پیشرفته ترین دستگاه ایکسری پرسرعت کامیونی کشور در گمرک شهید رجایی با حضور عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور و فرود عسگری رییس کل گمرک ایران و استاندار هرمزگان و مقامات دیگر افتتاح شد.
این دستگاه ایکس ری می تواند به طور میانگین روزانه ۱۳۰۰ کانتینر را اسکن و تصاویر محتوای این کانتینرها را به اپراتورها منتقل کند و توانسته در تست های انجام شده به طور میانگین در هر ۳۵ ثانیه هر کانتینر را اسکن و اطلاعات آن را در اختیار ماموران گمرک قرار دهد .
در مرحله اول قرار است تصاویر به اپراتورها منتقل و از طریق اپراتورها وارد سامانه جامع گمرکی شود و در فاز بعدی برنامه ریزی شده تا مستقیما تصاویر ایکس ری به سامانه جامع گمرکی منتقل شود. در حال حاضر تمامی کالاهای ورودی به گمرک شهید رجایی از طریق سامانه جامع گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی به صورت هوشمند کنترل می شود و با راه اندازی این ایکس ری پرسرعت علاوه بر کنترل هوشمند اطلاعات محموله ها تصاویر ایکس ری نیز با محتوای محموله های اظهار تطبیق داده می شود.
پیش از این ۲ دستگاه ایکس ری کامیونی ثابت در گمرک شهید رجایی فعال بود. این در حالی است که ایکس ری های ثابت گمرک می توانند در هر ساعت بین ۶ تا ۱۰ دستگاه کامیون را اسکن کنند. تست نهایی نخستین ایکس ری پر سرعت گمرک شهید رجایی در هفته های گذشته با موفقیت انجام شده بود.
تعداد ایکس ری های کامیونی گمرک در سال ۱۳۹۲، ۵ دستگاه بود که این تعداد تا پایان سال ۱۳۹۵ با رشدی ۱۴۰ درصدی به ۱۲ دستگاه افزایش یافت. این افزایش تصاعدی از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ با خرید تعداد ۷ دستگاه ایکس ری از محل منابع داخلی گمرک و استقرار در گمرکات کشور حاصل شد.
یک دستگاه ایکس ری کامیونی نیز از طریق مناقصه جهت استقرار در گمرکات خراسان رضوی از محل ۵۰ درصد اعتبارات استانی و ۵۰ درصد اعتبارات گمرک ایران خریداری شده و در حال ساخت است. قرارداد ساخت و خرید ۵ دستگاه ایکس ری کامیونی نیز با وزارت دفاع با هدف بهره گیری از توانمندی ها و تولیدات داخلی در ماههای گذشته منعقد شده است.
همچنین گمرک ایران در اقدامی دیگر برای استفاده از توانمندی های بخش خصوصی جهت ساخت ایکس ری های پیشرفته کامیونی فراخوانی را منتشر کرده که شرکت های واجد شرایط انتخاب شده اند و مراحل نهایی انعقاد قرارداد با این شرکت ها انجام شده است.
توافق با سازمان انرژی اتمی جهت تولید یک دستگاه ایکس ری کامیونی پیشرفته در مرحله اول، از دیگر اقدام های گمرک در این خصوص است. تفاهم نامه تولید آن نیز پیش از این توسط طرفین امضا و عملیاتی شده است. قرار است با توجه به توانمندی های دانشمندان سازمان انرژی اتمی در تولید ایکس ری های پیشرفته در ماه های آینده سفارشات بیشتری به این سازمان داده شود . همچنین توافق با سازمان راهداری جهت خرید ۲ دستگاه ایکس ری کامیونی و توافق با منطقه آزاد اروند جهت تحویل یک دستگاه دیگر، از دیگر اقدامات گمرک در این خصوص است.
افزودن بر این، در اقدامی دیگر مقرر شده که کشور ژاپن هم منابع مالی خرید ۲ دستگاه ایکس ری پیشرفته کامیونی را در چارچوب کمک و همکاری های مشترک با جمهوری اسلامی ایران بر اساس برجام در اختیار گمرک ایران قرار دهد. تفاهم نامه کمک های مالی کشور ژاپن برای خرید ۲ دستگاه ایکس ری پیشرفته فی ما بین معاونت توسعه مدیریت و منابع گمرک ایران و طرف ژاپنی منعقد شده تا تسهیلات خرید ۲ دستگاه ایکس ری کامیونی را در اختیار گمرک ایران قرار دهند. بر اساس آخرین اقدامات در این خصوص تفاهم نامه مالی با شرکت طرف ژاپنی و معاونت یاد شده صورت پذیرفته و جذب تسهیلات مربوطه در حال انجام است.
مهر