البته در این توجه عواملی مانند کاهش بهای نفت و در نتیجه درآمدهای دولت نیز نقش داشته و بهطور غیرمستقیم بر عزم دولت بر توسعه گردشگری اثر گذاشته است. به باور کارشناسان و فعالان گردشگری، ایران به دلیل پتانسیلهای فراوانی که در حوزه میراث تاریخی و فرهنگی دارد قابلیت جذب گردشگران بسیاری را خصوصا از اروپا دارد که بهرغم رشد ورود گردشگران بینالمللی هنوز نتوانسته است آنچنان که باید در این زمینه رشد کند
در این میان در رسانههای خارجی نیز گفتمانی برای معرفی ایران و جاذبههای گردشگری آن و همچنین دعوت اروپاییها و آمریکاییها برای سفر به این کشور شکل گرفتهاست؛ گفتمانی که رسانههای متعددی از سیانان گرفته تا دیلی تلگراف را دربرمیگیرد. دبیر بخش گردشگری روزنامه معتبر دیلی تلگراف در انگلستان که پیش از این در یکی دوسال اخیر، رسانهاش گزارشهایی را برای معرفی ایران کار کرده، در گفتوگویی برخی از چالشهای سفر به ایران را مطرح کرده و ایران را کشوری با فرهنگ غنی ارزیابی میکند. نیک ترند که اخیرا روندهای سفر در سال گذشته و پیشبینی برای سال 2017 را نیز نوشته، معتقد است ایران در دو سال 2016 و 2017 برای گردشگران بریتانیایی مقصدی پربحث بوده است و در این خصوص به تنشهای بینالمللی و درکی که از پیشرفت گفتوگوها و مذاکرات هستهای در سالهای اخیر بهوجود آمده، اشاره میکند.
دیلی تلگراف در سال گذشته میلادی در گزارشی 18دلیل دیدن ایران را برشمرده و در قالب آن گزارش، به معرفی برخی جاذبههای ایران مانند برج آزادی، کاخ گلستان، میدان نقش جهان، مسجد جامع اصفهان، مسجد نصیرالملک و باغ ارم در شیراز، تخت جمشید، پاسارگاد، پیست اسکی شمشک، میراث باستانی شوش، خانقاه شیخ صفیالدین اردبیلی، بازار تبریز، حرم رضوی، چغازنبیل، بیستون، مسجد امیر چخماق در یزد و مناطقی همچون رامسر و کیش پرداخته و توضیحات مختصری در مورد آنها ارائه کرده بود. در ادامه گفتوگویی کوتاه با این روزنامهنگار انگلیسی خواهید خواند که در آن توصیههایی درباره جذب توریستهای با کیفیت، کنترل سرعت گسترش توریسم، ایجاد هتلها و رستورانها، آسانسازی سفر در سراسر کشور، تسهیل اخذ ویزا و پیچیده نکردن فرآیند سفر به ایران را مطرح میکند.
آقای ترند، با توجه به حرفهای که دارید و اینکه تاکنون به ایران سفر نداشتهاید، درباره این کشور و سفر به آن چه شنیدهاید؟ کشورما را با چه عنوانی میشناسید؟
من به این کشور بهعنوان کشوری بزرگ با تاریخچه فرهنگی بسیار طولانی فکر میکنم که در طول 40 سال گذشته کمتر توسط گردشگران غربی مورد بازدید قرار گرفته است. این کشور در دو سال 2016 و 2017 برای گردشگران بریتانیایی مقصدی پربحث بوده است. با این همه هر کسی که از این کشور بازدید کرده، با اشتیاق بسیاری بازگشته و در مورد استقبال و خوشامدگویی که از طرف ایرانیان دریافت کرده، صحبت میکند. از سوی دیگر، فکر میکنم ایران بیشتر برای مسافران ماجراجو مقصدی هیجانانگیز است. درواقع، مردم ایده کشف چنین فرهنگ تاریخی و عظیمی را که تا چند دهه دیدن آن با مشکلاتی روبهرو بوده است، دوست دارند. ما پیش از این گزارشی با عنوان 18 دلیل بازدید از ایران در روزنامه دیلی تلگراف چاپ کردیم و نشان دادیم چرا مردم باید به کشور شما سفر کنند.
