بیژن زنگنه پس از برگزاری اجلاس ۱۷۴ اوپک، در گفتوگوی مشروح با نمایندگان رسانهها به تشریح این توافق پرداخت و به پرسش‌های خبرنگاران درباره توافق و دیگر موارد مربوط به حوزه نفت ایران پاسخ داد.
وی در پاسخ به این‌که برخی معتقدند توافق امروز اوپک ابهاماتی دارد، گفت: در این بیانیه به هیچ عددی اشاره نشده است که عدهای حرفهای عجیب و غریبی زده و میگویند یک میلیون بشکه به تولید اعضای اوپک اضافه می‌شود. اصلا عددی گفته نشده، بلکه گفته شده است آنهایی که بیش از ۱۰۰ درصد به توافق قبلی متعهد بودهاند، پایبندیشان را باید به ۱۰۰ درصد برسانند.
زنگنه با تاکید دوباره مبنی بر این‌که هیچ عددی در این بیانیه اعلام نشده و در ماه‌های آتی این عدد مشخص می‌شود، تصریح کرد: قبلا توافقی داشتیم که قطعی بود و سقف تولید اوپک را اعلام کرده بود و اعضای اوپک باید در آن سقف مشخص تولید می‌کردند، ما هم گفتیم همان سقف رعایت شود، نمیتوانستیم از اعضای اوپک انتظار داشته باشیم که بیش از ۱۰۰ درصد رعایت کنند.
زنگنه با بیان این که آنچه در توافق اوپک اعلام شده روشن است، گفت: اگر فردی بیش از آنچه گفتهایم میزان تولید اعضای اوپک را اعلام می‌کند، نظر خود را گفته است، اما نظر اوپک چیزی است که تصویب شده و آن را امضا کرده‌ایم.
اعضای اوپک نگرانی و جدیت ما را باور کردند
وی ادامه داد: دیروز به شوخی گفتم ما یک بیانیه عدم همکاری صادر می‌کنیم و بسیار به آن نزدیک بودیم. فکر میکنم دیگر اعضای اوپک پذیرفتند که نگرانیهای ما را در نظر بگیرند و باور داشتند که از توافقهایی که به شکلهای دیگری باشد جلوگیری می‌کنیم.
زنگنه با بیان این‌که ایران پایبندی ۱۰۰ درصدی اعضا را پذیرفت و موضع خود را تغییر نداد، افزود: از نخستین ساعتی که به اینجا آمدم، در همین هتل (کمپینسکی) گفتم که هیچ مشکلی با رفع پایبندی بیش از حد اعضا نداریم. یکی از خبرنگاران از من پرسید که این جبران کاهش بیش از تعهد تولید چطور باید توزیع شود که گفتم این یک مسئله دیگر است. ما پذیرفتیم اعضای اوپک که پایبندی بیش از حد دارند، این پایبندی بیش از حد را کنار بگذارند، بنابراین از هیچ کس انتظار نداریم کمتر از تعهد خود تولید کند؛ تنها انتظار داریم به سقف تولید تعیین شده در سال ۲۰۱۶ پایبند باشند.
وزیر نفت متذکر شد: برای هر کشور یک سقف تولید وجود دارد. اگر شما تفسیر دیگری شنیدید، آنها به آمریکا پیام می‌فرستند تا آنها را راضی کنند، اما این طور نیست. تصمیم ما همان است که ازسوی ۱۴ کشور عضو امضا شده است.
به گفته زنگنه، هیچ عضوی نمی‌تواند سهمیه ونزوئلا را تصاحب کند. اگر ونزوئلا بتواند، بیشتر تولید می‌کند، اما اگر نتواند، هیچ کس نمی‌تواند جانشین آن شود.
زنگنه با بیان این‌که فکر میکنم عرضه واقعی جدید در بازار، کمتر از ۵۰۰ هزار بشکه باشد، در پاسخ به این سوال که این ۵۰۰ هزار بشکه از سوی چه کشورهایی می‌تواند عرضه شود، گفت: به نظرم کشورهای عربستان، امارات و... می توانند تولید کنند.
ظرفیت عظیم تولید مازاد نفت کجاست؟
وی در پاسخ به پرسشی درباره صحت روایتهای متفاوتی که از افزایش عرضه نفت اوپک پیش از حصول توافق مطرح میشد، گفت: گزارش‌هایی که در آن اعدادی مثل افزایش ۱,۵ یا ۱.۸ میلیون بشکه‌ای تولید مطرح میشد، بیشتر به شوخی شبیه است. چنین ظرفیتی در دنیا وجود ندارد، اما متاسفانه سیاستمدارهایی مثل آقای ترامپ نمیخواهند این واقعیت را قبول کنند و فکر می‌کنند ظرفیت مازاد عظیمی وجود دارد که قادر است نفت ایران را از بازار حذف کند.
زنگنه ادامه داد: روسیه فقط در بین غیراوپکیها می‌تواند نسبت به جایگزینی نفت دیگر کشورها اقدام کند؛ در اوپک عضوی نمی‌تواند جای دیگری را بگیرد.
وی گفت: چه کسی میإخواهد نفت زیاد در بازار تولید کند؟ این ظرفیت عظیم تولید مازاد کجاست؟ قطر، ونزوئلا یا مکزیک می‌خواهند تولید کنند؟ چه کسی می‌خواهد تولید کند؟ به نظر من روسیه کمتر از ۳۰۰ هزار بشکه می‌تواند (بیش از سطح کنونی) تولید کند و عربستان هم کمی بیشتر، زیرا محدودیتهایی دارد. باور ندارم آنها حجم بالایی از ظرفیت مازاد داشته باشند.
