دو تفسیر از پیش‌بینی‌های نفتینفت، گاز و پتروشیمی 

بر اساس این گزارش، هر بشکه نفت خام برنت در یک ماه گذشته 4/7 درصد افت قیمت داشته است. این نفت شاخص از قیمت 69/02 دلار بر بشکه در آخرین روز ژانویه، به 65/78 دلار بر بشکه در انتهای فوریه رسیده است که معادل3/3 دلار افت قیمت در هر بشکه ارزیابی می‌شود. نفت خام آمریکا نیز از این روند جدا نبوده و افتی 4/8 درصدی را به ثبت رسانده که معادل 3/1 دلار در هر بشکه در ماه گذشته بوده است.با وجود کاهش قیمت نفت در ماه گذشته، تازه‌ترین پیش‌بینی‌ها از قیمت طلای سیاه در سال ۲۰۱۸ همچنان با رشد همراه است. با این حال این پیش‌بینی‌ها به رشد میانگین قیمت نفت بیش از قیمت‌های فعلی امیدوار نیستند.

متوسط قیمت نفت‌خام آمریکا در دو ماه ابتدای سال ۶۳ دلار بر بشکه بوده که نسبت به برآورد قیمتی کارشناسان از بهای این نفت شاخص در سال جاری حدود ۴ دلار بیشتر است. همچنین ۱۴ بانک بین‌المللی به طور میانگین قیمت نفت در سه ماه ابتدای سال را 59/5 دلار بر بشکه پیش‌بینی کرده‌اند. بنابراین اگر پیش‌بینی این موسسات از نوسان نفت در آینده درست باشد، قیمت‌ها نه تنها در ماه جاری میلادی باید افت کند، بلکه مسیر قیمت‌ها تا پایان سال با شیب ملایمی کاهشی خواهد بود. برآوردها برای برنت نیز به همین ترتیب است. متوسط نفت شاخص در دو ماه ابتدای سال 67/5 دلار بر بشکه بوده و نسبت به پیش‌بینی سالانه بانک‌ها 4/5 دلار بیشتر بوده است. از سویی متوسط این نفت شاخص در سه ماه ابتدای سال نیز تنها 64/33 دلار بر بشکه پیش‌بینی شده، بنابراین برای تحقق این پیش‌بینی قیمت برنت در ماه مارس باید حدود ۵۸ دلار باشد که بعید به نظر می‌رسد.

اما روند کاهشی قیمت نفت خام که از اواخر ژانویه آغاز شد و در فوریه نیز جریان داشت، در حالی طلای سیاه را از قله ۷۰ دلاری به محدوده ۶۵ دلار رسانده است که «دنیای اقتصاد» پیش از این در گزارشی با عنوان «سه گسل تداوم صعود نفت»، عوامل بازدارنده رشد قیمت نفت را بررسی کرده بود. در این گزارش به سه عامل افزایش تولید نفت خام آمریکا، وضعیت شاخص دلار و حجم اندک قراردادهای آتی در پوزیشن اختیار فروش به‌عنوان موانع رشد قیمت نفت در محدوده ۷۰ دلار اشاره شده بود. با محقق شدن اثرگذاری این موانع، بازار نفت طی یک ماه گذشته با عوامل منفی دیگری رو در رو شد که در نهایت سرعت ریزش قیمت را بیشتر کرد.

