به طور کلی صنایع فلزات اساسی و استخراج کانه‌های فلزی حجم بسیار زیادی از ارزش روز بازار سهام کشور را تشکیل می‌دهند و نرخ‌های فروش شرکت‌های فعال در این صنایع به‌طور مستقیم از قیمت ارز و قیمت‌های جهانی محصولات تاثیر می‌گیرند.
نگاهی به گذشته
در سال‌های ۹۰ و ۹۱، به‌دلیل تضعیف قابل توجه ارزش ریال، نرخ فروش ریالی شرکت‌های این صنعت افزایش چشمگیری پیدا کرد و باعث جهش سودآوری آنها و استقبال گسترده از سهام این گروه در بورس شد، اما در سال ۹۲ با توجه به کاهش نرخ ارزهای خارجی یکی از مهم‌ترین عوامل جذابیت این سهام از میان رفته و هرگونه رشد کوتاه‌مدت به عامل دوم یعنی همان چشم‌انداز رشد قیمت‌های جهانی وابسته شد. در سال ۹۳ و ۹۴ نیز با کاهش قیمت جهانی فلزات اساسی روبه‌رو بودیم و از سوی دیگر رکود حاکم بر اقتصاد نیز در داخل کشور و همچنین تحریم‌های بین‌المللی نیز موجب شد این گروه تحت تاثیر قرار گیرند.
کاهش تاخیر زمانی
تحلیلگر کارگزاری پگاه یاوران نوین معتقد است، رینگ فلزات اساسی بورس کالا از حوزه‌های مهم قیمت‌های جهانی، قیمت ارز داخلی و عرضه و تقاضای در داخل کشور تاثیر می‌گیرد. حسین حسین اوغلی با اشاره به اینکه یکی از مهم‌ترین مشکلات بازار فلزات اساسی تاخیر زمانی ایجادشده در این بازار است، بیان کرد: تغییرات قیمت‌های داخلی با یک تاخیر زمانی نسبت به قیمت‌های جهانی نمایان می‌شود که این موضوع مشکلاتی را به وجود می‌آورد، برای نمونه کاهش قیمت مس در روز دوشنبه و سه‌شنبه هفته گذشته با تاخیر در بازار ایران ظاهر شد. وی با اشاره به اینکه در حال حاضر بازار فلزات اساسی در داخل کشور خود را به قیمت‌های جهانی نزدیک می‌کند، اظهار کرد: روند قیمتی بازار فلزات اساسی به گونه‌ای است که با توجه به نوساناتی که در بازارهای جهانی وجود دارد، سعی می‌کند تاخیر به وجود آمده را جبران کرده و خود را به قیمت‌های جهانی نزدیک کند.
حسین‌اوغلی راه دیگر رفع این تاخیر را تک‌نرخی شدن ارز در کشور دانست و بیان کرد: در صورتی که ارز نیز تک نرخی شود، آربیتراژی که بین قیمت جهانی و قیمت داخلی به وجود می‌آید نیز به طور تقریبی برداشته خواهد شد. این تحلیلگر بازار به بحث عرضه و تقاضای داخلی در کشور اشاره کرد و افزود: همیشه در بخش عرضه محصولات فلزی محدودیت‌هایی وجود داشته است. برای نمونه در بحث روی بسیاری از عرضه‌کنندگان تمایلی ندارند محصولات خود را در رینگ بورس کالا عرضه کنند و این محصولات را در بازارهای جانبی معامله می‌کنند.
حسین‌اوغلی در ادامه بیان کرد: در حال حاضر و از اوایل سال ۹۵ تقاضای فیزیکی برای فلزات باتوجه به سفته‌بازی و بازار واقعی تقاضای آن افزایش یافته که این موضوع موجب شده شرکت‌های تولیدکننده فلزات اساسی سیاست عرضه خود را تغییر دهند. وی با اشاره به اینکه اگر شرایط قیمتی به شکل کنونی باقی بماند، تثبیت قیمتی اتفاق می‌افتد، اظهار کرد: با توجه به رکودی که حدود ۳-۲ سال گذشته در بازار فلزات اساسی در دنیا حاکم بود، برخی معتقدند روند صعودی قیمتی این محصولات در ماه‌های اخیر بازگشت می‌کند اما در صورتی که در ۳ماه آینده روند صعودی پایدارتری داشته باشیم این موضوع باعث خواهد شد در ماه‌های آینده تقاضای خوبی را شاهد باشیم.
