رئیس کل بانک مرکزی یک روزپس از ابلاغ بخشنامه نرخ سود حداکثری 15 درصد برای سپرده‌های بانکی پیش‌بینی کرد در آینده نزدیک نرخ سود تسهیلات بانکی نیز نزولی شود.
ولی‌الله سیف دیروز در حاشیه جلسه هیأت دولت در جمع خبرنگاران اظهار داشت: آخرین مصوبه شورای پول و اعتبار نرخ سود 18 درصدی را برای تسهیلات بانکی در نظر گرفته، اما چون اکنون قیمت تمام شده تجهیز بانک‌ها بالاتر است، در بخشنامه جدید ابتدا کاهش نرخ سود سپرده‌ها مدنظر قرار گرفت تا با سر رسید شدن سپرده‌های قبلی و تبدیل آن به 15 درصد، زمینه برای کاهش نرخ سود تسهیلات در آینده فراهم شود. وی با بیان الزام بانک‌ها به کاهش نرخ سود سپرده‌ها گفت: با کاهش آن، در مرحله بعد زمینه برای کاهش نرخ سود تسهیلات نیز فراهم می‌شود.
سه اقدام مؤثر بانک مرکزی برای کاهش نرخ‌ها
سیف در ادامه به تشریح اقدام‌های انجام شده از سوی بانک مرکزی در ماه‌های اخیر برای فراهم شدن زمینه اجرای موفق بخشنامه اخیر اشاره کرد و گفت: یکی از اقدام‌های مؤثر، تعیین تکلیف مؤسسات غیرمجاز بود و امروز دیگر مؤسسه غیرمجاز فعال دیگری در کشور نداریم.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: یکی دیگر از مباحثی که در گذشته ایجاد اشکال می‌کرد، این بود که بانک‌ها با یک فشار تقاضای تسهیلات دهی رو به رو بودند که بخشی از آن از ناحیه دولت و تسهیلات تکلیفی بود. وی با یادآوری اینکه فشار تقاضا سبب می‌شود بانک‌ها به بانک مرکزی بدهکار شوند و جریمه‌های بالایی به آنها تحمیل شود، گفت: این رویه انگیزه بانک‌ها برای جذب منابع با نرخ‌های بالاتر از نرخ مصوب را فراهم می‌کرد تا بتوانند هزینه‌های خود را پوشش دهند.
سیف گفت: برای رفع این مشکل، بانک مرکزی در بازار بین بانکی حضور یافت، بخشی از نقدینگی مورد نیاز بانک‌ها تأمین و اضافه برداشت بانک‌ها را که مشمول جریمه‌های بالا می‌شدند به خطوط اعتباری تبدیل کرد.وی اظهار داشت: اکنون نرخ سود در بازار بین بانکی از 21 درصد به دامنه 18 درصد کاهش یافته است و امیدواریم شاهد کاهش بیشتر آن باشیم.
نرخ‌ها علی الحساب است
رئیس کل بانک مرکزی با تأکید بر اینکه فلسفه بانکداری بدون ربا این است که هیچ نرخ قطعی‌ای نمی‌تواند از قبل تعیین شود، گفت: نرخ‌های اعلام شده از سوی شورای پول و اعتبار، علی الحساب است و اگر بانکی در پایان سال سود بیشتری ازعملیات خود کسب کرد می‌تواند سود قطعی به سپرده‌ها پرداخت کند.
سیف گفت: رقابت‌های غلط بانک‌ها بر سر نرخ سود، سبب شده بود بانک‌ها در پایان سال و بستن صورت‌های مالی به یک عدم تعادل در حساب‌ها برسند زیرا رقم نرخ سود علی الحساب از رقمی که می‌توانست محاسبه شود، بیشتر بود. وی افزود: بر این اساس مقرر شد هیچ بانکی نباید بیش از 15 درصد نرخ سود علی الحساب به سپرده‌گذاران بدهد و البته همین نرخ هم منوط به این است که پیش‌بینی‌های آن از سود محقق شود، یعنی اگر بانکی پیش‌بینی کند که کمتر از 15 درصد سود می‌کند، نمی‌تواند به طورعلی الحساب سود 15 درصدی بدهد.