زنگنه در ادامه تاکید کرد: دنیا باید بسیار هشیار باشد، ظرفیت عظیم تولید مازاد وجود ندارد و خارج کردن ایران از این بازار، آسان نیست. هر بشکه بر بازار تأثیر می‌گذارد و حتی یک میلیون بشکه، حجم کمی از نفت نیست که بازار بتواند آن را بپذیرد و از سوی دیگر، خروج ایران از بازار نفت موجب افزایش قیمت نفت می‌شود.
زنگنه به این پرسش که آیا کمیته نظارتی نحوه تقسیم تولید اعضا را مشخص می‌کند، پاسخ منفی داد و گفت: این کمیته، تولید را رصد و نتیجه را به رئیس کنفرانس گزارش میدهد. نظارت و گزارشدهی به معنای تعیین سهمیه نیست.
خبرنگاری هم از زنگنه درباره توئیت ترامپ پس از اعلام نتایج نشست امروز اوپک پرسید که زنگنه پاسخ داد: ایشان هنوز باور نمی‌کند جز معدودی، کسی در اوپک از ایشان خوشش نمیآید.
۲ اشتباه بزرگ ترامپ
زنگنه در ادامه گفت: البته باور نمی‌کنم که ترامپ خواهان قیمت بالای نفت نباشد. او می‌خواهد به مردم بگوید که مخالف قیمت بالای نفت است، زیرا شنیده‌ام که قیمت ۴ دلار برای هر بشکه بنزین در آمریکا خط قرمز است. او می‌خواهد بگوید که این نتیجه عمل من نیست و این از عملکرد اوپک ناشی می‌شود، در حالی‌که همه رشد قیمت به دلیل رفتارهای ترامپ است. اوپک نمی‌تواند کار بیشتری بکند.
به گفته وزیر نفت، ترامپ دو اشتباه دارد. نخستین اشتباه آن‌که فکر می‌کند خیلی زود در ایران، شاهد تغییر رژیم خواهد بود. این یک اشتباه بسیار بزرگ است و اشتباه دیگر این است که فکر می‌کند ظرفیت مازاد تولید عمده در جهان وجود دارد. این هم اشتباه است.
وی به خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با کشورمان اشاره کرد و گفت: در مقطع زمانی فعلی، ما تفاوتی مهم با دوره قبل (آغاز تحریم‌ها در سال ۲۰۱۲ میلادی) داریم. دوره قبل، تحریم‌ها از سوی شورای امنیت تأیید شده بود. در آن زمان، قانونی و بین‌المللی بود. اکنون یکجانبه، فرامرزی و غیرقانونی است.
زنگنه ادامه داد: از مشتریان و شریکان خود نام نمی‌بریم، زیرا حتی وزیر امور خارجه آمریکا با آنها تماس می‌گیرد و از آنها برای خروج از ایران و عدم همکاری با ایران قدردانی می‌کند. بعضی شرکتهای بزرگ اروپایی که با امریکا پیوند بیشتری دارند، گفتند از ایران نفت نمیخرند، مثل شل و توتال، اما ما همه تلاش‌مان را خواهیم کرد تا سقف صادرات‌مان را حفظ کنیم، اما نمی‌توانم درباره ارقام تولید چیزی به شما بگویم.
دوست و دشمن دائمی نداریم، منافع ملی دائمی داریم
زنگنه تاکید کرد: ما تلاش می‌کنیم، مقاومت می‌کنیم، راه‌های بسیاری خواهیم یافت، اما نمی‌دانم که در ماه‌های آینده چه اتفاقی خواهد افتاد. وضع بازار بسیار مهم است. واکنش بازار در این زمینه چه هست؟ چه اتفاقی در بازار می‌افتد؟ قیمت در چه سطحی میایستد؟ همه اینها مهم هستند. به ویژه پیش از نوامبر، زیرا پیش از نوامبر آنها یک انتخابات دارند.
وزیر نفت گفت: اروپاییها مایلند برجام را حفظ کنند؛ شکی در اراده سیاسی آنها ندارم، اما در تواناییشان تردید دارم که باید این توانایی را نشان دهند.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر این‌که با توجه به موضعگیریهای اخیر روسیه درباره افزایش عرضه نفت، نسبت به این کشور چه احساسی دارید، گفت: باید واقعیتها را درک کنیم. جمله معروف چرچیل را از یاد نبرید که وقتی از او پرسیدند چطور با روسیه که دشمن استراتژیک ما در جنگ جهانی دوم بود متحد شدی، پاسخ داد بریتانیا دوست و دشمن دائمی ندارد، فقط منافع ملی دائمی دارد.
وی درباره دیدار با وزیر انرژی عربستان و ارزیابی خود از این دیدار نیز گفت: ما در اوپک در طول تاریخ نشان داده‌ایم در عین اختلافهایی که با یکدیگر داریم با هم همکاری هم داریم، این بنیان و اساس اوپک است.
زنگنه با بیان این‌که همیشه گفتهام که نه کشوری برادر ماست و نه دشمن دائمی ماست، تصریح کرد: ما برحسب منافع‌مان باید روابط‌مان با کشورها را تنظیم کنیم.
ایلنا