 انتشار گزارش‌های رسمی از سوی سازمان‌هایی چون آژانس بین‌المللی انرژی و اوپک در ماه گذشته، انتظار رشد تولید از سوی شیل‌ آمریکا را به شدت افزایش داد و تبدیل به یکی از عوامل عقب‌نشینی قیمت نفت شد. در کنار این گزارش‌ها، تولید نفت آمریکا نیز با عبور از مرز ۱۰ میلیون بشکه در روز، به رکوردی تازه از دهه ۷۰ میلادی به این سو دست یافت تا مهر تاییدی بر پیش‌بینی‌ها زده باشد. علاوه بر انتشار گزارش‌هایی که از موج دوم رشد تولید نفت آمریکا حکایت داشتند و همچنین ثبت رکورد ۴۷ ساله رشد تولید نفت در آمریکا؛ رشد شاخص دلار آمریکا، سقوط بورس‌های جهانی، از جمله عواملی بودند که موجب ریزش قیمت نفت در یک ماه گذشته میلادی شدند.عوامل یاد شده در حالی بازار نفت را با نوسان چشمگیر قیمت‌ها همراه کرده‌اند که به تازگی ترس جدیدی به ترس‌های قبلی معامله‌گران بازار اضافه شده و آن چیزی نیست جز جنگ تجاری که رئیس‌جمهور آمریکا با وضع تعرفه واردات بر فولاد و آلومینیوم در دنیا به راه انداخته است. این اتفاق به همراه رشد چشمگیر تولید و صادرات نفت خام آمریکا و افزایش حجم ذخایر تجاری این کشور، باعث شد تا هفته کاری گذشته نیز با روندی نزولی برای بازار طلای سیاه به پایان برسد.

افزایش پیش‌بینی‌ها از قیمت نفت

با وجود افت قیمت‌ها در ماه گذشته، کارشناسان پیش‌بینی خود از بهای نفت را افزایش داده‌اند. چراکه برآوردها از رشد تقاضا در سال جاری افزایش یافته، دمای هوا در نیم‌کره شمالی کمتر شده و افت تولید نفت ونزوئلا ادامه‌دار شده است. به گزارش آرگوس، ۱۴ موسسه و بانک بین‌المللی به‌طور متوسط پیش‌بینی خود از قیمت نفت شاخص دریای شمال یا همان برنت را برای امسال به ۶۳ دلار بر بشکه و برای نفت شاخص بازار آمریکا به ۵۹ دلار بر بشکه رسانده‌اند. این قیمت‌ها نزدیک به ۳ دلار بیشتر از پیش‌بینی‌های قبلی این موسسات است. با این حال قیمت‌های پیش‌بینی شده از سطوح بهای نفت در دو ماه گذشته همچنان کمتر است و این نشان می‌دهد که این موسسات و بانک‌ها انتظار دارند قیمت نفت در ادامه سال نسبت به قیمت در ۲ ماه ابتدایی سال  اندکی کاهش یابد و در سطوح کنونی باقی نماند. رویترز نیز در نظر سنجی که از ۳۷ اقتصاددان و تحلیلگر بازار نفت انجام داده از افزایش پیش‌بینی‌ها از بهای نفت خبر داده است. بر اساس گزارش این سایت خبری، این کارشناسان بهای نفت برنت در سال ۲۰۱۸ را ۶۳ دلار پیش‌بینی کرده‌اند که ۶۳ سنت بیشتر از پیش‌بینی ماه پیش آنها است. با این حال آنها اعلام کرده‌اند که در طول سال، بازار مدام تحت تاثیر دو عامل کاهش تولید اوپک و رشد عرضه آمریکا در نوسان خواهد بود.

بی‌ان‌پی پاریباس که برآورد خود از قیمت نفت برنت و WTI را ۱۰ دلار افزایش داده، افزایش تقاضا برای نفت در نیمه اول سال به دنبال بهبود شرایط اقتصاد جهانی و سرد بودن هوا در زمستان امسال را دلیل این تغییر پیش‌بینی اعلام کرده است. آنها همچنین افزوده‌اند که ریسک‌های ژئوپلیتیک نیز می‌تواند از قیمت‌ها حمایت کند. هرچند در مقابل رشد قیمت نفت در کنار افت موجودی انبارهای نفتی می‌تواند پایبندی کشورهای عضو و غیرعضو اوپک به توافق نفتی را سست کند. کارشناسان این بانک آمریکایی می‌گویند اگر موجودی انبارهای نفتی به کاهش خود ادامه دهد و برنت در قیمت‌های نزدیک به ۶۰ دلار معامله شود، این امکان وجود دارد که اعضای ائتلاف برای خروج از آن پیش از فرا رسیدن پایان سال مذاکره کنند.

