به گفته فعالان، انتظارات افزایشی در کنار تلاش برای جبران ضررهای گذشته از جمله عواملی بود که زمینه‌ساز تحرکات معامله‌گران اعتباری شد؛ حال آنکه در معاملات نقدی، عرضه مناسب و به موقع بازارساز فضای خرید و فروش را آرام و کم‌نوسان کرده بود. بازارساز در روزهای اخیر با پیگیری سیاست‌های عرضه متنوع مانع از جوسازی نوسان‌گیران شده است.
در اولین روز آبان‌ماه، معامله‌گران اعتباری دلار تلاش زیادی کردند که دامنه نوسانات را بالا ببرند، ولی قیمت این ارز تنها به نوسانات جزئی اکتفا کرد. روز دوشنبه، شاخص بازار ارز ۳ تومان افزایش را به ثبت رساند و به بهای ۴ هزار و ۱۶ تومان رسید. به گفته فعالان، پس از کاهش تقاضای روزهای انتهایی مهرماه، میزان تقاضا در روز اول دومین ماه پاییز کمی بالا رفت و همین موضوع زمینه را برای رشد قیمت فراهم آورد. با این حال آنچه از اهمیت بیشتری برخوردار بود، ادامه روزهای کم‌نوسان دلار بود.
در حالی که برخی معامله‌گران فردایی و امروزی سعی داشتند با افزایش تحرکات و معاملات خود با قیمتی بالاتر از سطح قیمت‌های نقدی بازار دامنه نوسان را افزایش دهند، این اتفاق رخ نداد و دلار زیر ۴ هزار و ۲۰ تومان باقی ماند. یکی از عوامل اصلی که به ثبات نسبی قیمت کمک کرد، عرضه متناسب و به موقع بازارساز بود. بازارساز برخلاف روز یکشنبه از همان ابتدای روز عرضه خود را آغاز کرد و به این ترتیب، توانست به تقاضای موجود در بازار پاسخ مناسبی بدهد.در روزی که دلار رشد جزئی را به ثبت رساند، سکه تمام بهار آزادی نیز از کف اواسط مهر فاصله گرفت و با ۲ هزار تومان افزایش به بهای یک میلیون و ۲۹۸ هزار تومان رسید. این افزایش در شرایطی به ثبت رسید که دیگر عامل اثرگذار بر قیمت سکه یعنی اونس طلا افزایش خاصی را در بازارهای جهانی تا ساعت ۳ بعدازظهر به ثبت نرسانده بود. اونس طلا تا ساعت ۳ بعدازظهر روی نقطه هزار و ۲۷۴ دلار قرار داشت.
فردایی و امروز بالاتر از نقدی
روز گذشته، معاملات نقدی دلار با قیمت ۴ هزار و ۲۲ تومان کلید خورد که افزایشی ۹ تومانی نسبت به قیمت بسته شده روز یکشنبه داشت. این در شرایطی بود که معاملات فردایی در محدوده ۴ هزار و ۳۰ تومان در جریان بود که حدود ۱۰ تومان بالاتر از بازیگران نقدی بود. در ابتدای روز دوشنبه معاملات امروزی نیز عمدتا در انتهای محدوده ۴ هزار و ۲۰ تومان صورت می‌گرفت. به این ترتیب، با توجه به بالا بودن قیمت دلار در معاملات فردایی و امروزی نسبت به معاملات نقدی می‌توان گفت که بازیگران اعتباری بازار تمایل بیشتری برای بالا آوردن قیمت داشتند. فعالان دو دلیل عمده را برای وقوع این اتفاق بیان کردند. اولین موضوع مربوط به عامل انتظارات بود. در واقع معامله‌گران آتی انتظار دارند که قیمت در مسیر افزایشی قرار بگیرد. عامل دومی که در بازار به آن اشاره شده، ضرر برخی معامله‌گران پس از نوسانات زیاد اواسط مهر بود که موجب شده است این عده از پایین آمدن قیمت در معاملات فردایی دچار ضرر بیشتری شوند؛ در نتیجه سعی می‌کنند قیمت را بالا نگه دارند.در اولین روز هفته، حجم تقاضا و معاملات در بخش نقدی بازار نیز بالا رفته بود. به گفته فعالان، با آغاز ماه جدید تقاضای تازه نیز به بازار گسیل شده است؛ البته عده‌ای نیز باور دارند تقاضای جدیدی به بازار وارد نشده است و بازار تنها پس از روزهای کم تقاضای انتهای مهر به حالت عادی بازگشته است.آنچه روز دوشنبه، از بالا رفتن میزان نوسانات جلوگیری کرد، بالا رفتن عرضه بازارساز نسبت به روزهای گذشته بود. در حالی که در یک ساعت ابتدایی روز قیمت دلار بیشتر در محدوده ۴ هزار و ۲۰ تومان قرار داشت، در نهایت این ارز در محدوده ۴ هزار و ۱۰ تومان به کار خود پایان داد. بازارساز روز دوشنبه، عرضه خود را از حدود ساعت۱۱:۳۰ و با قیمت ۴ هزار و ۳ تومان آغاز کرد.