همانطور که میدانید کشور ما در ابتدای مسیر توسعه گردشگری قرار دارد. چه توصیهها و پیشنهادهایی در این زمینه برای سیستم گردشگری ایران و هر کشوری که شروع به رقابت و توسعه گردشگری میکند، دارید؟
باید بدانید که گردشگری مکانها را با سرعت بسیار زیادی تغییر میدهد. به همین خاطر، بهتر است بر گردشگری و جذب توریستهایی که کیفیت بالایی داشته باشد تمرکز کرد و بسیار سریع به گسترش آن دست نزد تا تغییرات ایجادشده بهتر قابل مدیریت کردن باشند.
خاورمیانه منطقهای است که اقتصاد آن اساسا مبتنی بر صادرات نفت است. پس از بحران در قیمت نفت، دولتهای این منطقه به گردشگری همچون ابزاری برای افزایش درآمدها نگاه میکنند. بهرغم معضلات امنیتی و تروریسم در این منطقه، ایران تاکنون دچار حمله تروریستی نشده است. آیا این موضوع برای گردشگران اهمیت دارد و ایران میتواند گردشگرانی را که پیشتر به ترکیه و مصر میرفتند جذب کند یا خیر؟
احتمال دارد این طور شود، اما بیشتر گردشگرانی که به ترکیه و مصر میروند به دنبال گذران تعطیلات در سواحل هستند؛ این درحالی است که من چیز زیادی در مورد سواحل ایران نشنیدهام.
به نظر شما، زیرساختها تا چه حد برای توسعه گردشگری در کشورما اهمیت دارند و در چه بخشهایی اهمیت بیشتر میشود؟
به باور من و با توجه به تجارب کشورهای دیگر در جریان توسعه گردشگری، ایجاد هتلها و رستورانهایی با کیفیت خوب اهمیت بسیار زیادی دارند. از طرف دیگر، آسانسازی سفر بهصورت مستقل در سراسر کشور نیز میتواند به بهبود گردشگری در کشور کمک کند.
با توجه به همه مواردی که ذکر شد، به نظر شما آیا ایران میتواند گردشگران غربی به خصوص بریتانیاییها را پس از توافق هستهای، بهبود روابط با بریتانیا و بازگشایی سفارت این کشور و همچنین با از سرگیری پروازهای بریتیش ایرویز به خود جذب کند؟ و اساسا برای جذب بیشتر گردشگران غربی چه میتوان کرد؟
من فکر میکنم یک مساله کلیدی آسانتر کردن فرآیند دریافت ویزا باشد. درواقع هرگونه مانعی که سفر به ایران را پیچیدهتر کند، انگیزه افراد را برای رزرو و سفر به این کشور از میان خواهد برد. همانطور که اشاره کردم همین موضوع کلیدی میتواند راهگشای شما در جذب هرچه بیشتر گردشگران غربی به ایران باشد.
در شرایط حاضر که ایران سعی کرده روابطش را با جهان بهتر کند و درهایش را به روی دنیا باز کند، به نظر میرسد وضعیت آن از نظر گردشگری تا حدودی شبیه کوبا باشد. آیا کشور دیگری را میشناسید که پس از بهبود ارتباطات با غرب در گردشگری به توسعه دست یافته باشد؟
گمان میکنم لیبی و لبنان را میتوان مثالهایی از این دست دانست. اما هر دو این کشورها از زمان نخستین بازگشایی درهای خود برای ورود گردشگران موانع و شکستهایی را تجربه کردهاند. بنابراین نمیتوان انتظار داشت مسیر ایران نیز پس از گشایش درهایش کاملا هموار باشد.
دنیای اقتصاد