بارکلیز نیز تقاضای قوی‌تر از انتظارات و افت تولیدات ونزوئلا را دلیل افزایش برآورد خود از قیمت نفت اعلام کرده است. کارشناسان این بانک برآورد خود از برنت را ۵ دلار و برآورد از WTI را ۴ دلار افزایش داده و به ترتیب به ۶۰ و ۵۵ دلار رساندند. آنها پیش‌بینی کردند که تولید نفت ونزوئلا امسال به 1/4 میلیون بشکه در روز سقوط کند و این موضوع را در کنار رشد قوی اقتصاد جهانی عاملی دانسته‌اند که قیمت نفت را در نیمه اول سال بین ۶۰ تا ۷۰ دلار نگه خواهد داشت. تولید نفت ونزوئلا در ماه ژانویه به سطح 1/6 میلیون بشکه در روز رسیده بود. با این حال بارکلیز هشدار می‌‌دهد که تقویت بازار نفت در نیمه اول سال می‌تواند در فصل‌های بعدی نتیجه عکس داشته باشد و قیمت‌ها را واژگون کند، به خصوص اگر تولیدکنندگان نفت شیل به قیمت‌های حدود ۶۰ دلار واکنش نشان دهند. تولید نفت آمریکا در ماه نوامبر رکورد ۴۷ ساله خود را شکست.

گلدمن ساکس اما بیش از همه به بازار نفت خوش‌بین‌ است. کارشناس این بانک آمریکایی می‌گوید که بازار نفت در حال حاضر متعادل است و قیمت برنت و نفت‌خام آمریکا را در سال جاری به ترتیب ۷۷ و ۵/ ۷۲ دلار بر بشکه پیش‌بینی کرده است. به گفته کارشناسان گلدمن ساکس توازن مجدد بازار نفت موجب شده که میزان موجودی انبارهای نفتی به سطح متوسط ۵ساله یا حتی کمتر از آن برسد. آنها پیش‌بینی کردند که افت ذخایر انبارهای نفتی به دلیل رشد تقاضا برای نفت، ادامه توافق اوپک و متحدانش برای کاهش تولید و تاخیر در پاسخ اوپک به نوسانات بازار ادامه داشته باشد. اوپک سطح ذخایر انبارهای نفتی در ماه دسامبر را ۱۳۳ میلیون بشکه بیشتر از متوسط ۵ ساله اعلام کرده بود.

تداوم خیز تولید در آمریکا

اما پیش‌بینی رشد تولید نفت خام آمریکا سریع‌تر از آنچه در گزارش‌ها به آن اشاره می‌شد؛ یکی از مهم‌ ترین عوامل عقب‌نشینی قیمت نفت خام در فوریه به شمار می‌رود. تولید نفت آمریکا در ماه گذشته میلادی نیز بیش از ۱۰ میلیون بشکه در روز باقی ماند تا آثار خود را به شکل عقب‌نشینی قیمت‌ها نشان دهد.

 نگرانی از بازگشت مازاد عرضه به بازار نفت با رشد تولید شیل آمریکا در حالی بر قیمت‌ها فشار آورد که حتی سازمانی چون اوپک نیز در گزارش اخیر خود پیش‌بینی از رشد تولید نفت خام در آمریکا را افزایش داد. آنطور که اوپک در گزارشی با عنوان چشم‌انداز ۲۰۱۷ اشاره کرده، این سازمان رشد تولید شیل آمریکا از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ را روزانه ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه پیش‌بینی کرده است. این میزان رشد تولید، ۷۰ درصد از رشد تولید نفت کل دنیا را شامل می‌شود. اوپک همچنین در گزارش ماهانه خود نیز رشد تولیدات کشورهای خارج از این سازمان را ۲۵۰ هزار بشکه در روز افزایش داد. در عین حال آژانس بین‌المللی انرژی نیز هرچند برآورد خود از رشد تقاضا در سال جاری را ۱۰۰ هزار بشکه در روز افزایش داده و بر موفقیت اوپک برای کاهش موجودی انبارهای نفتی تاکید کرده بود، اما همزمان این نگرانی را نیز مطرح کرد که با وقوع موج دوم عرضه نفت شیل، رشد عرضه جهانی نفت از رشد تقاضا پیشی بگیرد. این پیش‌بینی نگرانی از تکرار اتفاقات سال ۲۰۱۴ و ریزش دوباره قیمت‌ها را به همراه آورد.

