ساختمانی که روزی به دلیل دادوستد بازرگانان انگلیسی تاسیس شد امروز محلی برای تعیین قیمت‌های جهانی است. البته ساختمان بورس فلزات لندن این روزها متاثر از تغییر سیاست‌های چین قیمت‌های خود را تعیین می‌کند. شاید اتفاقات سیاسی سال آینده در امریکا نیز بتواند بر فعالیت‌ها این بورس تاثیرگذار باشد. کارشناسان معتقدند برخی تغییرات می‌تواند رونق در این بورس را به همراه داشته باشد. این پیش‌بینی نویدی خوب برای فعالان بخش معدن به ویژه تاجران و بازرگانان خواهد بود.
مروری بر تاریخچه
بورس فلزات لندن محلی است که قراردادهای خرید فلزات در آنجا انجام می‌شود. درواقع تاثیر تمام وقایع دنیا در کنار میزان عرضه و تقاضا در این محل جمع و در نهایت عددی را ایجاد می‌کند تا نرخ پایه برای خرید و فروش فلزات براساس آن تعیین شود. ساختمان این بورس از ابتدای شروع فعالیت خود در انگلیس توانست پیشگامی در بازار جهانی فلزات غیرآهنی باشد. بدون شک تمامی دادوستدها در حوزه فلزات غیرآهنی متاثر از این بورس خواهد بود، در واقع ۹۰ درصد از میزان قیمت مواد معدنی غیرآهنی نتیجه فعالیت‌های این ساختمان است.
نکته جالب درباره فعالیت این بورس، آن است که بورس فلزات لندن خود به صورت مستقیم وارد خرید و فروش نمی‌شود اما توانسته بازاری را ایجاد کند که تجارت و خرید و فروش‌هایی که در آن انجام می‌شود در چارچوب قوانین و مقررات بوده و تمامی فعالیت‌های روشن و واضح باشد.
زمانی که این بورس فعالیت خود را آغاز کرد، انگلستان به میزان بسیاری وابسته به واردات فلزات از جمله فلزات اصلی آلیاژی شامل قلع و مس از کشورهای مختلف بود. باتوجه به تجارت‌های انجام شده در این زمینه بازرگان‌ها باید در محلی یکدیگر را ملاقات می‌کردند تا در آن دیدار به توافق‌های لازم برسند. گزارش‌هایی که پیش‌تر درباره این موضوع تهیه شده حاکی از آن است که بازرگانان در قهوه‌خانه‌های شهر، به ویژه «قهوه‌خانه جروزالم» یکدیگر را ملاقات می‌کردند و فعالیت‌های تجاری خود را در آن انجام می‌دادند.
در سال ۱۸۷۷میلادی، شرکتی با عنوان «شرکت بازار و بورس فلز» تشکیل شد که پس از چندی از شروع فعالیت، قیمت‌های حاصل از خرید و فروش از طریق آن منتشر می‌شد. درنهایت این شرکت توانست ساختار اصلی بورس فلزات لندن یا همان «ال‌ام‌ای» را ایجاد کند که امروز اصلی‌ترین مرجع قیمت‌گذاری در حوزه فلزات غیرآهنی است.
این بورس در زمینه فعالیت خود ۳ وظیفه اصلی، تعیین قیمت‌های مرجع روزانه برای محصول‌های مورد معامله، تدارک تسهیلات دادوستد در مقابل مخاطره ناشی از نوسان قیمت، و عمل کردن به منزله بازار پایانی را برعهده دارد. بدون شک معاملات فلزات غیرآهنی در بورس فلزات تاثیر بسزایی در قیمت‌گذاری این مواد در کشورهای دیگر خواهد بود.
پایه قیمت‌گذاری
محمودرضا الهی‌فرد، کارشناس بازار فلزات درباره تاثیر بورس فلزات لندن در قیمت‌گذاری مواد معدنی در ایران اظهار کرد: نه‌تنها ایران بلکه در تمامی کشورهای دنیا پایه قیمت‌گذاری براساس ال‌ام‌ای انجام می‌شود. در واقع بورس لندن مرجع اصلی برای تعیین قیمت مواد معدنی در جهان است.
