بررسی عملکرد کشور در حوزه تولید فولاد نشان می‌دهد که هر چند این صنعت، با افت و خیزها و موانع زیادی روبرو بوده، اما در سال گذشته توانسته با افزایش صادرات، خود را تا حدی از مهلکه ورشکستگی‌های پی در پی صنایع نجات داده و به آینده امیدوارتر باشد. به نظر می رسد مجموع دولت‌ها در دوره های گذشته نتوانسته‌اند به اهداف مورد نظر تعیین شده در برنامه های توسعه دست بیابند و رسیدن به تولید 4 میلیون تن در سال در افق 1404، شاید با وجود عدم در نظر گرفتن زیرساخت‌های لازم برای آن، کمی دور از دسترس به‌نظر آید.
شایان ذکر است افتتاح 7 طرح فولادی کشور که قرار بود تا سال 96 محقق شود، اتفاق نیفتاده است. این در حالی است که برخی از این طرح‌ها در مناطقی تأسیس شده که قابلیت خوبی از جهت تأمین منابع مورد نیاز، برای تولید فولاد را نداشته است و باید منتظر باشیم تا مشکلات زیادی را پس از افتتاح آن در آینده شاهد باشیم.
در راستای مشخص شدن زوایای بیشتری از این موضوع با علی اسدی کرم، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی و نماینده شهر بابک استان کرمان به گفتگو نشسته ایم.
آیا بخش خصوصی برای ورود به حوزه تولید فولاد و مس علاقه‌مند است؟
کرم: بازار جهانی فولاد و مس در مقطعی، افت شدید داشت و به نظر می‌آید که در چند ماه اخیر افزایش قیمت داشته و زمانی که فولاد و مس افزایش قیمت داشته باشند، با توجه به قیمت تمام شده در بازار جهانی، تولیدکنندگان به ویژه بخش خصوصی سعی می‌کنند، تولید را افزایش دهند.
درحال حاضر وضعیت صنعت فولاد را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
کرم: در حال حاضر اوضاع فولاد کشور بهتر شده و شاهد هستیم که صنعت فولاد به سمت تولید بیشتر پیش می‌رود.
آیا به اهداف مورد نظر در برنامه‌های سوم، چهارم و پنجم توسعه و افق ۱۴۰۴ دست یافته ایم؟
کرم: خیر. هنوز تا رسیدن به افق ۱۴۰۴زمان زیادی لازم داریم ولی افق روشنی در این صنعت در پیش رویمان قرار دارد، مس به هر تن ۳۸۰۰ دلار رسیده و هزینه تمام شده تولید آن پایین آمده است . در بازارهای جهانی پیش‌بینی می‌شود قیمت مس و فولاد رو به افزایش باشد و بخش خصوصی هم در این زمینه بسیار فعال شده، به ویژه در بخش تولید کنستانتره مس متقاضیان زیادی وجود دارد و به‌نظر می‌رسد سال آینده در صنعت فولاد و مس شاهد تحولات مثبتی باشیم.
چرا بسیاری از کارخانه‌هایی که در گذشته در صنعت فولاد تأسیس شده‌اند، دارای مشکلات عدیده‌ای هستند؟
کرم: در دو دهه اخیر مسائل سیاسی و ارتباط مسئولین منطقه با دستگاه های دولتی، باعث شد تا کارخانه ها در جایی تأسیس شوند که خیلی از زمینه‌های لازم برای ایجاد کارخانه در آن منطقه وجود نداشته، در نتیجه درگیری های زیاد و مسائل گوناگونی برای این کارخانه‌ها به وجود آمد، به عنوان مثال تأسیس کارخانه فولاد در مکانی که مشکل کم آبی داشته باشد، اقتصادی نبوده و منجر به ایجاد مشکلات شدیدی می‌شود.
آیا صنعت فولاد از شرایط رکود به صورت کامل خارج شده است؟
کرم: کشور در حالت رکودی به سر برده و مجموعه کارخانه‌های تولیدی، 8 تن به پایین فولاد تولید کرده و حتی برخی به مرحله تعطیلی رسیده اند.
آیا تدابیری برای خروج کارخانه‌های فولادی از رکود سنجیده شده است؟
وزارت صنعت به دنبال پرداخت تسهیلات به این صنایع رکود زده است، اما باید توجه داشت این تسهیلات با برنامه‌ریزی و حسابگری به صنایع پرداخت شود و باید توجه ویژه به بازار سازی در خارج از کشور داشته باشیم، زیرا به‌علت رکود شدید در حوزه مسکن، بازار محصولات تولیدی فولاد در داخل کشور را از دست داده ایم و باید برای بقای خود به‌فکر ورود به بازارهای جهانی باشیم.
نداشتن بازار، اصلی ترین مشکل صنایع کشور است؟
کرم: بله. به عنوان مثال کارخانه‌هایی مانند ارج هم درگیر این مشکل بودند و نتوانستند خود را در بازار به اثبات برسانند و مجبور به شکست شدند. مهمترین اصل در حال حاضر این است که دولت باید اول بازار را برای کالاهای تولیدی فراهم کرده و بعد به فکر تولید باشد. هنوز فاصله زیادی با بازارهای جهانی داریم تا زمانیکه از رکود خارج نشویم و صادرات محور فعالیت نکنیم، نمی توانیم به احیای صنایع کشور امیدوار باشیم.
عملکرد دولت یازدهم را در حوزه احیاء صنایع کشور چگونه ارزیابی می کنید؟
کرم: باید توجه داشت که در بخشهای صنعتی و اقتصادی نمی‌توانیم یک شب نتیجه بگیریم، در حال حاضر اقتصاد در شیب ملایم قرار گرفته و پیش بینی می‌شود بعد از مدتی اوضاع بهتری را در اقتصاد کشور تجربه کنیم .
سیاست‌های دولت‌ها چه تأثیری می‌تواند بر اقتصاد و صنعت اقتصادی کشور داشته باشد؟
کرم: به طور حتم این مسئله بسیار اهمیت دارد که تیمی که دولت را اداره میکند چه قدر با مسائل واقعی اقتصادی دست و پنجه نرم کرده و ممکن است رهبران اقتصادی تصمیمی بگیرند که بعد از چهار سال موجب اتفاقات خوبی در صنعت و اقتصاد شود و یا بالعکس.
نکته مهم این است که باید مسئولان توجه داشته باشند تا ثبات و آرامش در اقتصاد حاکم نباشد، نمی‌توانیم در بخشهای مختلف کشور شاهد رونق باشیم.
باشگاه خبرنگاران