افزایش تقاضا
مدیرعامل سرمایه‌گذاری امید نیز با اشاره به اینکه قیمت فلزات اساسی در داخل کشور به صورت مستقیم از نرخ‌های جهانی تاثیر می‌گیرد، بیان کرد: در سال‌های اخیر به دلیل رکود اقتصادی که در همه نقاط دنیا حاکم بود، بازار فلزات اساسی نیز از رونق چندانی برخوردار نشد.
علی عسگری به افزایش تقاضا در ماه‌های اخیر اشاره کرد و افزود: در ماه‌های گذشته امید به بهبود اوضاع اقتصادی جهانی و همچنین روند صعودی تقاضا شرایطی را فراهم کرد که قیمت این مواد در خارج از کشور افزایش یابد و به تبع آن قیمت داخل نیز صعودی شد. وی در ادامه بیان کرد: افزایش قیمت موجب بهبود اوضاع تولیدکنندگان فلزات اساسی در کشور می‌شود و میزان فروش محصولات را افزایش می‌دهد و به دنبال آن این بنگاه‌های اقتصادی با افزایش درآمد، رونق پیدا خواهند کرد.
عسگری با اشاره به اینکه در ماه‌های آینده به طور قطع وضعیت تولیدکنندگان محصولات فلزی از زمان کنونی بهتر خواهد شد، گفت: در حال حاضر تاحدودی وضعیت این گروه از تولیدکنندگان بهتر شده و در صورت ادامه روند افزایش قیمت‌ها و افزایش فروش آنها، شرکت‌های فعال در بازار سرمایه نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرند و قیمت سهام آنها افزایش نسبی می‌یابد.
وی با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر پروژه‌های عمرانی در داخل کشور کاهش یافته بود، بیان کرد: به دلیل وضعیت نابسامان اقتصادی در سال‌های اخیر، بودجه عمرانی کشور کاهش یافت. از آنجایی که بخش زیادی از فلزات اساسی در پروژه‌های عمرانی و همچنین راه‌اندازی طرح‌های نوین از سوی دولت کاربرد دارد،
در نتیجه موجب کاهش میزان فروش آنها شده بود اما در صورتی که این بودجه در کشور افزایش یابد، به طور قطع میزان فروش و سپس درآمد آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه رونق ساخت‌وساز موجب بهبود تولیدکنندگان فلزات اساسی در کشور نیز می‌شود، اظهار کرد: در سال‌های گذشته بازار مسکن در رکود فرو رفته و در بسیاری از شهرها فضای رکودی حاکم است. اما با افزایش ساخت‌وساز فلزات اساسی رونق بیشتری پیدا می‌کنند.
سخن آخر...
در ادبیات تحلیلگران اقتصادی از مس، نیکل، آلومینیوم، قلع، سرب و روی به‌عنوان فلزات اساسی نام برده می‌شود. این فلزات در تولید صنایع مختلف نقش بسزایی دارند و میزان مصرف آنها به نوعی بازتاب رشد اقتصادی کشورها و جهان است. بنابراین افزایش و کاهش قیمت فلزات پایه به نوعی نشان‌دهنده دوران رشد یا رکود اقتصادی کشورها خواهد بود. این صنایع اصلی‌ترین تامین‌کننده نهاده‌های ساختمانی، عمرانی و همچنین صنعت خودرو هستند. بنابراین با رونق اقتصادی و افزایش طرح‌های عمرانی و ساخت‌وساز، می‌توان انتظار داشت این صنایع نیز از رونق برخوردار شوند.
صمت