مطابق آمارها، مبادی عمده واردکننده کالا به ایران به ترتیب 10کشور «چین، امارات‌متحده‌عربی، کره‌جنوبی، ترکیه، آلمان، هند، فدراسیون روسیه، ایتالیا، برزیل و سوییس» است که میزان واردات کشور از 10مبدا عمده وارداتی در سال 95، از نظر ارزشی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشی با افت مواجه بوده است. جزییات آماری نشان می‌دهد واردات ایران از
5 کشور «امارات‌متحده‌عربی، کره‌جنوبی، ترکیه، هند، سوییس» در مدت مذکور با افت روبه‌رو بوده که این می‌تواند اتفاق مثبتی در تجارت خارجی کشور باشد. در مقابل، واردات ایران در همین مدت، از 5 کشور «چین، آلمان، فدراسیون روسیه، ایتالیا و برزیل» با رشد مواجه بوده است. این تحلیل حاکی از این است که مبادی وارداتی ایران در سال 95 با چرخش از آسیا به سمت اروپا در حال تغییر بوده و تمایل تجار ایرانی به واردات از کشورهای اروپایی بیشتر بوده است. البته براساس آمارها، فرانسه که در فصل سوم سال 95، جزو کشورهای عمده واردکننده کالا به ایران بوده، در پایان سال 1395جای خود را به برزیل داده است.
از سوی دیگر، جزییات صادرات ایران نشان می‌دهد، 10کشور «چین، امارات‌متحده‌عربی، عراق، ترکیه، کره‌جنوبی، هند، افغانستان، ژاپن، پاکستان و تایوان» جزو بازارهای هدف ایران در سال گذشته بوده‌اند که تجار ایرانی تمایل بیشتری برای صادرات به این کشورها داشته‌اند. البته مطابق آمارها و در مقایسه با فصل سوم سال 1395، تایوان توانسته جای عمان را در وارد کردن کالا از ایران بگیرد. در مجموع تحلیل کارنامه تجارت خارجی ایران در سال 1395 نشان می‌دهد، ایران در حفظ بازارهای صادراتی‌اش، یک موفقیت نسبی را کسب کرده است، اما در عین حال باید این موضوع را نیز درنظر داشت که کفه تجارت ایران با برخی شرکایش، به سمت واردات و به نفع آن کشورها ازجمله چین سنگینی می‌کند.
10 بازار صادراتی
همچنین براساس آمارها، 10مقصد عمده صادراتی کشور در سال 1395، به ترتیب 10کشور «چین، امارات‌متحده‌عربی، عراق، ترکیه و کره‌جنوبی، هند، افغانستان، ژاپن، پاکستان و تایوان» گزارش شده است. حجم کل صادرات ایران به این 10مقصد صادراتی در مدت مذکور، 35میلیارد و 774میلیون دلار ثبت شده که سهم ارزشی آن از کل صادرات ایران، 81درصد را شامل می‌شود. البته باتوجه به عدم ارائه آمار کارشناسی شده در سال 1394، در گزارش گمرک ایران، آمارهای سال 94 آورده نشده است.
براساس آمار، ایران توانسته در مدت مذکور، 8میلیارد و 377میلیون دلار با سهم ارزشی بیش از 19درصد، صادرات به چین انجام دهد. همچنین ایران در مدت مذکور، معادل 7میلیارد و 436میلیون دلار، صادرات به امارات‌متحده‌عربی داشته که سهم این کشور از سبد صادرات ایران، نزدیک به 17درصد بوده است. ازسوی دیگر، باتوجه به اینکه عراق یکی از بازارهای هدف عمده ایران به‌شمار می‌رود، تجار ایرانی توانسته‌اند در سال گذشته، معادل 6میلیارد و 111میلیون دلار کالا به این کشور صادر کنند.
«ترکیه» که چهارمین مقصد صادراتی ایران است، باتوجه به نارآرامی‌ها که در این کشور حاکم بوده، همچنان در سال 1395 جزو شرکای عمده ایران بوده است، به‌طوری که در همین مدت، معادل 3میلیارد و 244میلیون دلار، صادرات از ایران به این کشور انجام شده است.
«کره‌جنوبی» پنجمین مقصد صادراتی ایران است که براساس آمار سازمان توسعه تجارت، حجم صادرات ایران به این کشور، 2میلیارد و 877میلیون دلار گزارش شده است. براساس آمار منتشر شده، «هند» که ششمین مقصد صادراتی ایران به‌شمار می‌رود، در همین مدت توانسته به میزان 2میلیارد و 788میلیون دلار صادرات به این کشور انجام دهد. سهم ارزشی این کشور در کل صادرات، 6.35درصد گزارش شده است.