سرگذشت اوپک در فوریه

 با این حال آن‌طور که گزارش بلومبرگ نشان می‌دهد، پایبندی کشورهای عضو اوپک به کاهش تولید همچنان در سطحی بالا قرار دارد. همین عامل نیز به مقابله با رشد تولید آمریکا برخاسته است. بر اساس این گزارش، منابع آگاه گفته‌اند تولید نفت خام کشورهای عضو اوپک در ماه فوریه به پایین‌ترین سطح در ۱۰ ماه گذشته رسیده است. افت تولید در امارات متحده عربی به علت آغاز تعمیر و نگهداری یک میدان نفتی و همچنین کاهش شدید تولید نفت در ونزوئلا، از جمله عوامل افزایش پایبندی اوپک به کاهش تولید به شمار می‌رود. طبق این گزارش، آنطور که داده‌های ردیابی کشتی‌های نفتکش و تحلیل‌های کارشناسان نشان می‌دهد، احتمالا تولیدات ۱۴ عضو اوپک در ماه گذشته میلادی ۸۰ هزار بشکه در روز کاهش داشته و به 32/28 میلیون بشکه در روز رسیده است. چنانچه این میزان کاهش تولید رقم خورده باشد، کمترین سطح از تولید 31/89 میلیون بشکه در روز در ماه آوریل خواهد بود.

اجرای موفق توافق کاهش تولید یکی از عوامل بنیادین بازار نفت است که خوش‌بینی به آینده را افزایش داده. در عین حال تلاش محمد بارکیندو، دبیر کل اوپک برای همراه ساختن تولیدکنندگان شیل آمریکا با توافق کاهش تولید نیز از جمله چشم‌اندازهای مثبت بازار نفت به شمار می‌رود. هرچند همکاری بین این دو بسیار بعید به نظر می‌رسد، اما دیدار این دو قطب اثرگذار بر بازار نفت ممکن است باعث همسو شدن نظرات این رقبا در آینده شود.

اثر بازار جهانی بورس بر نفت

یکی دیگر از عوامل کاهش قیمت نفت در ماه گذشته، ریزش بازارهای سهام جهانی بود. این اتفاق ناشی از هراس سرمایه‌گذاران از رشد تورم بود، تورمی که با انتظار برای رشد شاخص دلار پیش‌بینی می‌شد. به گفته کارمن منکه، تحلیلگر تحقیقات کالا در بانک سوئیسی «جولیوس بائر»، در ماه گذشته انتظارات برای افزایش بیشتر قیمت طلا و فلزات از سوی صندوق‌های سرمایه‌گذاری، به سطح فوق‌العاده بالایی رسید. بر اساس آنچه این تحلیلگر می‌گوید، احتمالا شاهد سقوط قیمت‌های نفت به سوی مرز ۶۰ دلار و پایین آن خواهیم بود.

رشد ذخایر نفت تجاری آمریکا

ذخایر نفت خام تجاری آمریکا که آینه‌ای برای عرضه و تقاضای نفت خام در دنیا و یکی از عوامل اثرگذار بر قیمت نفت است، در ماه گذشته تنها در یک هفته کاهشی بوده است. بر اساس آمار منتشر شده از سوی اداره اطلاعات انرژی آمریکا، تنها در هفته منتهی به ۱۶ فوریه (هفته سوم)، سطح ذخایر تجاری نفت خام آمریکا با کاهش حدود 1/4 میلیون بشکه‌ای همراه بوده است. به غیر از این یک هفته، سطح ذخایر تجاری نفت خام آمریکا در این ماه در مجموع ۵ میلیون بشکه رشد داشته است. در این میان، آخرین هفته از فوریه، با رشد چشمگیر ۳میلیون بشکه‌ای در ذخایر تجاری نفت خام آمریکا همراه بوده است.

دنیای اقتصاد