به گفته وی، البته بحث سنگ‌آهن از این موضوع جدا است، زیرا پایه قیمت‌گذاری سنگ‌آهن براساس یومتال انجام می‌شود. الهی‌فرد تصریح کرد: در کنار تاثیرات بورس فلزات لندن برخی عوامل از سوی بازار داخلی یا موضوعات دیگر بر بحث قیمت‌ها تاثیرگذار خواهد بود. به عنوان مثال در بحث «روی» ما با مازاد تولید مواجه هستیم در نتیجه این موضوع می‌تواند در قیمت‌ها تاثیرگذار باشد. این کارشناس بازار فلزات معتقد است، در کنار تاثیرات ال‌ام‌ای موضوع تغییرات نرخ ارز نیز تاثیر فراوانی بر قیمت‌گذاری مواد معدنی دارد. زمانی که نرخ ارز در نوسان باشد، این نوسان در واردات و صادرات تاثیر داشته و می‌تواند قیمت‌ها را تغییر دهد.
نفوذ چین بر بورس فلزات لندن
چین با به‌دست آوردن لقب بزرگترین مصرف‌کننده و تولیدکننده مواد معدنی بی‌شک سهم فراوانی در بازار خرید و فروش مواد معدنی ایفا می‌کند. اژدهای زرد با تغییر در سیاست‌های اقتصادی خود توانست برخی قیمت‌ها در بورس فلزات لندن را جابه‌جا کند. الهی‌فرد در باره تاثیرات سیاست‌های چین بر بورس فلزات لندن، تصریح کرد: اصلی‌ترین پایه برای تغییر قیمت‌ها در ال‌ام‌ای بحث عرضه و تقاضا در بازار است. از آنجایی که چین یکی از بزرگترین مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان مواد معدنی در دنیا به شمار می‌رود. درنتیجه تغییر در سیاست‌های مصرفی این کشور می‌تواند تغییراتی در بورس فلزات لندن ایجاد کند. وی با اشاره به تغییر سیاست‌های امریکا در سال آینده و همچنین تغییر سیاست‌های اقتصادی چین برای رونق در بازار ساخت‌وساز اظهار کرد: با توجه به اتفاقاتی که پیش‌رو است، پیش‌بینی می‌شود بورس ال‌ام‌ای در سال آینده کمی تحرک داشته و بورس با رونق همراه شود.
نیاز به مرجع قیمت‌گذاری
سال گذشته، محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز به این نکته اشاره و اعلام کرد: در صورتی که شرکت‌های پژوهشی به منظور قیمت‌گذاری و پیش‌بینی نرخ انواع فلزات در آینده برای ایران و جهان تشکیل شود این وزارتخانه از آنها حمایت می‌کند. اتفاقی که ۱۳۰ سال پیش در انگلستان و برای بازار فلزات آن کشور افتاد و بعدها به مرجع قیمت‌گذاری فلزات غیرآهنی در دنیا تبدیل شد. درواقع با توسعه فعالیت‌های معدنی وجود چنین مرجعی برای کشور امری ضروری خواهد بود. برخی فعالان بازار بورس فلزات کشور معتقدند؛ در دنیا بازارهای مرجع متعددی برای مواد معدنی و فلزات پایه وجود دارد که بیشتر آنها رسانه‌ها و مراجع خبری هستند. البته ایجاد یک شرکت برای قیمت‌گذاری کار آسانی نبوده و نمی‌توان در این زمینه به راحتی اعتماد تاجران را به‌دست آورد. در ایران نیز اگر خریدار و فروشنده دچار اختلاف شوند نهادی که به جز بورس برای دادگاه اعلام قیمت می‌کند استناد به قیمت‌های یک روزنامه اقتصادی است که به دلیل اینکه از بازار جمع می‌شود همواره نمی‌تواند دقیق و درست باشد بنابراین لازم است شرکتی با این هدف در کشور حداقل برای رفع اختلاف طرف‌های دعوا شکل گیرد.
فعالان این حوزه اظهار می‌کنند؛ در گام نخست ایجاد چنین شرکتی به سرمایه زیادی نیاز دارد و رسانه‌ها که بیشتر آنها بی‌پول هستند نمی‌توانند به‌طور کامل وارد این حوزه شوند و با وجود ایجاد سایت‌هایی که کپی‌برداری شده از سایت‌هایی مثل بلومبرگ یا بولتن‌متال است شاهد رویکرد عمده و قابل‌توجه بازرگانان و تولیدکنندگان به این سایت‌ها نبوده‌ایم؛ البته شاید دلیل دیگر رونق نگرفتن چنین مرکزی این باشد که بازار کمبود آن را احساس نکرده وگرنه به‌طور خودجوش مرکزی متمرکز برای قیمت‌گذاری شکل می‌گرفت.
صمت