«افغانستان» از دیگر بازارهای صادراتی مهم ایران به‌شمار می‌رود که میزان صادرات ایران به این کشور در سال 1395، معادل 2میلیارد و 457میلیون دلار گزارش شده و سهم آن از کل صادرات ایران در همین مدت، 5.59درصد عنوان شده است. البته در ماه‌های پایانی سال 1395 شاهد افت صادرات به این کشور بودیم. دیگر مقصد صادراتی ایران، «ژاپن» به‌شمار می‌رود که حجم صادرات ایران تا پایان 95 به این کشور، یک‌میلیارد و 139میلیون دلار ثبت شده است. «پاکستان» نهمین شریک تجاری ایران به‌شمار می‌رود که در مدت مذکور، توانسته معادل 795میلیون دلار کالا از ایران وارد کند. درنهایت رتبه دهم در سبد صادراتی ایران به کشور عمان می‌رسد که توانسته در سال گذشته معادل 551میلیون دلار کالا از ایران وارد کند.
مبادی عمده وارداتی
از سوی دیگر، مطابق آمار سازمان توسعه تجارت، 10کشور عمده واردکننده کالا به ایران، به ترتیب «چین، امارات‌متحده‌عربی، کره‌جنوبی، ترکیه، آلمان، هند، فدراسیون روسیه، ایتالیا، برزیل و سوییس» شکل می‌دهند. میزان واردات کشور در این مدت از 10مبدا وارداتی، از نظر ارزشی معادل 33میلیارد و 46میلیون دلار گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال 1394، از نظر ارزشی با افت نزدیک به 1.5درصدی مواجه بوده است.
براساس آمارهای سال 95، ایران معادل 10میلیارد و 753میلیون دلار کالا از چین وارد کرده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از نظر ارزشی با رشد 2.64 روبه‌رو بوده است. از این رو، آمارها گویای این است که کفه تجارت ایران با این کشور، به سمت واردات سنگینی می‌کند.
دومین کشور واردکننده کالا به ایران، امارات‌متحده‌عربی است که در مدت مذکور، به میزان 6میلیارد و 407میلیون دلار به ایران صادرات انجام داده که از نظر ارزشی نسبت به مدت مشابه سال گذشته با افت 17.5درصدی مواجه بوده است. آمارها نشان می‌دهد که تجار ایرانی توانسته‌اند، میزان تجارت با امارات‌متحده‌عربی، به نفع ایران به ثبت برسانند به‌طوری که میزان صادرات ایران به نسبت میزان واردات از این کشور، بیشتر گزارش شده است.
همچنین ایران در مدت مذکور، معادل 3میلیارد و 460میلیون دلار کالا از کره‌جنوبی وارد کرده که میزان واردات ایران از این کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته، هم از نظر ارزشی با افت روبه‌رو بوده است. براساس آمارها، میزان واردات ما از این کشور نسبت به صادرات بیشتر و به نفع کره‌جنوبی گزارش شده است. به‌طوری که سهم ارزشی واردات ایران از کره‌جنوبی از کل واردات کشور، نزدیک به 8درصد گزارش شده است.
ترکیه چهارمین کشور صادرکننده کالا به ایران است که در مدت مذکور توانسته معادل 2میلیارد و 738میلیون دلار کالا به ایران صادر کند که صادرات این کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته هم از نظر ارزشی با افت روبه‌رو بوده است. این افت را البته می‌توان تا حدی به آشفتگی‌های سیاسی حاکم بر این کشور عنوان کرد.
پنجمین کشور عمده صادرکننده کالا به ایران، «آلمان» است که پس از برجام توانسته در لیست شرکای اصلی تجاری ایران قرار بگیرد. براساس آمار سال 1395، تجار ایرانی معادل 2میلیارد و 537میلیون دلار کالا از این کشور وارد کرده‌اند. مطابق آمارها، واردات ایران از آلمان نسبت به مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشی با رشد نزدیک به 40درصدی مواجه بوده است.
از دیگر کشورهای صادرکننده کالا به ایران می‌توان هند را نام برد که در مدت مذکور توانسته معادل یک‌میلیارد و 955میلیون دلار به ایران صادرات داشته باشد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، با افت نزدیک به 15درصدی مواجه بوده است.
از دیگر شرکای اصلی ما فدراسیون روسیه است که سهم آنها از سبد وارداتی ایران در سال 1395، یک‌میلیارد و 573میلیون دلار گزارش شده که از نظر ارزشی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، رشد را تجربه کرده است.
«ایتالیا» که در پایان فصل سوم سال 1395، جزو دهمین شریک تجاری ایران بود در پایان سال 1395 توانسته خود را به جایگاه هشتم در واردات به ایران برساند و جای فرانسه را بگیرد. مطابق آمارها، تجار ایرانی در سال گذشته به میزان یک‌میلیارد و 227میلیون دلار کالا از این کشور وارد کرده‌اند، نسبت به سال ماقبل خود رشد نزدیک به 35درصد را تجربه کرده‌اند. همچنین مطابق آمارها، میزان واردات ایران از برزیل در سال 95، معادل یک‌میلیارد و 208میلیون دلار گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از نظر ارزشی با رشد مواجه بوده است. ازسوی دیگر، سوییس نیز جزو دهمین مبادی وارداتی کشور به‌شمار می‌رود که در 95، موفق شده معادل یک‌میلیارد و 187میلیون دلار صادرات به ایران انجام دهد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با افت بیش از 50درصد مواجه بوده است.
تعادل