اثر محدود درهم
یکی از عوامل دیگری که به افزایش دلار در اولین روز آبان‌ماه کمک کرد، افزایش نرخ حواله درهم بود. روز شنبه، حواله درهم تا نرخ هزار و ۱۰۳ تومان بالا رفت. به گفته فعالان، نرخ حواله درهم و دلار رابطه مستقیمی با یکدیگر دارند و به‌طور سنتی افزایش یکی منجر به رشد دیگری می‌شود. با این حال، فعالان ارزی اعتقاد داشتند، رشد نرخ حواله درهم به‌طور کامل در بهای دلار انعکاس نیافت و این ارز تحت‌تاثیر افزایش عرضه بازارساز نتوانست رشد زیادی را به ثبت برساند. معامله‌گران بازار اعتقاد داشتند؛ در‌صورتی‌که درهم در روزهای آینده روی این سطح قیمتی باقی بماند می‌تواند در نهایت زمینه ورود دلار به محدوده‌های بالاتر را فراهم کند. در این میان، یکی از عواملی که در کنار عرضه بازارساز موجب شده است دامنه نوسانات شاخص بازار ارز کاهش یابد، بالا نبودن ارزش دلار در کشورهای همسایه است.
به گفته فعالان، ارزش دلار در منطقه هرات افغانستان و سلیمانیه عراق فاصله چندانی با بازار داخلی نداشت که محرکی برای افزایش قیمت باشد. افزون بر این، برخی از بازیگران باتجربه بازار اعتقاد داشتند، میزان خروج ارز ازسوی دلالان و قاچاقچیان کاهش یافته است. البته این عده شاهدی برای گفته‌های خود بیان نمی‌کردند، ولی وجود چنین دیدگاه‌هایی نیز در میزان خرید یا فروش نوسان‌گیران اثر خواهد داشت.بخش زیادی از بازیگران ارزی معتقدند بازار پس از نوسانات اواسط مهرماه با افزایش احتیاط معامله‌گران مواجه شده است. در اواسط مهرماه قیمت دلار به سرعت در مسیر صعودی قرار گرفت و در کمتر از ۲ روز مرز ۴ هزار تومانی را شکست. حتی در برخی معاملات فردایی قیمت دلار تا آستانه ۴ هزار و ۱۰۰ تومان اوج گرفت. با این حال در هفته انتهایی مهرماه قیمت با افزایش عرضه ارز در مسیر کاهشی قرار گرفت و سرانجام در کانال ۴ هزار تومانی به تثبیت رسید.
به گفته فعالان، به‌طور سنتی هر قدر به سوی ژانویه حرکت کنیم، میزان تقاضای شرکت‌های تجاری برای تهیه دلار افزایش پیدا می‌کند. این موضوع موجب می‌شود که میزان تقاضا در بازار تقویت شود. در کنار این، به باور معامله‌گران با نزدیک شدن به پایان پاییز بسیاری از تجار سعی می‌کنند فرآیند واردات خود را تکمیل کنند؛ چراکه تمایل دارند، پیش از پایان سال شمسی کالاهای خود را آماده ورود به بازار کنند. بخشی از معامله‌گران فنی نیز باور دارند، پس از شکست سطح ۴ هزار تومانی نمودارها از گرایش بیشتر قیمت به افزایش در میان‌مدت حکایت دارند. ریسک‌های سیاسی آخرین احتمال غیربنیادی است که برخی از معامله‌گران حدس می‌زنند، می‌تواند روند قیمت دلار در بازار را تحت‌تاثیر قرار دهد.
بازگشت سکه از کف
سکه تمام بهار آزادی که در بیست و نهمین روز مهرماه، ۱۳ هزار تومان از ارزش خود را از دست داده و از کانال یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان پایین رفته بود، در آخرین روز مهرماه، هزار تومان دیگر از ارزش خود را از دست داد و روی قیمت یک میلیون و ۲۹۶ هزار تومان قرار گرفت. این کمترین قیمت سکه از میانه‌های مهرماه بود. کاهش بهای دلار در آن مقطع زمانی، در کنار تخلیه خریدهای سنگین اواسط مهر ازسوی برخی سکه‌بازان دو عامل مهم در نزول کانالی قیمت بود. افزون بر این، برخی معامله‌گران انتظار داشتند با آغاز ماه صفر میزان تقاضا در بازار سکه افت کند. با وجود روند افت روزهای انتهایی مهر، این فلز گرانبها در اولین ماه پاییز ۵ درصد افزایش قیمت را به ثبت رساند و اولین روز آبان‌ماه را نیز با افزایش قیمت پشت‌سر گذاشت.
سکه تمام بهار آزادی در اولین روز آبان‌ماه معاملات خود را با قیمت یک میلیون و ۲۹۴ هزار تومان آغاز کرد که کاهشی ۲ هزار تومانی نسبت به قیمت بسته شده روز یکشنبه داشت. با این حال، در ادامه روز سکه تمایل بیشتری به افزایش قیمت از خود نشان داد و به سرعت حرکت خود به سوی مرز یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان را آغاز کرد. سکه ساعت ۳ بعدازظهر روی قیمت یک میلیون و ۲۹۸ هزار تومان به کار خود پایان داد. این قیمت که ۲ هزار تومان بالاتر از روز یکشنبه بود، به کاهش روزهای انتهایی مهرماه پایان داد. به گفته فعالان، یکی از مهم‌ترین عواملی که به رشد سکه کمک کرد، رشد بهای دلار بود. در کنار این، معامله‌گران بزرگ بازار سکه سعی کردند با افزایش خریدها در برابر احتمال افت بیشتر قیمت مقاومت کنند. آنها در میانه مهرماه خریدهای زیادی انجام داده‌اند و در انتظار فرصت مناسبی برای تخلیه بیشتر آنها هستند.
دنیای اقتصاد