یکی از مهم‌ترین دلایل تاخیر در بازگشایی بانکی‌ها مصلحت‌اندیشی مسوولان سازمان بورس و در نظر گرفتن تردیدهای موجود در بازار است.
نگاهی به معاملات یکشنبه بورس
نماگر بورس تهران معاملات روز یکشنبه را با رشد 11 واحدی به پایان رساند و در عدد 79 هزار و 218 واحدی قرار گرفت. رشد 0/01 درصدی شاخص کل بورس تهران در حالی رقم خورد که شاخص کل هم‌وزن (با اثرگذاری یکسان نمادها) افت 0/1 درصدی را تجربه کرد. موضوعی که نشان از حمایت نمادهای بزرگ بازار دارد. بورس تهران در پایان معاملات روز یکشنبه (با کسر معاملات بلوکی و اوراق مشارکت) شاهد دادوستد 678 میلیون سهمی در حدود 44 هزار نوبت معاملاتی بود تا ارزش کل معاملات این روز بازار سهام به حدود 105 میلیارد تومان بالغ شود. قندی‌ها که روز شنبه به واسطه حذف مالیات بر شکر خام مثبت شده بودند، طی معاملات روز گذشته نیز به روند صعودی خود ادامه دادند، به‌طوری که از 8نماد فعال در این گروه، روز گذشته پنج نماد در محدوده مثبت قیمت خوردند.
دنیای اقتصاد