امکان خرید و فروش اوراق خزانه فراهم شد
رئیس کل بانک مرکزی به اثرپذیری نرخ‌ها در بازار سرمایه بویژه نرخ سود اسناد خزانه بر نظام بانکی اشاره کرد و گفت: مشکل کار اینجا بود که اوراقی که دولت منتشر و فروخته بود، در بازار سرمایه و نظام بانکی قابل خرید و فروش نبود.
سیف ادامه داد: با توافق وزیر امور اقتصادی و دارایی و بورس، امکان پذیرش این اوراق فراهم شد و نرخ‌های آن هم کاهش یافت.وی با بیان اینکه ابزارهای لازم برای کاهش نرخ سود در نظام بانکی فراهم است گفت که بانک‌ها نیزعلاقه‌مند به کاهش نرخ سود هستند.سیف یادآور شد که اکنون همه ابزارها فراهم است و به طور طبیعی می‌تواند این نرخ‌ها جا بیفتد. همه بانک‌ها علاقه‌مندند و امیدواریم این تصمیم فضای مثبتی ایجاد کند.
بازپرداخت سود به سپرده‌گذاران مؤسسات غیرمجاز به سران سه‌قوه سپرده شد
یک عضو ناظر شورای پول و اعتبار از تشکیل نخستین جلسه این شورا در دولت دوازدهم با حضور مسئولان و وزرای جدید خبر داد.محمدرضا تابش درخصوص برخی مصوبات این جلسه که پس از ادای سوگند و تحلیف اعضای جدید انجام شد، اظهار داشت: دادستان کل از تمرکز شکایات از مؤسسات اعتباری سراسر کشور در محکمه ویژه‌ای در تهران خبر داد و اینکه با اذن رهبرمعظم انقلاب تصمیم‌گیری درباره چگونگی باز پرداخت تسهیلات و سود سپرده‌ها درموسسات مالی و اعتباری غیرمجاز خصوصاً سپرده‌گذاران کوچک موکول به نظر سران سه قوه شده است.
تکلیف سپرده‌های قبلی چه می‌شود
براساس بخشنامه بانک مرکزی از روزیازدهم شهریورجاری تمام بانک‌ها موظفند سپرده‌های جدید بلندمدت یکساله را با نرخ سود علی الحساب 15 درصد و سپرده‌های کوتاه مدت را با نرخ سود حداکثر10 درصد افتتاح کنند. بدین ترتیب از این تاریخ برخلاف رویه فعلی که بانک‌ها هنگام افتتاح حساب مبلغی را به عنوان سود قطعی اعلام می‌کنند، از 11 شهریورحداکثر نرخ سود به صورت علی الحساب 15 درصد خواهد بود اما پس از پایان دوره سپرده‌گذاری و محاسبه عملیات، سود قطعی که ممکن است درهر بانک متفاوت باشد به سپرده گذار پرداخت می‌شود.
درخصوص سپرده‌هایی که تاپیش از 11 شهریورافتتاح شده نیز براساس همان نرخ‌های قبلی به قوت خود باقی است، ولی پس از اتمام دوره که برای سپرده‌های بلندمدت حداکثریکسال اعلام شده، تمدید سپرده‌ها با نرخ‌های جدید انجام خواهد شد. پس از تاریخ اعلام شده هیچ بانکی اجازه اضافه کردن مبلغ سپرده‌های قبلی که نرخ سود بالاتری دارند را ندارد. البته نرخ‌های جدید سود مشمول صندوق‌های سرمایه‌گذاری بانک‌ها نیز می‌شود.
ایران